Sağlıkta Dönüşüm Programı Ekseninde Sağlığın Ekonomi Politiği

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 274 - 293, 05.05.2017

Fatma Gökçen Çetin

Öz

Sağlıkta
Dönüşüm Programını(SDP) konu alan bu çalışma, programın ortaya çıkış nedenleri
ve programın çıktıları olan sonuçlarıyla kamusal bir hizmet niteliğindeki
sağlığın piyasalaşması ve metalaşması sürecini anlatması bakımından önem
taşımaktadır. SDP, yapısal ekonomik krizlerin yol açtığı ve dahası bu krizlerin
yapısallaşmasına önemli ölçüde kaynaklık eden sorunlar karşısında bir bütün
olarak kamu yönetiminde yaşanan reform sürecinin parçasıdır. Bu süreçte SDP,
sosyal güvenlik sistemi ve sağlık alanındaki sorunların çözümünde önemli bir
araç olarak karşımıza çıkmakta ancak bu araç uygulamada birçok sorunu da
beraberinde getirmektedir. Esasen bu sorunlar, SDP’nin uygulanma gerekçeleri
ile sonuçları arasındaki ve toplumsal yansımalarındaki çelişkiden
kaynaklanmaktadır. Çalışma, 2003 yılında uygulamaya konulan SDP’nin uygulanma
gerekçeleri karşısında sosyal devlet uygulamalarından vazgeçilerek, kamu sağlık
harcamalarının düzenlenmesi sürecinde bu çelişkileri ortaya koymayı
hedeflemekte ve yaşanan dönüşümü tartışmaktadır. Bu tartışma, 2003 yılında
itibaren gerçekleşen toplam sağlık harcamaları, toplam sağlık harcamalarının
GSYİH’ya oranı, cepten yapılan sağlık harcamaları, kişi başına yapılan sağlık
harcamaları, kamu sağlık harcamaları ile özel sağlık harcamaları ve son olarak
sağlık yatırım harcamaları analiz edilerek gerçekleştirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Sağlıkta Dönüşüm Programı, Ekonomi Politik, Yapısal Reform, Sağlık Harcamaları

Kaynakça

• Abacıoğulları, N. (2011). Küresel Kapitalizmde İlaç Endüstrisi, Kapitalizmin Krizi ve Sağlık. Uluslararası Sağlık Politikaları Birimi XVI.Konferansı Bildirisi.
• Akçağlayan, A. (2008). 2001 Krizinde Uygulanan Faiz Politikasının Döviz Kuru Üzerindeki Etkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16), 1-20.
• Boratav, K. (2014). Türkiye İktisat Tarihi (19 b.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Buğra, A. (2008). Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye'de Sosyal Politika. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Buğra, A. Y. (2011). Bianet. Şubat 3, 2014 tarihinde http://bianet.org/bianet/siyaset/131980-saglikta-alinan-yol-ve-ortaya-cikan-tehlikeler adresinden alındı
• Celasun, M. (2002). 2001 Krizi, Öncesi ve Sonrası. Ocak 31, 2014 tarihinde http://content.csbs.utah.edu/~ehrbar/erc2002/pdf/i053.pdf adresinden alındı
• ÇSGB. (2014). Sosyal Güvenlik Sisteminde Reform Önerisi. Şubat 2, 2014 tarihinde http://www.calisma.gov.tr/projeler/sos_guv_oneri.pdf adresinden alındı
• Etiler, N. (2014). Neoliberal Politikalar ve Sağlık Emekgücü Üzerindeki Etkileri. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 42, 2-11. Şubat 4, 2014 tarihinde http://www.saglikcalisanisagligi.org/dosyalar/neoliberalpolitikalar.pdf. adresinden alındı
• Evrensel. (2014). Şubat 2, 2014 tarihinde http://www.evrensel.net/haber/71039/emekciye-butceden-bol-bol-tasarruf. adresinden alındı
• Hamzaoğlu, O. (2011). Sağlık Reformu Pandemisi: Neden ve Nasıl? Sağlığın Ekonomi Politiği, Kapitalizmin Krizi ve Sağlık. Uluslararası Sağlık Politikaları Birimi XVI.Konferansı . Ankara.
• Hamzaoğlu, O. (2013). Dünyada Sağlık Reformu Türkiye'de Sağlıkta Dönüşüm: Gerçekler ve Belgeleri. Toplum ve Hekim Dergisi, 28(3), 172-180.
• Özgen, H. (2007). Sağlık Hizmetleri Finansmanında Cepten Harcama: Nedir? Neden Önemlidir? Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 201-228.
• Parasız, İ. (2003). Türkiye Ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Radikal. (2014). Özel Hastaneler 'Acil'den Para Almak İçin Yol Buldu! Şubat 3, 2014 tarihinde http://www.radikal.com.tr/saglik/ozel_hastaneler_acilden_para_almak_icin_yol_buldu1081753 adresinden alındı
• Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü. (2016). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2015. Ankara: Sistem Ofset Basım Yayın.
• Sağlık Bakanlığı. (2003). Sağlıkta Dönüşüm Projesi Konsept Notu. Ankara: PYDB.
• Sağlık Bakanlığı. (2004). Aile Hekimliği Türkiye Modeli. Ankara: Sağlık Bakanlığı.
• Sağlık Bakanlığı. (2014). 2015 Yılı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Bütçe Sunumu. Aralık 12, 2014 tarihinde http://www.saglikistatistikleri.gov.tr/dosyalar/SIY_2015.pdf adresinden alındı
• SGK. (2014). Aylık Temel Göstergeler. Şubat 3, 2014 tarihinde http://www.sgk.gov.tr/wps/wcm/connect/c5663479-92d3-490e-bc68-042e7bbdcacb/2013_10_temel_gostergeler.pdf?MOD=AJPERES. adresinden alındı
• Soyer, A. (2004). Türkiye'de Sağlık Sektörünün Temel Sorunları. Özgür Üniversite Forumu(26-27).
• Soyer, A. (2009). Sağlıkta Dönüşümün Neresindeyiz? Bundan Sonra Bizi Neler Bekliyor? Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(4), 179-182. Şubat 3, 2014 tarihinde http://debis.deu.edu.tr/UploadedFiles//Birimler/18281/179-182_pdf.pdf adresinden alındı
• Sönmez, M. (2011). Paran Kadar Sağlık. İstanbul: Yordam Kitap. Şahin,B; Tarat, M; Karabulut, E;vd. (2013). Türkiye’de Hanehalkı Tarafından Yapılan Sağlık Harcamaları Araştırması Nihai Raporu. Aralık 9, 2016 tarihinde http://www.sagem.gov.tr/dosyalar/cepten.pdf adresinden alındı
• TBMM. (2014). 58.Hükümet Programı. Ocak 31, 2014 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HP58.htm. adresinden alındı
• TBMM. (2014). 59.Hükümet Programı. Ocak 31, 2014 tarihinde http://www.tbmm.gov.tr/hukumetler/HP59.htm adresinden alındı
• TCMB. (2014). Ekonomi Programı. Ocak 31, 2014 tarihinde http://www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/eko_program/program.pdf adresinden alındı
• Turan, Z. (2011). Dünyadaki Ve Türkiye’deki Krizlerin Ortaya Çıkış Nedenleri Ve Ekonomik Kalkınmaya Etkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 56-80.
• TÜİK. (2012). Sağlık Harcamaları İstatistikleri 2009-2012. Şubat 1, 2014 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15871 adresinden alındı
• TÜİK. (2013). Hanehalkı İşgücü İstatistikleri. Şubat 1, 2014 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=16003 adresinden alındı
• TÜİK. (2016). Sağlık Harcamaları İstatistikleri. Aralık 10, 2016 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1084 adresinden alındı
• World Bank. (2013). Health Data. Kasım 18, 2016 tarihinde data.worldbank.org/country/TR?locale=tr adresinden alındı
• Yardan-Dikmetaş, E., Demirkıran, M., & Kiremit-Yaban, B. (2016). Türkiye Sağlık Harcamaları Trendi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(1), 157-176.