Arazi toplulaştırma çalışmalarında blok dağıtımı için interaktif tercih yöntemi önerisi: Kayaönü Köyü örneği

Yıl 2024, , 323 - 332, 02.12.2024

Yaşar İnceyol

https://doi.org/10.29128/geomatik.1479694

Öz

Günümüz tarım sektöründe, arazi düzenlemesi ve toplulaştırması, sürdürülebilir tarımsal
üretim için temel bir gerekliliktir. Arazi toplulaştırma (AT) çalışmaları, tarımsal arazilerin
verimliliğini artırmak, sulama sistemlerini geliştirmek ve erozyonu önlemek için kullanılan bir
yöntemdir. Bu çalışmalarda blok dağıtımı önemli bir rol oynar ve çiftçi memnuniyeti projenin
başarısı için hayati önem taşır. Mevcut tercih yöntemi, çiftçilerin taleplerini ve fiili arazi
kullanım durumlarını tam olarak göz önünde bulunduramamaktadır. Bu durum, blok
dağıtımına yapılan itirazlarda artışa ve projenin gecikmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada,
AT çalışmalarının önemli bir bileşeni olan blok dağıtımı sürecinde çiftçilerin tercihlerini
dikkate alacak bir "interaktif tercih modeli" önerilmektedir. Çiftçilerin tapu kayıtlarındaki
arazilerinden ziyade fiili arazi kullanım durumlarına odaklanan bu model, çiftçi
memnuniyetini ve projenin kabul edilebilirliğini artırmayı hedeflemektedir. Önerilen model,
literatürdeki blok dağıtımı optimizasyonuna yönelik çalışmalardan farklı olarak çiftçilerin fiili
kullanım durumları ile ilgili tercihlerini doğrudan dikkate alarak, projenin başarısını artırmayı
amaçlamaktadır. Çalışma sahasında işletmelerin %74,47’si tapuda üzerine kayıtlı olmayan
arazileri kullanmaktadır. İnteraktif tercih yöntemine göre yapılan AT çalışmalarının birinci
askı ilanında 235 işletmenin sadece %4.7’si, ikinci askı ilanında %1.3’ü itiraz etmiş, üçüncü
askı ilanında ise herhangi bir itiraz olmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Arazi Toplulaştırması, Blok Dağıtımı, Çiftçi Tercihleri, İnteraktif Tercih

Kaynakça

• Ağca, M., Kaya, E., Daloğlu, A. İ., Yücel, A., & Yalçınkaya, S. (2024). Kentsel alanlarda ağaç yükseklik bilgilerinin ICESat-2/ATLAS ve İHA verilerinden elde edilmesi. Geomatik, 9(1), 86-96. https://doi.org/10.29128/geomatik.1384320.
• Aslan, Ş. T. A., Gündoğdu, K. S., Yaslıoğlu, E., Kirmikil, M., & Arıcı, İ. (2007). Personal, physical and socioeconomic factors affecting farmers' adoption of land consolidation. Spanish journal of agricultural research, 5(2), 204-213. https://doi.org/10.5424/sjar/2007052-240.
• Arici, I., Akkaya Aslan, S.T., 2014. Arazi Toplulaştırması Planlama ve Projelemesi. Dora Basım-Yayın, 237, 605–978 ISBN: 978-605-4798-49-0.
• Aslan, S. T. A., Kirmikil, M., Gündoğdu, K. S., & Arici, I. (2018). Reallocation model for land consolidation based on landowners’ requests. Land use policy, 70, 463-470. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2017.11.028.
• Ayranci, Y., 2007. Re-allocation aspects in land consolidation: a new model and its application. Asian network for scientific information. J. Agron. 6 (2), 270–277. https://www.scopus.com/record/display.uri?eid=2-s2.034948891098&origin=inward#:~:text=10.3923/ja.2007.270.277.
• Cay, T., & Uyan, M. (2013). Evaluation of reallocation criteria in land consolidation studies using the Analytic Hierarchy Process (AHP). Land use policy, 30(1), 541-548. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2012.04.023.
• Crecente, R., Alvarez, C., & Fra, U. (2002). Economic, social and environmental impact of land consolidation in Galicia. Land use policy, 19(2), 135-147.https://doi.org/10.1016/S02648377(02)00006-6.
• Çay, T., ve Iscan, F. (2011). Fuzzy expert system for land reallocation in land consolidation. Expert Systems with Applications, 38:9, 11055–11071. https://doi.org/10.1016/j.eswa.2011.02.150.
• Duru, S. Gül, A. ve Hayran, S. (2017). Türkiye'de Arazi Toplulaştırması: Mevzuat ve Uygulamalar, Tarım Ekonomisi Dergisi, 23 (2): 263-269. https://doi.org/10.24181/tarekoder.369476.
• Demetriou, D., See, L., & Stillwell, J. (2013). A spatial genetic algorithm for automating land partitioning. International Journal of Geographical Information Science, 27(12), 2391-2409. https://doi.org/10.1080/13658816.2013.819977.
• Eroğlu, H., & Şişman, Y. (2020). Arazi toplulaştırması dağıtım işleminde tek amaçlı genetik algoritmanın kullanılması. Geomatik, 5(2), 91-99. https://doi.org/10.29128/geomatik.566666.
• Ertunç, E., Çay, T., & Haklı, H. (2018). Modeling of reallocation in land consolidation with a hybrid method. Land Use Policy, 76, 754–761. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2018.03.003.
• Gonzalez, X. P., Marey, M. F., & Alvarez, C. J. (2007). Evaluation of productive rural land patterns with joint regard to the size, shape and dispersion of plots. Agricultural Systems, 92(1-3), 52-62. https://doi.org/10.1016/j.agsy.2006.02.008.
• Gilbert, K. M., & Shi, Y. (2023). Land use/land cover change detection and prediction for sustainable urban land management in Kigali City, Rwanda. Advanced Land Management, 3(2), 62-75. https://publish.mersin.edu.tr/index.php/alm/article/view/1069/1092.
• Güler, N., & Ertaş, M. (2022). Examination of sustainable land management at the urban scale. Advanced Land Management, 2(2), 79-88. https://publish.mersin.edu.tr/index.php/alm/article/view/697/641.
• Haklı, H., Uğuz, H., & Çay, T. (2018). Genetic algorithm supported by expert system to solve land redistribution problem. Expert Systems, 35(6), e12308. https://doi.org/10.1111/exsy.12308.
• Hiironen, J., & Riekkinen, K. (2016). Agricultural impacts and profitability of land consolidations. Land Use Policy, 55, 309-317. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2016.04.018.
• İban, M. C. (2020). Türkiye Kırsal Arazi Kullanımına Yönelik Bir Konumsal Veri Altyapısının Modellenmesi. Geomatik, 5(3), 209-227. https://doi.org/10.29128/geomatik.644623.
• İnceyol, Y. (2014). Arazi düzenleme çalışmalarında genetik algoritma uygulaması. Dr. tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Konya. http://acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/handle/123456789/3989?show=full.
• Inceyol, Y., & Cay, T. (2022). Comparison of traditional method and genetic algorithm optimization in the land reallocation stage of land consolidation. Land Use Policy, 115, 105989. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2022.105989.
• İnceyol, Y., & Özbeyaz, A. (2016). A model of automatic block reallocation in the land consolidation projects using artificial bee colony algorithm. International Journal of Intelligent Systems and Applications in Engineering, 4(Special Issue-1), 255-259. https://doi.org/10.18201/ijisae.2016Special%20Issue-146985.
• İşcan, F., Çiylez, A. N., Erkek, D., & Çinar, S. (2020). Arazi Toplulaştırma Projelerinde Mülakat ve Blok Öncelik Esaslı Dağıtım Modellerinin Karşılaştırılması: Aydın İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20(5), 857-872. https://doi.org/10.35414/akufemubid.707824.
• Kupidura, A., Łuczewski, M., Home, R., & Kupidura, P. (2014). Public perceptions of rural landscapes in land consolidation procedures in Poland. Land use policy, 39, 313-319. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2014.02.005.
• Kirmikil, M., & Arici, I. (2013). The role of land consolidation in the development of rural areas in irrigation areas. Journal of Food, Agriculture & Environment, 11(2), 1150-1155.
• Kirmikil, M. (2019). Arazi toplulaştırma projelerinde mülakat Çalışmalarının önemi, Turkish Studies-Social Sciences, 14 (5), 2291-2301. DOI: https://doi.org/10.29228/TurkishStudies.37014.
• Lisec, A., Primožič, T., Ferlan, M., Šumrada, R., & Drobne, S. (2014). Land owners’ perception of land consolidation and their satisfaction with the results–Slovenian experiences. Land use policy, 38, 550-563. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2014.01.003.
• Luo, W., & Timothy, D. J. (2017). An assessment of farmers’ satisfaction with land consolidation performance in China. Land Use Policy, 61, 501-510. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2016.12.002.
• Özbeyaz, A., & İnceyol, Y. (2023). A novel preference‐based artificial‐bee‐colony algorithm approach to the land reallocation optimization problem in a land consolidation case study: DOT village in Turkey. Expert Systems, 40(6), e13245. https://doi.org/10.1111/exsy.13245.
• Özsarı, Ş., Uğuz, H., & Çay, T. (2018). Interview in land consolidation using genetic algorithm. Communications Faculty of Sciences University of Ankara Series A2-A3 Physical Sciences and Engineering, 60(2), 129-146. http://doi.org/10.1501/commua1-2_0000000119.
• Ozsari, S., Uguz, H., & Hakli, H. (2021). Implementation of meta-heuristic optimization algorithms for interview problem in land consolidation: A case study in Konya/Turkey. Land Use Policy, 108, 105511. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2021.105511.
• Pašakarnis, G., & Maliene, V. (2010). Towards sustainable rural development in Central and Eastern Europe: Applying land consolidation. Land use policy, 27(2), 545-549. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2009.07.008
• Sarı., F., & Koyuncu, F. (2021). Multi criteria decision analysis to determine the suitability of agricultural crops for land consolidation areas. International Journal of Engineering and Geosciences, 6(2), 64-73. https://doi.org/10.26833/ijeg.683754.
• Thomas, J. (2006). Attempt on systematization of land consolidation approaches in Europe. ZfV-Zeitschrift für Geodäsie, Geoinformation und Landmanagement, (zfv 3/2006).
• Uyan M. (2019). Comparison of different interpolation techniques in determining of agricultural soil index on land consolidation projects. International Journal of Engineering and Geosciences, 4(1), 28-35. https://doi.org/10.26833/ijeg.422570.
• Uyan, M., Cay, T., Inceyol, Y., & Hakli, H. (2015). Comparison of designed different land reallocation models in land consolidation: A case study in Konya/Turkey. Computers and Electronics in Agriculture, 110, 249–258. https://doi.org/10.1016/j.compag.2014.11.022.
• Uyan, M., Tongur, V., & Ertunc, E. (2020). Comparison of different optimization based land reallocation models. Computers and electronics in agriculture, 173, 105449. https://doi.org/10.1016/j.compag.2020.105449.
• Yaslioglu, E., Akkaya Aslan, S. T., Kirmikil, M., Gundogdu, K. S., & Arici, I. (2009). Changes in farm management and agricultural activities and their effect on farmers' satisfaction from land consolidation: The case of Bursa–Karacabey, Turkey. European Planning Studies, 17(2), 327-340. https://doi.org/10.1080/09654310802553639.
• Yılmaz, O. S., Gülgen, F., Güngör, R., & Kadı, F. (2018). Uzaktan algılama teknikleri ile arazi kullanım değişiminin incelenmesi: Köprübaşı İlçesi örneği. Geomatik Dergisi. DOI, 10, 233-241. DOI: 10.29128/geomatik.410987.