Türkiye İçin Bir Taşınmaz Değerleme Sistemi Yaklaşımı

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 18 - 39, 15.04.2017

Nuri Erdem

https://doi.org/10.29128/geomatik.298417

Cited By: 8

Öz

İyi işleyen bir taşınmaz değerleme sisteminin tesis edilmesi ve
sürdürülmesi ülke yönetimlerinin en önemli görevlerinden biridir. Bu, gerek
adaletli vergilendirmenin sağlanması gerekse farklı uygulamalarda ihtiyaç
duyulan değerlerin sağlıklı bir şekilde oluşturulabilmesi açısından önem
taşımaktadır. Bu bağlamda, bu çalışmada, ülkemizdeki taşınmaz değerleme
sisteminin mevcut durumu araştırılmış ve sistemin sağlıklı işleyen bir yapıya kavuşturulabilmesi
için bir yaklaşım geliştirilmiştir. Çalışmaya ilk olarak ülkemizin taşınmaz
değerleme sisteminin mevzuat, kurumsal ve teknik yapısının incelenmesiyle
başlanmıştır. Taşınmaz değerleme sistemimizin mevcut durumunu ortaya koymak
amacıyla, ülkemizde değerlemeyle ilgili faaliyet yürüten kurumların il, bölge
ve genel müdürlüklerindeki idareci ve çalışanlarla ve özel sektör değerleme
uzmanlarıyla mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Özellikle değerleme alanında iyi
uygulamaya sahip ülkelerden Almanya, Hollanda, Danimarka, İsviçre, İngiltere ve
ABD başta olmak üzere diğer bazı ülkelerin sistemleri araştırılmıştır. Bu mülakat
ve araştırmalardan elde edilen bulgulardan da yararlanılarak, ülkemiz için
mevzuat, kurumsal ve teknik bileşenleri içeren bir Türkiye Taşınmaz Değerleme
Sistemi (TADES) yaklaşımı geliştirilmiştir.

 

Bu
yaklaşımda; değerlemenin yasal altyapısının çerçeve bir “Taşınmaz Değerleme
Kanunu” altında yeniden düzenlenmesi, bu Kanunun değerleme uzmanlarına yol
gösterici diğer düzenleme ve rehber dokümanlarla detaylandırılması, değerleme
faaliyetlerini düzenleyen, yöneten ve denetleyen bir “Taşınmaz Değerleme Genel
Müdürlüğü”nün (TDGM) tesis edilmesi, toplu değerleme çalışmalarının lisanslı
değerleme şirketlerinden de destek alınarak belediyeler tarafından
gerçekleştirilmesi, gerek kamu gerekse özel sektörce gerçekleştirilen tekil ve
toplu değerlemelerde kullanılmak üzere taşınmaz karakteristikleri ve emsal
satışlar veritabanlarının oluşturması ve sürdürülmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Taşınmaz Değerleme, Türkiye Taşınmaz Değerleme Sistemi

Kaynakça

• Açlar, A., Demir, H., Çağdaş, V., (2003). Taşınmaz değerleme uzmanlığı ve jeodezi ve fotog-rametri (harita) mühendisliği, HKMO Jeo-dezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, Sayı: 88, 15-20.
• Açlar, A., Çağdaş, V., (2008). Taşınmaz (Gayri-menkul) Değerlemesi, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, ISBN 975-395-551-0, Ankara, 500 s.
• Anonymous, UNECE, (2002). The Report of Workshop on Mass Valuation Systems of Land (Real Estate) for Taxation Purposes, Committee on Human Settlements, Uni-ted Nation Economic Commission for Eu-rope, Geneva.
• Aydınoğlu, A., Ç., (2009). Türkiye İçin Coğrafi Veri Değişim Modelinin Geliştirilmesi, Ka-radeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon, 292 s.
• Candaş, E., (2012). Taşınmaz Değerlemesi İçin Mevzuat Altyapısının Modellenmesi, İs-tanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 131 s.
• Çete, M., (2008). Türkiye İçin Bir Arazi İdare Sistemi Yaklaşımı, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Dok-tora Tezi, Trabzon, 243 s.
• EU, (2004). European Union Land Policy Guideli-nes, Guidelines for Support to Land Policy Design and Land Policy Reform Processes in Developing Countries, EU Task Force on Land Tenure.
• Kertscher, D., (2007). Base of transparency in markets of real estate in Germany: purc-hase price collection and the report of real estate, The XXX FIG General Assembly and Working Week, Hong Kong SAR.
• Köktürk, E., Köktürk, E., (2015). Taşınmaz Değer-lemesi, Taşınmaz Hukuku – İmar Huku-ku – Değerleme Yöntemleri, Seçkin Ya-yıncılık, 2. Baskı, Ankara, ISBN 978-975-02-312, 1304 s.
• Nişancı, R., (2005). CBS ile Nominal Değerleme Yöntemine Dayalı Piksel Tabanlı Kentsel Taşınmaz Değer Haritalarının Üretilmesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilim-leri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon, 230 s.
• Pagourtzi, E. and Assimakopoulos, V., (2003). Development of real estate evaluation system with the use of G.I.S. technology, In 10th European Real Estate Society Conference, ERES: Conference, Helsinki, Finland.
• Rissi, S., B., (2010). Entwicklung Türkischer Im-mobilienbewertungsverfahren, basierend auf den Erfahrungen der Deutschen Wer-termittlungsmethoden, Technısche Uni-versität München, Institut für Geodäsie, GIS und Landmanagement Lehrstuhl für Bodenordnung und.
• Rokahr, F., (1998). Land registers, multi-purpose cadastre, land appraisal in the Federal Republic of Germany, National Meetings on Immovable, Land Registry and Taxa-tion, Roma.
• Seidel, C., (2005). Transparency in the German real estate market, FIG Commission 9, CIREA and HKIS Symposium – Property Valier’s fronting the Triple Bottom Lines of Economic, Environment and Social Conflicts, Xian, China P. R.
• SPK, (2001). Sermaye Piyasası Mevzuatı Çerçe-vesinde Gayrimenkul Değerleme Hizmeti Verecek Şirketler İle Bu Şirketlerin Kurul-ca Listeye Alınmalarına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ, Seri: VIII, No: 35, Res-mi Gazete Tarihi: 12 Ağustos, Sayı: 24491.
• Susar, Ö., (2006). Tayvan'da Gayrimenkul Değer-leme: Yurt Dışı Geçici Görev Raporu, TKGM, Ankara.
• Susar, Ö., (2007). Malezya'da Gayrimenkul Değer-leme: Yurt Dışı Geçici Görev Raporu, TKGM, Ankara.
• Susar, Ö., (2008). Ülkemizde Gayrimenkul Değer-leme, http://www.vergidunyasi. com.tr/ dergiler.php?id=4957, (E.T.: Eylül 2015).
• TKGM Rapor 1, (2012). Çevre ve Şehircilik Ba-kanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlü-ğü (TKGM), Tapu ve Kadastro Moderni-zasyon Projesi (TKMP), “Gayrimenkul Değerlemesi Bileşeni” Birinci Çalışma Zi-yareti Yurtdışı Görev Sonuç Raporu, Fin-landiya ve Estonya.
• TDUB, (2011). Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği TUGDES taslak çalışması, Versiyon 1, http://www.tdub.org.tr/ images/pdf/ tugdes_taslak_metni.pdf, (E.T.: Kasım 2015).
• TKGM, (2014). Tapu ve Kadastro Modernizasyon Projesi Tarafından Pilot Uygulama Rapo-ru, Eylül, Ankara.
• URL_1:http:// www.spk.gov.tr (E.T.: Ekim 2015).
• URL_1:http:// www.tdub.org.tr (E.T.: Eylül 2015).
• URL_1: http://www.dud.org.tr (E.T.: Eylül 2015).
• Yalpır, Ş., (2007). Bulanık Mantık Metodolojisi İle Taşınmaz Değerleme Modelinin Geliş-tirilmesi ve Uygulaması: Konya Örneği, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitü-sü, Doktora Tezi, Konya, 248 s.
• Yalpır, Ş., ve Özkan, G., (2008). The usage of artificial intelligence in determining the re-sidential real-estate prices in urban areas and the comparison of valuation met-hods, FIG Working Week, Stockholm, 14-19 June, Sweden.
• Yıldız, Ü., (2014). Gayrimenkul Birimlerinde Kitle-sel Değerleme Uygulamaları ve Türkiye İçin Model Önerisi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Te-zi, Ankara, 227 s.
• Yılmaz, A., (2010). Çok Ölçütlü Karar Destek Sistemleri İle Taşınmaz Değerleme ve Oran Çalışması, Yıldız Teknik Üniversite-si, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 194 s.
• Yomralıoğlu, T., (1995). Taşınmazların Değerlen-dirilmesi, Ders notları, KTÜ, Trabzon.
• Yomralıoğlu, T., (1997). Kentsel Alan Düzenleme-lerinde İmar Planı Uygulama Teknikleri, Taşınmazların Değerlendirilmesi ve Kat Mülkiyeti Mevzuatı, Jeodezi ve Fotogra-metri Derneği Yayını, No:1, s. 153-169, Trabzon.
• Yomralıoğlu, T., Nişancı, R., Çete, M., Candaş, E., (2011). Dünya’da ve Türkiye’de taşınmaz değerlemesi, Türkiye’de Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Çalıştayı, 26‐27 Mayıs, Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Yomralıoğlu, T., (2000). Coğrafi Bilgi Sistemleri Temel Kavramlar ve Uygulamalar, 1. Baskı, Seçil Ofset, İstanbul.
• Utkucu, T., (2007). Gayrimenkul değerlemesinin önemi ve gayrimenkul değerini oluşturan unsurlar, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 305.