Kentsel Ulaşım İçin Alternatif Tramvay Araçlarının Çok Kriterli Seçimi

Year 2018, Volume: 4 Issue: 2, 124 - 135, 16.08.2018

Tamer Eren Mustafa Hamurcu Sema Dinç

Abstract

Hemen hemen her alanda
atılıma geçilen ülkemizde, raylı sistemler alanında da büyük gelişmeler
göstermektedir. Dünya çapında mega projelerinin yanında, şehirler arası
ulaşımda yüksek hızlı ve hızlı tren projeleri; kentsel ulaşımda, metro, hafif
raylı sistem, monoray ve tramvay projeleri hayata geçirilmektedir. Bu
gelişmeler yerli üretimi hareketlendirmekte ve verilen teşviklerle çeşitli
alanlarda yerli üretimler söz konusu olmaktadır. Birçok şehirde yeni tramvay
hatları yapılmakta ve projelendirme süreçleri devam etmektedir. Bu hatlarda
yerli üretim oranına dikkat edilmek üzere tramvay setleri alımı yapılmaktadır.
Bu çalışmada %100 yerli üretim olan tramvay da ele alınarak kentsel raylı
ulaşım için 4 farklı set arasından Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve bulanık
AHP yöntemleri kullanılarak seçim yapılmıştır. Yerli üretim tramvayın da
tanıtıldığı bu çalışmada, kullanan yöntemlerin sonuçları karşılaştırılmış ve
değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Keywords

Tramvay, Kentsel Ulaşım, Raylı Sistemler, AHP/Bulanık AHP

Multicriteria Selection Of Alternative Tramway Vehicles For Urban Transportation

Abstract

Nowadays, it has been realized many breakthroughs in many sectors, also, major developments are seen in the field of rail systems. The high-speed train projects in the intercity transport; metro, light rail system, monorail and tram projects in the urban transport, alongside the mega-projects in the worldwide, are put into practice. New tramway lines are being built in many cities and their projecting process are ongoing. In these lines, tramway sets are purchased to pay attention to the domestic production rate. In this study, a tramway which is domestic production was taken into consideration and it is made seleciton for urban transport among the 4 different sets by using AHP and fuzzy AHP methods. At last, it was introduced the domestic production tramway in this study, then the most appropriate system is selected, and the results of the used methods were compared and evaluated for analyze. 

Keywords

Tram, Urban transport, Rail systems, AHP/Fuzzy AHP

References

• [1] “Kent nedir”, https://www.nedir.com/kent, [Erişim Tarihi: Mayıs 09, 2018]
• [2] İ. Pektaş, “Raylı Ulaşım Sistemleri Sektör Analizi”, ARUS, 2017. [Online]. https://www.anadoluraylisistemler.org/content/upload/document-files/rayli-sistemler-sektor-an-20180106163913.pdf, [Erişim tarihi: Mart 03, 2018].
• [3] G. Baştürk, “Kent İçi Raylı Toplu Taşıma Sistemleri İncelemesi ve Dünya Örnekleri ile Karşılaştırılması,” Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanlığı Tezi, Ulaştırma, Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı, Ankara, Türkiye, 2014.
• [4] “Yerli ürün kullanılması ile ilgili Başbakanlık Genelgesi”, https://www.mymemur.com.tr/yerli-urun-kullanilmasi-ile-ilgili-basbakanlik-genelgesi-91391h.htm, [Erişim Tarihi: Mayıs.14, 2018].
• [5] İ. Pektaş, “Raylı Sistemlerde Yerli ve Milli Üretimde Tarih Yazılıyor”, http://www.anadoluraylisistemler.org/content/upload/document-files/rayli-sistemlerde-yerli-v-20180127104135.pdf. [Erişim tarihi: Haz. 12, 2018].
• [6] M. Hamurcu and T. Eren, “Selection of monorail technology by using multicriteria decision making,” Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, vol. 8, pp. 303-3014, 2017.
• [7] M. Hamurcu, H. Alağaş and T. Eren, “Selection of rail system projects with analytic hierarchy process and goal programming” Sigma Journal of Engineering and Natural Sciences, vol. 8, pp. 291-302, 2017.
• [8] M. Hamurcu and T. Eren, “Selection of urban rail mass transport type by using fuzzy AHP” The 5th International Fuzzy Systems Symposium Ankara, Turkey, 14-17 Oct. 2017.
• [9] M. Hamurcu ve T. Eren, “Monoray araç aeçimi için bulanık AHP ve TOPSIS uygulaması,” Transist 10. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, s. 81-88, 2017.
• [10] M. Hamurcu ve T. Eren, “Toplu taşıma türünün seçiminde çok kriterli karar verme uygulaması,” International Conference on Advanced Engineering Technologies (ICADET), Bayburt, Türkiye, Temmuz, 2017.
• [11] M. Hamurcu ve T. Eren, “Analitik ağ süreci ile Ankara’da kentsel ulaşım için monoray teknolojisinin seçimi,” International Symposium on Railway Systems Engineering (ISERSE'2016), Karabük, Türkiye, 13-15 Ekim, 2016.
• [12] M. Hamurcu ve T. Eren, “Çok ölçütlü karar verme yöntemleri kullanılarak monoray teknolojisi seçimi,” Transist 9. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, İstanbul, Türkiye, 2016.
• [13] Ü. Şengül, M. Eren ve Şengül, Ü., S.E. Shiraz, “Bulanık AHP ile Belediyelerin Toplu Taşıma Araç Seçimi,” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt. 40, s. 143-165, 2013.
• [14] M. Akad, “Toplu Taşıma Türü Seçiminde Simülasyon Destekli Analitik Hiyerarşi Yaklaşımı,” İTÜ Dergisi, cilt. 6.1, s. 88-98, 2007.
• [15] G. Gardner, “Choosing a mass transit system for a developing city,” Volume 3: Transport Policy. In World Transport Research. Proceedings of the 7th World Conference on Transport ResearchWorld Conference on Transport Research Society, 1996.
• [16] M. Hamurcu and T. Eren, “Transportation planning with analytic hierarchy process and goal programming,” International Advanced Researches and Engineering Journal, vol. 2, pp. 291-302, 2018.
• [17] N.İ. Süt, M. Hamurcu and T. Eren, “Kampüs içi yeşil ulaşım için bir karar verme süreci: ring araçlarının seçimi,” International Conference on Intelligent Transportation Systems (BANU-ITSC’18), 164-165, Bandırma, Türkiye, 2018.
• [18] T. Saaty and M. Niemira, “A framework for making a better decision,” Research Review, vol. 13, 2006.
• [19] M. Hamurcu and T. Eren, “A hybrid approach of analytic hierarchy process-TOPSIS and goal programming for electric automobile selection, The 2018 International Conference of the African Federation of Operational Research Societies (AFROS 2018), Tunis, Tunisia, 2th–4th July, 2018.
• [20] M. Hamurcu ve T. Eren, “Kent içi ulaşım için bulanık AHP tabanlı VIKOR yöntemi ile proje seçimi,” Engineering Sciences (NWSAENS), cilt. 13, s. 201-216, 2018.
• [21] M. Hamurcu and T. Eren, “Determination of electric bus technology to ımprove the public transportation using AHP-TOPSIS methods,” 29th European Conference on Operational Research (EURO2018), Valencia, Spain, Jully 8-11, 2018.
• [22] Ş. Gür, M. Hamurcu ve T. Eren, “Ankara’da monoray projelerinin analitik hiyerarşi prosesi ve 0-1 hedef programlama ile seçimi,” Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol. 23, s. 437-443, 2017.
• [23] M. Hamurcu ve T. Eren, “Raylı sistem projeleri kararında AHP-HP ve AAS-HP kombinasyonu,” Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, cilt. 3, s. 1-13, 2017.
• [24] M. Taş, Ş. Özlemiş, M. Hamurcu ve T. Eren “Ankara’da AHP ve PROMETHEE yaklaşımıyla monoray hat tipinin belirlenmesi,” Ekonomi, İşletme, Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, cilt. 3, s. 65-89, 2017.
• [25] M. Taş, Ş. Özlemiş, M. Hamurcu ve T. Eren, “Analitik hiyerarşi prosesi ve hedef programlama karma modeli kullanılarak monoray projelerinin seçimi,” Harran Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, cilt. 2 , s. 24-34, 2017.
• [26] O. Geyik, M. Tosun, M. Hamurcu ve T. Eren, “Kitap basımevi seçiminde AHP ve TOPSIS yöntemlerinin kullanımı,” Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, cilt. 3, s. 106-126, 2016.
• [27] R. Shrestha and S. Yedla, “Application of analytic hierarchy process to prioritize urban transport options - comparative analysis of group aggregation methods,” Microeconomics Working Papers 22400, East Asian Bureau of Economic Research. 2007.
• [28] A. Göksu ve İ. Güngör, “Bulanık analitik hiyerarşik proses ve üniversite tercih sıralamasında uygulanması,” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt. 13, 2008.
• [29] D.Y. Chang, “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP,” European Journal of Operational Research, vol. 95, pp. 649-655, 1996.
• [30] Ö. Bali ve C. Gencer, “AHP, bulanık AHP ve bulanık mantık’la Kara Harp Okuluna öğretim elemanı seçimi,” Savunma Bilimleri Dergisi, s. 24- 43, 2005.
• [31] M. Hamurcu ve T. Eren, “Monoray araç seçimi için bulanık AHP ve TOPSIS uygulaması,” Transist 10. Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu ve Fuarı, s. 81-88, 2017.
• [32] M. Hamurcu ve T. Eren, “Sürdürülebilir kent içi ulaşım için bulanık AHP tabanlı VIKOR yöntemi ile proje seçimi,” International Conference on Advanced Engineering Technologies (ICADET 2017), Bayburt, Türkiye, 2017.
• [33] U. G. Çiçekli ve A. Karaçizmeli, “Bulanık analitik hiyerarşi süreci ile başarılı öğrenci seçimi,” Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, cilt. 4, s. 71-94, 2013.
• [34] G. Akman ve A. Alkan, “Tedarik zinciri yönetiminde bulanık AHP yöntemi kullanılarak tedarikçilerin performansının ölçülmesi: otomotiv yan sanayinde bir uygulama,” İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, cilt. 5, s. 23-46, 2006.
• [35] M. Dağdeviren, “Bulanık. analitik hiyerarşi süreci ile personel seçimi ve bir uygulama,” Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Dergisi, cilt. 22, s. 791-799, 2007.
• [36] D. Kaptanoğlu ve A. Özok, “Akademik performans değerlendirmesi için bir bulanık model,” İTÜ Dergisi, cilt. 5, s. 193-204, 2006.
• [37] E. Özgörmüş, Ö. Mutlu ve H. Güner, “Bulanık AHP ile personel seçimi,” V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, 2005.
• [38] M. Avcılar ve E. Yakut, “Tüketicilerin indirim mağazası tercihlerinin analitik hiyerarşi süreci ve bulanık analitik hiyerarşi süreci yöntemleriyle tespiti: Osmaniye ilinde bir uygulama,” Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt. 25, s. 17- 40, 2016.
• [39] A. Güneri ve H. Şahin, “AHP ve fuzzy AHP ile Türkiye'de uygun tersane yeri seçimi,” Gemi ve Deniz Teknolojisi, cilt. 172, s. 7-21, 2007.
• [40] B. Özyörük and E.C. Özcan, “Analitik hiyerarşi sürecinin tedarikçi seçiminde uygulanması: Otomotiv sektöründen bir örnek,” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt. 13, 2008.
• [41] Yılmaz, S., Uçak Seçim Kriterlerinin Değerlendirilmesinde AHP ve bulanık AHP uygulaması,” Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2006.
• [42] M. Hamurcu and T. Eren, "Prioritization of high-speed rail projects,” International Advanced Researches and Engineering Journal, vol. 2, pp. 98-103, 2018.