Turkey’s International Investment Position and Investment Claims-Liabilities Balance: 2000-2016

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 49 - 77, 24.04.2018

Erol Bulut , Fatih Hakan Dikmen Affan Hakan Çermikli

Öz

The balance of
payments is a statistical statement that summarizes economic transactions
between residents and nonresidents during a period. It consists of the current
account, the capital account, the financial account, the official reserves and
net errors and omissions. The
International Investment Position (IIP) is a statistical statement that shows
at a point in time the value and composition of financial assets of residents
in an economy, which are claims on non-residents and gold bullions held as reserve
assets, as well as the value and composition of their financial liabilities to
non-residents. IIP is a stock variable. Claims and liabilities related to IIP
are flow variables and recorded in the
primary income account which is one of the sub accounts of the current account.
As such developing countries as Turkey have needed external sources to finance
their current deficit since 2000s, they have begun to give remarkable deficit
in the primary income account. In this study, the development of the IIP and
the primary income account related to IIP of Turkish economy is analyzed for
the period 2000-2016. The study presents some policy recommendations for the
future.

Anahtar Kelimeler

Balance of Payments, Current Deficit, International Investment Position, Capital Movements, Primary Income Account

Türkiye’nin Uluslararası Yatırım Pozisyonu ve Yatırım Gelir-Gider Dengesi: 2000-2016

Öz

Ödemeler bilançosu, bir ekonomide
yerleşik kişilerin diğer ekonomilerde yerleşik kişiler ile belli bir dönem
içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını özetleyen
istatistiki bir rapordur. Ödemeler bilançosu, cari işlemler hesabı, sermaye
hesabı, finans hesabı, resmi rezervler hesabı ve net hata ve noksan
hesaplarından oluşur. Uluslararası Yatırım Pozisyonu ise bir ekonomideki
yerleşik kişilerin yurt dışı yerleşik kişilerden olan finansal alacakları ile
rezerv varlık olarak tutulan altın şeklindeki finansal varlıklarının ve yerleşiklerin
yurt dışı yerleşik kişilere olan finansal yükümlülüklerinin belli bir tarihteki
stok değerini gösteren istatistiki bir tablodur. Uluslararası Yatırım
Pozisyonu, bir stok değişkendir. Bu tablonun içerdiği kalemler ile ilgili gelir
ve giderler ise akım değişkendir ve ödemeler bilançosunun cari işlemler
bilançosu kaleminde yer alan birincil gelir hesabında kayıt altına alınır. Türkiye
gibi gelişmekte olan ülkeler 2000’li yıllardan beri cari açığını finanse etmek
amacıyla dış kaynağa ihtiyaç duyduğu için birincil gelir hesabında kayda değer
açık vermeye başlamışlardır. Bu çalışmada 2000-2016 dönemi için Türkiye
ekonomisinin Uluslararası Yatırım Pozisyonu ve onunla ilgili birincil gelir
hesabının gelişimi analiz edilecektir. Çalışma geleceğe yönelik politika
önerileri ile sonuçlanacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Ödemeler Bilançosu, Cari Açık, Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Sermaye Hareketleri, Birincil Gelir Hesabı

Kaynakça

• Eğilmez, M., (2016), Uluslararası Yatırım Pozisyonu
• http://www.mahfiegilmez.com/2016/12/uluslararas-yatrm-pozisyonu.html (son erişim 18.11.2017).
• IMF, (2009), Balance of Payments and International Investment Position Manual (Sixth Edition-BPM6), Washington.
• IMF, https://www.imf.org (son erişim 10.08.2017).
• IMF, http://data.imf.org (son erişim 19.08.2017).
• Pugel, T., (2004), International Economics, McGraw-Hill, USA.
• Salvatore, D., (2004), International Economics, Wiley International Edition, USA.
• TCMB, (2014), Türkiye'nin Ödemeler Dengesi ve Uluslararası Yatırım Pozisyonu Altıncı El Kitabı'na Geçiş Süreci Hakkında Açıklama, İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü, Ankara.
• TCMB, (2015), Ödemeler Dengesi İstatistiklerine İlişkin Yöntemsel Açıklama, İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü, Ankara.
• TCMB, (2016), “Uluslararası Yatırım Pozisyonu İstatistikleri”ne İlişkin Yöntemsel Açıklama, İstatistik Genel Müdürlüğü Ödemeler Dengesi Müdürlüğü, Ankara.
• TCMB, http://www.tcmb.gov.tr (son erişim 14.08.2017).