Arazi Toplulaştırması Dağıtım İşleminde Tek Amaçlı Genetik Algoritmanın Kullanılması

Yıl 2020, , 91 - 99, 01.08.2020

Hüseyin Eroğlu , Yasemin Şişman

https://doi.org/10.29128/geomatik.566666

Cited By: 2

Öz

Arazi
toplulaştırması projelerinin başarısını doğrudan etkileyen en önemli adım olan
blok dağıtımında birçok faktörün dikkate alınması gerekmektedir. Blok dağıtımı
karmaşık, uzun zaman alan işlemdir ve büyük ölçüde dağıtımı yapan kişinin bilgi
ve tecrübesine bağlıdır. Bu sorunlar dağıtım işlemi için yeni yöntemler
geliştirilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu yüzden blok dağıtımı için
yöneylem araştırma teknikleri, blok öncelikli model, mekânsal karar destek
sistemleri, genetik algoritma ve hibrit dağıtım yöntemleri geliştirilmeye
çalışılmıştır. Bu çalışmada; dağıtım işlemi için önemli bir sorun olan blok
dengelemesi ihtiyacını ortadan kaldıran bir dağıtım yöntemi önerilmiştir.
Dağıtım, dengeli ulaştırma problemi olarak ele alınmış ve tek amaçlı genetik
algoritma kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Bu yöntemde blok dengelemesi
problemine odaklanılmıştır. Bu yüzden dağıtım tek bir amaç fonksiyonuna göre
yapılmıştır. Çalışmada Burdur Gölhisar Arazi Toplulaştırma Projesi Evciler köyü
verileri kullanılmıştır. Bu yönteme göre yapılan uygulama sonuçları ile proje
sonuçları karşılaştırılmıştır.  Uygulama
sonucunda bloklarda eksiklik ya da fazlalık oluşmamıştır ve blok dengelemesi
yapılmamıştır. Sonuç olarak genetik algoritma yönteminde toplulaştırma oranı %
27’den % 41’e yükselmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arazi Toplulaştırma, Genetik Algoritma, Optimizasyon

Kaynakça

• Anonim. (2017). Genetik Algoritma. https://tr.wikiyy.com/wiki/Genetik_algoritma (Erişim Tarihi: 01 Haziran 2018)
• Çunkaş, M. (2006). Genetik Algoritmalar ve Uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Ders Notları, Konya.
• Deb, K. (2001). Multi-objective Optimization Using Evolutionary Algorithms. John Wiley & Sons.
• Eroğlu, H. (2018). Arazi Toplulaştırması Dağıtım İşleminde Yöneylem Araştırma Teknikleri ve Çok Amaçlı Genetik Algoritma Kullanılması. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, 117, Samsun.
• Göçmen Dinçbilek, B. (2012). Arazi Toplulaştırmasının Toplu Yağmurlama Sulamada Sistem Planlaması ve Maliyetine Etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, 188, Ankara.
• Goldberg, D. E. 1989. Genetic Algorithms in Search, Optimization, and Machine Learning. Addison-Wesley Professional, New York.
• Ho, W., & Ji, P. (2005). A genetic algorithm for the generalised transportation problem. International Journal of Computer Applications in Technology, 22(4), 190. https://doi.org/10.1504/IJCAT.2005.006959
• Holland, J. H. (1992). Adaptation in Natural and Artificial Systems: An İntroductory Analysis with Applications to Biology, Control, and Artificial İntelligence. MIT Press. https://doi.org/10.1137/1018105
• Karaboğa, D. (2017). Yapay Zeka Optimizasyon Algoritmaları (5. Baskı). Nobel Akademi Yayıncılık, 73-106, Ankara.
• Polat, H., ve Manavbaşı, İ. (2012). Arazi Toplulaştırmasının Kırsal Alanda Yakıt Tüketimi Ve Karbondioksit Salınımına Etkisinin Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 18(2), 157-165.
• Şişman, A. (1997). Arazi Toplulaştırma Çalışmalarında Yöneylem Araştırması Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Harita Mühendisliği Anabilim Dalı, 78, Trabzon.
• Vignaux, G. A., ve Michalewicz, Z. (1991). A genetic algorithm for the linear transportation problem. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, 21(2), 445–452. https://doi.org/10.1109/21.87092