The factors affecting the interest rates: The example of fragile five countries

Yıl 2021, , 122 - 132, 19.06.2021

Naime İrem Koşan , Özge Demirkale

https://doi.org/10.30855/gjeb.2021.7.2.003

Öz

This study aims to investigate the effects of USD Dollar exchange rates (hereafter exchange rates), stock prices, gold prices, and crude oil prices, which are considered to be in financial and macroeconomic interaction, on interest rates. The interaction between the variables with fixed and random effect panel logit models was estimated and then analyzed. The analysis covers Brazil, India, Indonesia, Turkey, and South Africa, which are called as “The Fragile Five” for the 2016-2020 period. According to empirical evidence of the study, it was found that stock prices, gold prices, and crude oil prices are remarkably associated with the interest rates of the Fragile Five. More specifically, in both predicted models, it is revealed that the stock prices and gold prices have a negative impact on the interest rates, while oil prices and exchange rates have a positive impact.

Anahtar Kelimeler

Panel Qualitative Choice Models, Fragile Five Countries, Financial Determinants of Interest Rates

Faiz oranlarını etkileyen faktörler: Kırılgan beşli ülkeler örneği

Öz

Bu çalışmanın amacı, finansal ve makroekonomik açıdan etkileşim içinde olduğu tahmin edilen döviz kuru, borsa endeksi, altın ve ham petrol verilerinin faiz oranlarına olan etkilerini araştırmaktır. Söz konusu amaca ulaşabilmek için sabit ve rassal etkili panel logit modelleri ile değişkenler arasındaki etkileşim tahmin edilerek incelenmiştir. Analiz 2016-2020 dönemi aylık verileri kullanılarak kırılgan beşli olarak ifade edilen Brezilya, Hindistan, Endonezya, Türkiye ve Güney Afrika ülkelerini kapsamaktadır. Çalışmanın ampirik kanıtlarına göre Türkiye ve analiz edilen diğer ülkelerde borsa endeksi, altın ve ham petrol fiyatlarının faiz oranları üzerinde önemli bir etken olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca tahmin edilen her iki modelde de, borsa endeksi ve altın fiyatlarının faiz oranı üzerinde negatif etkisi olduğu görülürken, petrol fiyatları ve dolar kurunun pozitif etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Panel Qualitative Choice Models, Panel nitel tercih modelleri, Kırılgan beşli ülkeler, Faiz oranlarının finansal belirleyicileri

Kaynakça

• Aktaş, M. ve Akdağ, S. (2013). Türkiye’de Ekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatları ile İlişkilerinin Araştırılması. International Journal Social Science Research, 2, 50-67.
• Balı, S., Ozan, M., & Haydar, A. (2014). Hisse Senedi Fiyatlarını Etkileyen Temel Makroekonomik Faktörlerin BİST 100 Endeksi’ne Etkisinin Ölçülmesi, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 46–50.
• Basher, S. A. ve Sadorsky, P. (2016). “Hedging Emerging Market Stock Prices with Oil, Gold, VIX, and Bonds: A Comparison Between DCC, ADCC and GO-GARCH”, Energy Economics, 54, 235-247.
• Büyükşalvarcı, A. (2010). The Effects of Macroeconomic Variables on Stock Returns: Evidence from Turkey. European Journal of Social Sciences, 14(3), 404-416.
• Chamberlain, G.(1984), Vol 2, edited by Z. Griliches and M. D. Intriligator, Amsterdam: Elsevier Science
• Çağlayan Akay E. , “Panel İkili Tercih Modelleri", “Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi", Editör: S. Güriş, Der Yayınları, 203-223.
• Çulha, E. (2019). Faiz Oranları, Bist-100 Endeksi VE Bist Sektör Endeksleri Arasındaki İlişki. Pamukkale Üniversitesi.
• Dee, J., Lİ, L. ve ZHENG, Z. (2013). “Is Gold a Hedge or Safe Haven? Evidence from Inflation and Stock Market”, International Journal of Development and Sustainability, 2 (1), 12-27.
• Doğrul, H. Günsel ve Uğur Soytaş (2010), "Relationship Between Oil Prices, Interest Rate and Unemployment: Evidence From An Emerging Market", Energy Economics, 32(2010), 1523-1528. Doğanalp N., Konya S. Ve Kabaloğlu G.(2016), "Türkiye’de Altin Fiyatlarının Belirleyicileri Üzerine Amprik bir Uygulama", Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırması Dergisi, 412-4214.
• Ghosh, D., Levin, E. J., Macmillan, Peter ve Wright, Robert E. (2002). Gold As Inflation Hedge?, University of St. Andrews, Department of Economics, Discussion Paper Series
• Gupta, Priyanshi ve Anurag Goyal (2015), "Impact of Oil Price Fluctuations on Indian Economy", OPEC Energy Review, 141-162.
• Hayaloğlu, P. (2015). “Kırılgan Beşli Ülkelerinde Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Dinamik Panel Veri Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 11, Yıl 11, Sayı 1, s.133, (ss: 131-144).
• Hsiao, C., (1996). Analysis of Panel Data, Cambridge University Press, Cambridge.
• Koutsoyiannis, A. (1983). A Short-Run Pricing Model for a Speculative Asset, Tested with Data from the Gold Bullion Market, Applied Economics, 15, 563–581
• Kuwornu, John K. M. ve Victor, Owusu-Nantwi; (2011), “Analyzing the Effect of Macroeconomic Variables on Stock Market Returns: Evidence from Ghana”, Journal of Economics and International Finance, 3(11), 605-615.
• Matyas, Laszlo; Sevestre, Patrick “The Econometrics of Panel Data, a Handbook of the Theory with Applications”, 2.th edition, Kluwer Academic Publishers, 1996, s.34
• Öget, E. ve Şahin, S. (2017), “Hisse Senetleri ile Altın Ons Fiyatları ve Ham Petrol Fiyatları Arasındaki Eşbütünleşme İlişkisi: Bist 100”, Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (11), ss. 637-653.
• Öncü, M.A., Çömlekçi, İ., Yazgan, H.İ. ve Bar, M. (2015). Yatırım Araçları Arasındaki Eşbütünleşme (BİST100, Altın, Reel Döviz Kuru). AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 43-57.
• Polat, M. (2013) “Altın Fiyatını Etkileyen Faktörlerin Zaman Serisi Analiziyle Tespiti”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Pradhan, R. P., Arvin, M. B., ve Ghoshray, A. (2015). “The Dynamics of Economic Growth, Oil Prices, Stock Market Depth, and Other Macroeconomic Variables: Evidence from the G-20 Countries”, International Review of Financial Analysis, 39, 84-95.
• Sayılgan, G. ve Süslü, C. (2011), “Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir İnceleme”, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 5(1), 73-96.
• Sari, R., Hammoudeh, S., ve Soytas, U. (2010) “Dynamics Of Oil Price, Precious Metal Prices, And Exchange Rate”, Energy Economics, 32: 351–362.
• Sharma, G. D., Mahendru M. (2010) Impact of Macro-Economic Variables on Stock Prices in India, Global Journal of Management and Business Research, Vol. 10,No. 7.
• Soytas, U., Sari, R., Hammoudeh, S. ve Hacihasanoglu, E. (2009) “The Oil Prices, Precious Metal Prices And Macroeconomy İn Turkey”, Energy Policy, 37: 5557–5566.
• Şentürk, M. ve Akbaş, Y. E. (2012). “Finansal Aktif Fiyatları ve Borsa Getirisi İlişkisi: Türkiye Örneği Üzerine Bir Uygulama”. Finansal Araştırmalar Dergisi. 3(6), 41-5.
• Tang, Weiqi, Libo Wu ve Zhong Xiang Zhang (2010), "Oil Price Shocks and Their Short and Long Term Effects on the Chinese Economy", Energy Economics, 32(2010), 3-14
• Toraman C., Başarır Ç. ve M.F. Bayramoğlu(2011) "Determination of Factors Affecting the Price of Gold: A Study of MGARCH Model, Business and Economics Research Journal, Volume 2 Number 4, 37-50.
• Uyar, Um., Kangallı Uyat, S., & Gökçe, A. (2016). Gösterge Faiz Oranı Dalgalanmaları ve Bist Endeksleri Arasındaki İlişkinin Eşanlı Kantil Regresyon İle Analizi. Ege Akademik Bakış 16(4), 587–598.
• Wang, Yu Shan & Chueh, Yen Ling (2013). Dynamic transmission effects between the interest rate, the US dollar, and gold and crude oil prices. Economic Modelling. C (30), 792-798.
• Vural, M.G. (2003). Altın Piyasası ve Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara
• Yıldırım S., S. Ögel ve Alhajrabee O.(2020), ‘’Enflasyon ve Faiz Oranlarının Hisse Senedi Getirilerine Etkisinin Araştırılması: BİST Mali Endeksi Üzerinde Ampirik Uygulama’’, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 185-191.