Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması

Faruk Aylar; Serkan Gürgöze; Halil İbrahim Zeybek; Ali Uzun; Halithan Şen

doi:10.29128/geomatik.1341633

Araştırma Makalesi

Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması

Yıl 2024, , 69 - 85, 15.04.2024

Faruk Aylar , Serkan Gürgöze , Halil İbrahim Zeybek , Ali Uzun , Halithan Şen

https://doi.org/10.29128/geomatik.1341633

Öz

Kullanım kolaylığı ve sağladığı birçok avantaj İnsansız Hava Araçlarının (İHA) askeri, sivil (hobi, ticari) ve bilimsel amaçlı kullanımını hızla arttırmaktadır. İçinde pilotu ve yolcusu olmayan, sadece amaca uygun ekipman taşıyarak görevini yerine getiren İHA kullanımı, birçok alanda olduğu gibi jeomorfoloji çalışmalarında da giderek yaygınlaşmaktadır. İHA kullanımı araziyi havadan çeşitli açılardan fotoğraflama ile sınırlı değildir. Gelişen İHA teknolojisi sayesinde haritalama, sinematografi, ortofoto ve sayısal yükseklik modeli (SYM) üretimi ile 3B modellemeler bu hava araçlarının bilimsel amaçlı kullanım alanlarındandır. Bu çalışmada yaklaşık 4.7 km uzunluğundaki Diş Kayalıkları’nın İHA kullanılarak 3B Modellemesinin nasıl yapılabileceği örnek bir uygulama ile açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışma sırasında 3 saat 20 dakika İHA uçuşu gerçekleştirilmiş ve toplam 2.996 koordinatlı ve bindirmeli fotoğraf çekimi yapılmıştır. Bu fotoğraflar bir dizi işlemden geçirildikten sonra Diş Kayalıkları’nın yüksek çözünürlüklü, ortofoto, SYM ve 3B görüntüleri ilde edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda jeomorfoloji alanında İHA kullanımının bazı detayların daha ayrıntılı incelenmesine imkân tanıdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Jeomorfoloji, İHA, Fotogrametri, Diş Kayalıkları, Sivas

Destekleyen Kurum

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

PYO.FEN.1902.21.001

Teşekkür

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Kaynakça

Anderson, K., & Gaston, K. J. (2013). Lightweight unmanned aerial vehicles will revolutionize spatial ecology. Frontiers in Ecology and the Environment, 11(3), 138-146. https://doi.org/10.1890/120150
Aktan, N., Çolak, A., & Yılmaz, H. M. (2022). Production of orthophoto by UAV data: Yaprakhisar example. Advanced UAV, 2(1), 17-23.
Bilgiç, T. (2016). 1:100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Divriği-İ39 Paftası. Ankara
Böhler, W., & Heinz, G. (1999, October). Documentation, surveying, photogrammetry. XVII CIPA Symposium. Recife, Olinda. Brazil
Clapuyt, F., Vanacker, V., & Van Oost, K. (2016). Reproducibility of UAV-based earth topography reconstructions based on Structure-from-Motion algorithms. Geomorphology, 260, 4-15. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2015.05.011
Cruden, D. M. (2003). The shapes of cold, high mountains in sedimentary rocks. Geomorphology, 55(1-4), 249-261. https://doi.org/10.1016/S0169-555X(03)00143-0
Cruden, D. M., & Hu, X. Q. (1999). The shapes of some mountain peaks in the Canadian Rockies. Earth Surface Processes and Landforms: The Journal of the British Geomorphological Research Group, 24(13), 1229-1241. https://doi.org/10.1002/(SICI)1096-9837(199912)24:13<1229::AID-ESP42>3.0.CO;2-1
Çubuk, Y., İnan, S. (1998). İmranlı ve Hafik Güneyinde (Sivas) Miyosen Havzasının Stratigiafik ve Tektonik Özellikleri. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 120(120), 36-38.
Doğan, Y. (2019). 3D Modelling of Bridges by UAV Photogrammetry Method. Mersin Photogrammetry Journal, 1(1), 7-11
Dölek, İ., & Çevik, A. (2023). Malazgirt savaş alanının tespiti, tarihi ve arkeolojik yüzey araştırması projesi kapsamında Malazgirt İlçesi sınırlarında bulunan kültürel miras eserlerin 3B modellemesi: Bir kültür envanteri çalışması. Kültürel Miras Araştırmaları, 4(1), 43-48. https://doi.org/10.59127/kulmira.1294595
Duszyński, F., Migoń, P., & Strzelecki, M. C. (2019). Escarpment retreat in sedimentary tablelands and cuesta landscapes–Landforms, mechanisms and patterns. Earth-Science Reviews, 196, 102890. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2019.102890
Ege, C. (2003). Nature's version of a playground slide—Devils Slide, Morgan County, Utah. Utah Geological Survey 35, 12.
Erenoglu, O. (2021). UAV-based 3D modeling of formation processes for fairy chimney-like structures, Çanakkale, NW Turkey. Arabian Journal of Geosciences, 14(17), 1698. https://doi.org/10.1007/s12517-021-07872-z
Erenoglu, R. C., Akcay, O., & Erenoglu, O. (2017). An UAS-assisted multi-sensor approach for 3D modeling and reconstruction of cultural heritage site. Journal of Cultural Heritage, 26, 79-90. https://doi.org/10.1016/j.culher.2017.02.007
Erinç, S. (2015) Jeomorfoloji I. İstanbul: Der Yayınevi
Gerrard, J. (2012). Rocks and landforms. Springer Science & Business Media.
Goudie, A. (2004). Encyclopedia of geomorphology (Vol. 2). Psychology Press.
Gómez-Pazo, A., & Pérez-Alberti, A. (2021). The use of UAVs for the characterization and analysis of rocky coasts. Drones, 5(1), 23. https://doi.org/10.3390/drones5010023
Gutiérrez, F., Gutiérrez, M., (2016). Structural landforms. Landforms of the Earth: An Illustrated Guide, 3-19.
Harris, W., & Norman White, G. (2008). X‐ray diffraction techniques for soil mineral identification. Methods of soil analysis part 5—Mineralogical methods, 5, 81-115. https://doi.org/10.2136/sssabookser5.5.c4
Harwin, S., & Lucieer, A. (2012). Assessing the accuracy of georeferenced point clouds produced via multi-view stereopsis from unmanned aerial vehicle (UAV) imagery. Remote Sensing, 4(6), 1573-1599. https://doi.org/10.3390/rs4061573
Hoşgören, M. Y. (2007) Jeomorfolojinin Ana Çizgileri I. İstanbul: Çantay Yayınevi.
Hugenholtz, C. H., Whitehead, K., Brown, O. W., Barchyn, T. E., Moorman, B. J., LeClair, A., ... & Hamilton, T. (2013). Geomorphological mapping with a small unmanned aircraft system (sUAS): Feature detection and accuracy assessment of a photogrammetrically-derived digital terrain model. Geomorphology, 194, 16-24. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2013.03.023
Huggett, R. J. (2017) Fundamentals of Geomorphology (Fourth Edition). London and New York: Taylor&Francis Group, Routledge.
James, M. R., & Varley, N. (2012). Identification of structural controls in an active lava dome with high resolution DEMs: Volcán de Colima, Mexico. Geophysical Research Letters, 39(22). https://doi.org/10.1029/2012GL054245
James, M. R., Chandler, J. H., Eltner, A., Fraser, C., Miller, P. E., Mills, J. P., ... & Lane, S. N. (2019). Guidelines on the use of structure‐from‐motion photogrammetry in geomorphic research. Earth Surface Processes and Landforms, 44(10), 2081-2084. https://doi.org/10.1002/esp.4637
Kabadayı, A., Erdoğan, A. (2023). İHA Fotogrametrisi Kullanarak Yozgat Çilekçi Türbesi’nin 3 Boyutlu Nokta Bulutu ve Modelinin Üretilmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 5(1), 29-35. https://doi.org/10.53030/tufod.1313200
Kanun, E., Alptekin, A., & Yakar, M. (2021). Cultural heritage modelling using UAV photogrammetric methods: a case study of Kanlıdivane archeological site. Advanced UAV, 1(1), 24-33.
Kasprzak, M., Jancewicz, K., & Michniewicz, A. (2018). UAV and SfM in detailed geomorphological mapping of granite tors: an example of Starościńskie Skały (Sudetes, SW Poland). Pure and Applied Geophysics, 175, 3193-3207. https://doi.org/10.1007/s00024-017-1730-8
Kaya, Y., Polat, N., Şenol, H. İ., Memduhoğlu, A., Ulukavak, M. (2021). Arkeolojik Kalıntıların Belgelenmesinde Yersel ve İHA Fotogrametrisinin Birlikte Kullanımı. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(1), 09-14. https://doi.org/10.53030/tufod.899089
Kurtman, F. (1973). Sivas-Hafik-Zara ve Imranli bölgesinin jeolojik ve tektonik yapisi. Bulletin of the Mineral Research and Exploration, 80(80), 1-36.
Langhammer, J., & Vacková, T. (2018). Detection and mapping of the geomorphic effects of flooding using UAV photogrammetry. Pure and Applied Geophysics, 175, 3223-3245. https://doi.org/10.1007/s00024-018-1874-1
Lejot, J., Delacourt, C., Piégay, H., Fournier, T., Trémélo, M. L., & Allemand, P. (2007). Very high spatial resolution imagery for channel bathymetry and topography from an unmanned mapping controlled platform. Earth Surface Processes and Landforms: The Journal of the British Geomorphological Research Group, 32(11), 1705-1725. https://doi.org/10.1002/esp.1595
Mason, J. A., Muller, P. O., Burt, J. E., Blij, H. J. (2016) Physical Geography (Fifth Edition). New York: Oxford University Press.
Mırdan, O., Yakar, M. (2017). Tarihi Eserlerin İnsansız Hava Aracı ile Modellenmesinde Karşılaşılan Sorunlar. Geomatic, 2(3), 118-125. https://doi.org/10.29128/geomatik.306914
Micheletti, N., Chandler, J. H., Lane, S. N. (2015). Section 2.2: Structure from motion (SfM) photogrammetry. In: Clarke LE, Nield JM (eds) Geomorphological Techniques (Online Edition). British Society for Geomorphology, London, UK.
Miziński, B., & Niedzielski, T. (2017). Fully-automated estimation of snow depth in near real time with the use of unmanned aerial vehicles without utilizing ground control points. Cold Regions Science and Technology, 138, 63-72. https://doi.org/10.1016/j.coldregions.2017.03.006
Murfitt, S. L., Allan, B. M., Bellgrove, A., Rattray, A., Young, M. A., & Ierodiaconou, D. (2017). Applications of unmanned aerial vehicles in intertidal reef monitoring. Scientific Reports, 7(1), 10259. https://doi.org/10.1038/s41598-017-10818-9
Özcan, O. (2017). İnsansız hava aracı (İHA) ile farklı yüksekliklerden üretilen sayısal yüzey modellerinin (SYM) doğruluk analizi. Mühendislik ve Yer Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-7.
Öztürk, M. Z., Çetinkaya, G., & Aydın, S. (2017). Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre Türkiye’nin iklim tipleri. Coğrafya Dergisi, (35), 17-27. https://doi.org/10.26650/JGEOG295515
Pan, Y., Dong, Y., Wang, D., Chen, A., & Ye, Z. (2019). Three-dimensional reconstruction of structural surface model of heritage bridges using UAV-based photogrammetric point clouds. Remote Sensing, 11(10), 1204. https://doi.org/10.3390/rs11101204
Prodanov, B., Lambev, T., Bekova, R., & Kotsev, I. (2019a). Applying Unmanned Aerial Vehicles for high-resolution geomorphological mapping of the Ahtopol coastal sector (Bulgarian Black Sea coast). Proc. SGEM, 19, 465-472.
Prodanov, B., Kotsev, I., Lambev, T., Dimitrov, L., Bekova, R., & Dechev, D. (2019b). Drone-based geomorphological and landscape mapping of Bolata Cove, Bulgarian coast. Proceedings of IMAM, 592-598.
Rau, J. Y., Jhan, J. P., Lo, C. F., & Lin, Y. S. (2012). Landslide mapping using imagery acquired by a fixed-wing UAV. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38, 195-200. https://doi.org/10.5194/isprsarchives-XXXVIII-1-C22-195-2011
Reichard, S. (2015). Old Yellowstone: History of the Devil’s Slide. In "Yellowstone Insider".
Rosnell, T., & Honkavaara, E. (2012). Point cloud generation from aerial image data acquired by a quadrocopter type micro unmanned aerial vehicle and a digital still camera. Sensors, 12(1), 453-480. https://doi.org/10.3390/s120100453
Scherer, M. (2002). About the synthesis of different methods in surveying. International Archives of Photogrammetry Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 34(5/C7), 423-429.
Senkal, E., Kaplan, G., & Avdan, U. (2021). Accuracy assessment of digital surface models from unmanned aerial vehicles’ imagery on archaeological sites. International Journal of Engineering and Geosciences, 6(2), 81-89. https://doi.org/10.26833/ijeg.696001
Seyrek, E. C., Narin, Ö. G., Koçak, T., & Uysal, M. (2021). Yüzey araştırmalarında İHA fotogrametrisinin kullanımı: Kolankaya Siperleri örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(2), 69-75. https://doi.org/10.53030/tufod.1021793
Śledź, S., Ewertowski, M. W., & Piekarczyk, J. (2021). Applications of unmanned aerial vehicle (UAV) surveys and Structure from Motion photogrammetry in glacial and periglacial geomorphology. Geomorphology, 378, 107620. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2021.107620
Strahler, A. (2011) Introducing Physical Geography. Danvers: John Wiley&Sons, Inc.
Scheidegger, A. E. (2012). Theoretical geomorphology. London: Springer Science & Business Media.
Smith, M. J., Chandler, J., & Rose, J. (2009). High spatial resolution data acquisition for the geosciences: kite aerial photography. Earth Surface Processes and Landforms, 34(1), 155-161. https://doi.org/10.1002/esp.1702
Sponemann, J. (1989). Homoclinal ridges in Lower Saxony. Catena Supplement, 15, 133-149.
Şasi, A. (2020). Kültürel Mirasların İnsansız Hava Aracı ile Fotogrametrik Üç Boyutlu Modelleme Çalışmalarında Karşılaşılan Sıkıntılar ve Öneriler. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2(1), 7-13.
Şen, M. (2018). Afet Yönetimi İçin İHA Görüntülerinin Kullanımı ve Karapınar Obrukları Örneği. [Yüksek Lisans Tezi Necmettin Erbakan Üniversitesi].
Şenol, H. İ., & Kaya, Y. (2019). İnternet tabanlı veri kullanımıyla yerleşim alanlarının modellenmesi: Çiftlikköy Kampüsü Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 1(1), 11-16.
Şenol, H. İ., & Orman, E. (2022). Diyarbakır Mardin Kapı’nın Yersel Fotogrametri Yöntemiyle 3B Belgelenmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 4(1), 1-6. https://doi.org/10.53030/tufod.1099940
Şenol, H. İ., Yiğit, A. Y., Kaya, Y., & Ulvi, A. (2021). İHA ve yersel fotogrametrik veri füzyonu ile kültürel mirasın 3 boyutlu (3B) modelleme uygulaması: Kanlıdivane Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(1), 29-36. https://doi.org/10.53030/tufod.935920
Turoğlu, H. (2019). Şehir seli ve taşkını araştırmalarında sayısal yüzey modellemesi (SYM) ve insansız hava aracı (İHA) verisi kullanımı. Coğrafya Araştırmalarında Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları, 1, 01-28. Pegem Akademi Yayınevi.
Ulvi, A., & Toprak, A. S. (2016). Investigation of three-dimensional modelling availability taken photograph of the unmanned aerial vehicle; sample of kanlidivane church. International Journal of Engineering and Geosciences, 1(1), 1-7. https://doi.org/10.26833/ijeg.285216
Ulvi, A., Yakar, M., Yiğit, A. Y., & Kaya, Y. (2020). İHA ve yersel fotogrametrik teknikler kullanarak Aksaray Kızıl Kilise’nin 3 Boyutlu nokta bulutu ve modelinin üretilmesi. Geomatik, 5(1), 19-26. https://doi.org/10.29128/geomatik.560179
Uzun, A., Aylar, F., Zeybek, H. İ., Gürgöze, S., Bahadir, M., & Alemdağ, S. (2023). Natural Walls of Anatolia: formation and development of Diş Kayalıkları as a structural landform (Sivas, Türkiye). Journal of Mountain Science, 20(7), 1807-1823. https://doi.org/10.1007/s11629-023-7998-5
Yakar, M., Toprak, A. S., Ulvi, A., Uysal, M. (2015). Konya Beyşehir Bezariye Hanının (Bedesten) İHA ile Fotogrametrik Teknik Kullanılarak Üç Boyutlu Modellemesi. 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25-28 Mart, Ankara.
Yalçınlar, İ. (1996) Strüktüral Jeomorfoloji. Konya: Özeğitim.
Yılmaz, H. M., Mutluoğlu, Ö., Ulvi, A., Yaman, A., Bilgilioğlu, S. S. (2018). İnsansız Hava Aracı ile Ortofoto Üretimi ve Aksaray Üniversitesi Kampüsü Örneği. Geomatik 3(2), 129-136. https://doi.org/10.29128/geomatik.369553
Yılmaz, H. M., Aktan, N., Çolak, A., & Alptekin, A. (2022). Modelling Ozancık village (Aksaray) in computer environment using UAV photogrammetry. Mersin Photogrammetry Journal, 4(1), 32-36. https://doi.org/10.53093/mephoj.1132303
Yiğit, A. Y., & Ulvi, A. (2020). İHA fotogrametrisi tekniği kullanarak 3B model oluşturma: Yakutiye Medresesi Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2(2), 46-54.
Zıba, H. E., & Yılmaz, H. M. (2019). Karayolu projeleri için İHA ile şeritvari harita üretimi. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 1(1), 23-32.
URL-1. DJI Destek. (2023). https://dl.djicdn.com/downloads/ DJI_Mavic_3_Pro/DJI_Mavic_3_Pro_User_Manual-TR.pdf

Yıl 2024, , 69 - 85, 15.04.2024

Faruk Aylar , Serkan Gürgöze , Halil İbrahim Zeybek , Ali Uzun , Halithan Şen

https://doi.org/10.29128/geomatik.1341633

Öz

Proje Numarası

PYO.FEN.1902.21.001

Kaynakça

Anderson, K., & Gaston, K. J. (2013). Lightweight unmanned aerial vehicles will revolutionize spatial ecology. Frontiers in Ecology and the Environment, 11(3), 138-146. https://doi.org/10.1890/120150
Aktan, N., Çolak, A., & Yılmaz, H. M. (2022). Production of orthophoto by UAV data: Yaprakhisar example. Advanced UAV, 2(1), 17-23.
Bilgiç, T. (2016). 1:100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi, Divriği-İ39 Paftası. Ankara
Böhler, W., & Heinz, G. (1999, October). Documentation, surveying, photogrammetry. XVII CIPA Symposium. Recife, Olinda. Brazil
Clapuyt, F., Vanacker, V., & Van Oost, K. (2016). Reproducibility of UAV-based earth topography reconstructions based on Structure-from-Motion algorithms. Geomorphology, 260, 4-15. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2015.05.011
Cruden, D. M. (2003). The shapes of cold, high mountains in sedimentary rocks. Geomorphology, 55(1-4), 249-261. https://doi.org/10.1016/S0169-555X(03)00143-0
Cruden, D. M., & Hu, X. Q. (1999). The shapes of some mountain peaks in the Canadian Rockies. Earth Surface Processes and Landforms: The Journal of the British Geomorphological Research Group, 24(13), 1229-1241. https://doi.org/10.1002/(SICI)1096-9837(199912)24:13<1229::AID-ESP42>3.0.CO;2-1
Çubuk, Y., İnan, S. (1998). İmranlı ve Hafik Güneyinde (Sivas) Miyosen Havzasının Stratigiafik ve Tektonik Özellikleri. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 120(120), 36-38.
Doğan, Y. (2019). 3D Modelling of Bridges by UAV Photogrammetry Method. Mersin Photogrammetry Journal, 1(1), 7-11
Dölek, İ., & Çevik, A. (2023). Malazgirt savaş alanının tespiti, tarihi ve arkeolojik yüzey araştırması projesi kapsamında Malazgirt İlçesi sınırlarında bulunan kültürel miras eserlerin 3B modellemesi: Bir kültür envanteri çalışması. Kültürel Miras Araştırmaları, 4(1), 43-48. https://doi.org/10.59127/kulmira.1294595
Duszyński, F., Migoń, P., & Strzelecki, M. C. (2019). Escarpment retreat in sedimentary tablelands and cuesta landscapes–Landforms, mechanisms and patterns. Earth-Science Reviews, 196, 102890. https://doi.org/10.1016/j.earscirev.2019.102890
Ege, C. (2003). Nature's version of a playground slide—Devils Slide, Morgan County, Utah. Utah Geological Survey 35, 12.
Erenoglu, O. (2021). UAV-based 3D modeling of formation processes for fairy chimney-like structures, Çanakkale, NW Turkey. Arabian Journal of Geosciences, 14(17), 1698. https://doi.org/10.1007/s12517-021-07872-z
Erenoglu, R. C., Akcay, O., & Erenoglu, O. (2017). An UAS-assisted multi-sensor approach for 3D modeling and reconstruction of cultural heritage site. Journal of Cultural Heritage, 26, 79-90. https://doi.org/10.1016/j.culher.2017.02.007
Erinç, S. (2015) Jeomorfoloji I. İstanbul: Der Yayınevi
Gerrard, J. (2012). Rocks and landforms. Springer Science & Business Media.
Goudie, A. (2004). Encyclopedia of geomorphology (Vol. 2). Psychology Press.
Gómez-Pazo, A., & Pérez-Alberti, A. (2021). The use of UAVs for the characterization and analysis of rocky coasts. Drones, 5(1), 23. https://doi.org/10.3390/drones5010023
Gutiérrez, F., Gutiérrez, M., (2016). Structural landforms. Landforms of the Earth: An Illustrated Guide, 3-19.
Harris, W., & Norman White, G. (2008). X‐ray diffraction techniques for soil mineral identification. Methods of soil analysis part 5—Mineralogical methods, 5, 81-115. https://doi.org/10.2136/sssabookser5.5.c4
Harwin, S., & Lucieer, A. (2012). Assessing the accuracy of georeferenced point clouds produced via multi-view stereopsis from unmanned aerial vehicle (UAV) imagery. Remote Sensing, 4(6), 1573-1599. https://doi.org/10.3390/rs4061573
Hoşgören, M. Y. (2007) Jeomorfolojinin Ana Çizgileri I. İstanbul: Çantay Yayınevi.
Hugenholtz, C. H., Whitehead, K., Brown, O. W., Barchyn, T. E., Moorman, B. J., LeClair, A., ... & Hamilton, T. (2013). Geomorphological mapping with a small unmanned aircraft system (sUAS): Feature detection and accuracy assessment of a photogrammetrically-derived digital terrain model. Geomorphology, 194, 16-24. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2013.03.023
Huggett, R. J. (2017) Fundamentals of Geomorphology (Fourth Edition). London and New York: Taylor&Francis Group, Routledge.
James, M. R., & Varley, N. (2012). Identification of structural controls in an active lava dome with high resolution DEMs: Volcán de Colima, Mexico. Geophysical Research Letters, 39(22). https://doi.org/10.1029/2012GL054245
James, M. R., Chandler, J. H., Eltner, A., Fraser, C., Miller, P. E., Mills, J. P., ... & Lane, S. N. (2019). Guidelines on the use of structure‐from‐motion photogrammetry in geomorphic research. Earth Surface Processes and Landforms, 44(10), 2081-2084. https://doi.org/10.1002/esp.4637
Kabadayı, A., Erdoğan, A. (2023). İHA Fotogrametrisi Kullanarak Yozgat Çilekçi Türbesi’nin 3 Boyutlu Nokta Bulutu ve Modelinin Üretilmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 5(1), 29-35. https://doi.org/10.53030/tufod.1313200
Kanun, E., Alptekin, A., & Yakar, M. (2021). Cultural heritage modelling using UAV photogrammetric methods: a case study of Kanlıdivane archeological site. Advanced UAV, 1(1), 24-33.
Kasprzak, M., Jancewicz, K., & Michniewicz, A. (2018). UAV and SfM in detailed geomorphological mapping of granite tors: an example of Starościńskie Skały (Sudetes, SW Poland). Pure and Applied Geophysics, 175, 3193-3207. https://doi.org/10.1007/s00024-017-1730-8
Kaya, Y., Polat, N., Şenol, H. İ., Memduhoğlu, A., Ulukavak, M. (2021). Arkeolojik Kalıntıların Belgelenmesinde Yersel ve İHA Fotogrametrisinin Birlikte Kullanımı. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(1), 09-14. https://doi.org/10.53030/tufod.899089
Kurtman, F. (1973). Sivas-Hafik-Zara ve Imranli bölgesinin jeolojik ve tektonik yapisi. Bulletin of the Mineral Research and Exploration, 80(80), 1-36.
Langhammer, J., & Vacková, T. (2018). Detection and mapping of the geomorphic effects of flooding using UAV photogrammetry. Pure and Applied Geophysics, 175, 3223-3245. https://doi.org/10.1007/s00024-018-1874-1
Lejot, J., Delacourt, C., Piégay, H., Fournier, T., Trémélo, M. L., & Allemand, P. (2007). Very high spatial resolution imagery for channel bathymetry and topography from an unmanned mapping controlled platform. Earth Surface Processes and Landforms: The Journal of the British Geomorphological Research Group, 32(11), 1705-1725. https://doi.org/10.1002/esp.1595
Mason, J. A., Muller, P. O., Burt, J. E., Blij, H. J. (2016) Physical Geography (Fifth Edition). New York: Oxford University Press.
Mırdan, O., Yakar, M. (2017). Tarihi Eserlerin İnsansız Hava Aracı ile Modellenmesinde Karşılaşılan Sorunlar. Geomatic, 2(3), 118-125. https://doi.org/10.29128/geomatik.306914
Micheletti, N., Chandler, J. H., Lane, S. N. (2015). Section 2.2: Structure from motion (SfM) photogrammetry. In: Clarke LE, Nield JM (eds) Geomorphological Techniques (Online Edition). British Society for Geomorphology, London, UK.
Miziński, B., & Niedzielski, T. (2017). Fully-automated estimation of snow depth in near real time with the use of unmanned aerial vehicles without utilizing ground control points. Cold Regions Science and Technology, 138, 63-72. https://doi.org/10.1016/j.coldregions.2017.03.006
Murfitt, S. L., Allan, B. M., Bellgrove, A., Rattray, A., Young, M. A., & Ierodiaconou, D. (2017). Applications of unmanned aerial vehicles in intertidal reef monitoring. Scientific Reports, 7(1), 10259. https://doi.org/10.1038/s41598-017-10818-9
Özcan, O. (2017). İnsansız hava aracı (İHA) ile farklı yüksekliklerden üretilen sayısal yüzey modellerinin (SYM) doğruluk analizi. Mühendislik ve Yer Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-7.
Öztürk, M. Z., Çetinkaya, G., & Aydın, S. (2017). Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre Türkiye’nin iklim tipleri. Coğrafya Dergisi, (35), 17-27. https://doi.org/10.26650/JGEOG295515
Pan, Y., Dong, Y., Wang, D., Chen, A., & Ye, Z. (2019). Three-dimensional reconstruction of structural surface model of heritage bridges using UAV-based photogrammetric point clouds. Remote Sensing, 11(10), 1204. https://doi.org/10.3390/rs11101204
Prodanov, B., Lambev, T., Bekova, R., & Kotsev, I. (2019a). Applying Unmanned Aerial Vehicles for high-resolution geomorphological mapping of the Ahtopol coastal sector (Bulgarian Black Sea coast). Proc. SGEM, 19, 465-472.
Prodanov, B., Kotsev, I., Lambev, T., Dimitrov, L., Bekova, R., & Dechev, D. (2019b). Drone-based geomorphological and landscape mapping of Bolata Cove, Bulgarian coast. Proceedings of IMAM, 592-598.
Rau, J. Y., Jhan, J. P., Lo, C. F., & Lin, Y. S. (2012). Landslide mapping using imagery acquired by a fixed-wing UAV. The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 38, 195-200. https://doi.org/10.5194/isprsarchives-XXXVIII-1-C22-195-2011
Reichard, S. (2015). Old Yellowstone: History of the Devil’s Slide. In "Yellowstone Insider".
Rosnell, T., & Honkavaara, E. (2012). Point cloud generation from aerial image data acquired by a quadrocopter type micro unmanned aerial vehicle and a digital still camera. Sensors, 12(1), 453-480. https://doi.org/10.3390/s120100453
Scherer, M. (2002). About the synthesis of different methods in surveying. International Archives of Photogrammetry Remote Sensing and Spatial Information Sciences, 34(5/C7), 423-429.
Senkal, E., Kaplan, G., & Avdan, U. (2021). Accuracy assessment of digital surface models from unmanned aerial vehicles’ imagery on archaeological sites. International Journal of Engineering and Geosciences, 6(2), 81-89. https://doi.org/10.26833/ijeg.696001
Seyrek, E. C., Narin, Ö. G., Koçak, T., & Uysal, M. (2021). Yüzey araştırmalarında İHA fotogrametrisinin kullanımı: Kolankaya Siperleri örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(2), 69-75. https://doi.org/10.53030/tufod.1021793
Śledź, S., Ewertowski, M. W., & Piekarczyk, J. (2021). Applications of unmanned aerial vehicle (UAV) surveys and Structure from Motion photogrammetry in glacial and periglacial geomorphology. Geomorphology, 378, 107620. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2021.107620
Strahler, A. (2011) Introducing Physical Geography. Danvers: John Wiley&Sons, Inc.
Scheidegger, A. E. (2012). Theoretical geomorphology. London: Springer Science & Business Media.
Smith, M. J., Chandler, J., & Rose, J. (2009). High spatial resolution data acquisition for the geosciences: kite aerial photography. Earth Surface Processes and Landforms, 34(1), 155-161. https://doi.org/10.1002/esp.1702
Sponemann, J. (1989). Homoclinal ridges in Lower Saxony. Catena Supplement, 15, 133-149.
Şasi, A. (2020). Kültürel Mirasların İnsansız Hava Aracı ile Fotogrametrik Üç Boyutlu Modelleme Çalışmalarında Karşılaşılan Sıkıntılar ve Öneriler. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2(1), 7-13.
Şen, M. (2018). Afet Yönetimi İçin İHA Görüntülerinin Kullanımı ve Karapınar Obrukları Örneği. [Yüksek Lisans Tezi Necmettin Erbakan Üniversitesi].
Şenol, H. İ., & Kaya, Y. (2019). İnternet tabanlı veri kullanımıyla yerleşim alanlarının modellenmesi: Çiftlikköy Kampüsü Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 1(1), 11-16.
Şenol, H. İ., & Orman, E. (2022). Diyarbakır Mardin Kapı’nın Yersel Fotogrametri Yöntemiyle 3B Belgelenmesi. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 4(1), 1-6. https://doi.org/10.53030/tufod.1099940
Şenol, H. İ., Yiğit, A. Y., Kaya, Y., & Ulvi, A. (2021). İHA ve yersel fotogrametrik veri füzyonu ile kültürel mirasın 3 boyutlu (3B) modelleme uygulaması: Kanlıdivane Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 3(1), 29-36. https://doi.org/10.53030/tufod.935920
Turoğlu, H. (2019). Şehir seli ve taşkını araştırmalarında sayısal yüzey modellemesi (SYM) ve insansız hava aracı (İHA) verisi kullanımı. Coğrafya Araştırmalarında Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları, 1, 01-28. Pegem Akademi Yayınevi.
Ulvi, A., & Toprak, A. S. (2016). Investigation of three-dimensional modelling availability taken photograph of the unmanned aerial vehicle; sample of kanlidivane church. International Journal of Engineering and Geosciences, 1(1), 1-7. https://doi.org/10.26833/ijeg.285216
Ulvi, A., Yakar, M., Yiğit, A. Y., & Kaya, Y. (2020). İHA ve yersel fotogrametrik teknikler kullanarak Aksaray Kızıl Kilise’nin 3 Boyutlu nokta bulutu ve modelinin üretilmesi. Geomatik, 5(1), 19-26. https://doi.org/10.29128/geomatik.560179
Uzun, A., Aylar, F., Zeybek, H. İ., Gürgöze, S., Bahadir, M., & Alemdağ, S. (2023). Natural Walls of Anatolia: formation and development of Diş Kayalıkları as a structural landform (Sivas, Türkiye). Journal of Mountain Science, 20(7), 1807-1823. https://doi.org/10.1007/s11629-023-7998-5
Yakar, M., Toprak, A. S., Ulvi, A., Uysal, M. (2015). Konya Beyşehir Bezariye Hanının (Bedesten) İHA ile Fotogrametrik Teknik Kullanılarak Üç Boyutlu Modellemesi. 15. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 25-28 Mart, Ankara.
Yalçınlar, İ. (1996) Strüktüral Jeomorfoloji. Konya: Özeğitim.
Yılmaz, H. M., Mutluoğlu, Ö., Ulvi, A., Yaman, A., Bilgilioğlu, S. S. (2018). İnsansız Hava Aracı ile Ortofoto Üretimi ve Aksaray Üniversitesi Kampüsü Örneği. Geomatik 3(2), 129-136. https://doi.org/10.29128/geomatik.369553
Yılmaz, H. M., Aktan, N., Çolak, A., & Alptekin, A. (2022). Modelling Ozancık village (Aksaray) in computer environment using UAV photogrammetry. Mersin Photogrammetry Journal, 4(1), 32-36. https://doi.org/10.53093/mephoj.1132303
Yiğit, A. Y., & Ulvi, A. (2020). İHA fotogrametrisi tekniği kullanarak 3B model oluşturma: Yakutiye Medresesi Örneği. Türkiye Fotogrametri Dergisi, 2(2), 46-54.
Zıba, H. E., & Yılmaz, H. M. (2019). Karayolu projeleri için İHA ile şeritvari harita üretimi. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 1(1), 23-32.
URL-1. DJI Destek. (2023). https://dl.djicdn.com/downloads/ DJI_Mavic_3_Pro/DJI_Mavic_3_Pro_User_Manual-TR.pdf

Toplam 70 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Mekansal Veri Modelleme
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Faruk Aylar 0000-0003-4439-9079 Serkan Gürgöze 0000-0002-3025-2327 Halil İbrahim Zeybek 0000-0002-4097-9079 Ali Uzun 0000-0003-3854-2780 Halithan Şen 0000-0003-1332-2132
Proje Numarası	PYO.FEN.1902.21.001
Erken Görünüm Tarihi	5 Şubat 2024
Yayımlanma Tarihi	15 Nisan 2024
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2024

Kaynak Göster

APA	Aylar, F., Gürgöze, S., Zeybek, H. İ., Uzun, A., vd. (2024). Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması. Geomatik, 9(1), 69-85. https://doi.org/10.29128/geomatik.1341633
AMA	Aylar F, Gürgöze S, Zeybek Hİ, Uzun A, Şen H. Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması. Geomatik. Nisan 2024;9(1):69-85. doi:10.29128/geomatik.1341633
Chicago	Aylar, Faruk, Serkan Gürgöze, Halil İbrahim Zeybek, Ali Uzun, ve Halithan Şen. “Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız Hava Aracı (İHA) kullanılarak 3 Boyutlu Modelinin oluşturulması”. Geomatik 9, sy. 1 (Nisan 2024): 69-85. https://doi.org/10.29128/geomatik.1341633.
EndNote	Aylar F, Gürgöze S, Zeybek Hİ, Uzun A, Şen H (01 Nisan 2024) Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması. Geomatik 9 1 69–85.
IEEE	F. Aylar, S. Gürgöze, H. İ. Zeybek, A. Uzun, ve H. Şen, “Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması”, Geomatik, c. 9, sy. 1, ss. 69–85, 2024, doi: 10.29128/geomatik.1341633.
ISNAD	Aylar, Faruk vd. “Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız Hava Aracı (İHA) kullanılarak 3 Boyutlu Modelinin oluşturulması”. Geomatik 9/1 (Nisan 2024), 69-85. https://doi.org/10.29128/geomatik.1341633.
JAMA	Aylar F, Gürgöze S, Zeybek Hİ, Uzun A, Şen H. Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması. Geomatik. 2024;9:69–85.
MLA	Aylar, Faruk vd. “Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız Hava Aracı (İHA) kullanılarak 3 Boyutlu Modelinin oluşturulması”. Geomatik, c. 9, sy. 1, 2024, ss. 69-85, doi:10.29128/geomatik.1341633.
Vancouver	Aylar F, Gürgöze S, Zeybek Hİ, Uzun A, Şen H. Diş Kayalıkları’nın (İmranlı, Sivas) insansız hava aracı (İHA) kullanılarak 3 boyutlu modelinin oluşturulması. Geomatik. 2024;9(1):69-85.

Makale Dosyaları

Tam Metin