Entegre Su Kaynakları Yönetiminde WEAP Modelinin Kullanılması: Burdur Gölü Havzası Örneği

Year 2019, Volume: 5 Issue: 1, 54 - 64, 23.04.2019

Cihangir Arslan Zeliha Selek

Abstract

Su kaynaklarının günden güne
azalması ve su kıtlığı yaşayan ülkelerin artması sebebiyle suyla ilgili
problemler küresel boyuta ulaşmıştır. Herhangi bir su kaynağına yapılan
müdahale diğer havza elemanlarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.
Çevrenin tüm doğal kaynaklarıyla bir bütün oluşturması "Entegre Su
Kaynakları Yönetimi" yaklaşımının gelişmesine neden olmuştur.  Bu sebeple su kaynakları planlanıp yönetilirken,
suyun sadece miktarı değil, kalitesi, toprak ve havayla ilişkileri, tüm
fiziksel faktörler bir arada dikkate alınmalıdır. Bu çalışmada, Burdur Gölü
Havzası entegre su kaynaklarının yönetimi için WEAP ("Water Evaluation and
Planning" System) programından yararlanılmıştır. Burdur Gölü Havzasında
yer alan su kaynakları ile talep bölgeleri (içme suyu, sulama vb.) programa
tanıtılmış ve WEAP modeli oluşturulmuştur. Akabinde havzadaki su kullanımları
ile akım gözlem istasyonlarından elde edilen yağış, akış, buharlaşma vb. gibi
hidrolojik veriler kullanılarak programda mevcut durumun su bilançosu
hesaplanmıştır. Oluşturulan model ile geleceğe yönelik (2017-2050) su
ihtiyacının belirlenmesi için iyimser ve kötümser senaryolar türetilmiştir.
Yapılan hesaplamalara göre yüzeysel ve yeraltı suları dahil Burdur Gölü
Havzasına giren su miktarı mevcut durumda 275,7 hm³, karşılanamayan su talebi 33,8 hm³’tür. İyimser
senaryoda 2050 yılında havzaya giren su miktarı 353,5
hm³, karşılanamayan su talebi 9,3 hm³ iken kötümser
senaryoda havzaya giren su miktarı 189,4 hm³, karşılanamayan su talebi
100,7 hm³ olarak
bulunmuştur.

Keywords

Havza Planlaması ve Yönetimi, Burdur Gölü Havzası, WEAP Modeli, Entegre Su Kaynakları Yönetimi

Usage of WEAP Model in Integrated Water Resources Management: A Case Study of Burdur Lake Basin

Abstract

As water resources decrease day by day and water scarcity
increases, water related problems have reached a global dimension. The intervention
in any water source directly or indirectly affects other basin elements. The
creation of a whole with the natural resources of the environment has led to
the development of the "Integrated Water Resources Management"
approach. Therefore, while water resources are planned and managed, not only
the quantity of water, but also the quality, the relations with the soil and
air, all physical factors should be considered together. In this study, WEAP
("Water Evaluation and Planning" System) program has been used for
integrated water resources management regarding Burdur Lake basin. Water
resources and demand areas (potable water, irrigation etc.) in the Burdur Lake
basin have been introduced to the program and WEAP model has been created. Then
the water balance sheet of the current situation has been calculated by using
the hydrological data obtained from the stream gauge stations such as
precipitation, inflow, evaporation etc. With created model, optimistic and
pessimistic scenarios are derived for determining the future (2017-2050) water
need. According to the calculations, the amount of water entering the Burdur
Lake basin including the superficial and underground waters is currently 275,7
hm³ and the water demand is 33,8 hm³.  In the optimistic scenario, the amount of
water entering the basin in the year 2050 is 353,5 hm³ and the water
demand is 9,3 hm³ while in pessimistic scenario, the amount of water
entering the basin is 189,4 hm³ and unmet water demand is 100,7 hm³
was found.

Keywords

Basin Planning and Management, Burdur Lake Basin, The WEAP Model, Integrated Water Resources Managemen

References

• [1] Kocaeli Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü, "Suyun Önemi", isu.gov.tr, [Online]. Available:https://www.isu.gov.tr/icerik/detay.aspx?Id=42. [Accessed: Jan. 02,2019]
• [2] Su Vakfı, "Su Medeniyeti", suvakfi.org.tr, [Online].Available: http://www.suvakfi.org.tr/su-medeniyeti/. [Accessed: Jan. 08,2019]
• [3] Ünver A., "Su Kaynaklarının Yönetimi ve Çevresel Sürdürülebilirlik Açısından Sulama Kooperatifleri", Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ, 2016.
• [4] Smedly T., "Is the World Running out of Fresh Water", bbc.com, [Online]. Available: http://www.bbc.com/future/story/20170412-is-the-world-running-out-of-fresh-water. [Accessed: Jan. 02,2019]
• [5] Özmen M.T., "Sel - Taşkın Türkiye ve Antalya", Antalya Büyükşehir Belediyesi, Antalya, 2015.
• [6] Uluırmak A., "Türkiye'de Su Yönetimi", Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2014.
• [7] White K., D., Vaddey S., V., Hamlet A., F., Cohen S., Neilsen D., Taylor W., "Integrating Climate Impacts in Water Resource Planning and Management", 13th International Conference on Cold Regions Engineering, 2006.
• [8] Harmancıoğlu N.B., Gül A., Fıstıkoğlu O., "Entegre Su Kaynakları Yönetimi", Türkiye Mühendislik Haberleri, 419, 35-39, 2002.
• [9] Muluk B.Ç., Kurt B., Turak A., Türker A., Çalışkan M.A., Balkız Ö., Gümrükçü., Sarıgül G., Zeydanlı U., Türkiye'de Suyun Durumu ve Su Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar: Çevresel Perspektif, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği - Doğa Koruma Merkezi, 2013.
• [10] Yılmaz S., "Abdal Çayı Havzasında (Samsun) Su Yönetimi", Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun, 2017.
• [11] Integrated Water Resources Management, Global Water Partnership (GWP), 2000.
• [12] Arranz, R., McCartney, M., "Application of the Water Evaluation and Planning (WEAP) model to assess future water demands and resources in the Olifants catchment, South Africa", Colombo, Sri Lanka: International Water Management Institute, 103pp. (IWMI Working Paper 116), 2007.
• [13] Stockholm Çevre Enstitüsü, "WEAP", weap21.org, [Online]. Available: https://www.weap21.org/index.asp?action=200. [Accessed: Jan. 08,2019]
• [14] Löker E.D., "Burdur Havzası Master Plan Raporu", Hidromark Mühendislik Müşavirlik A.Ş., Ankara, (2017).
• [15] Stockholm Çevre Enstitüsü, "WEAP tarihçesi", weap21.org, [Online]. Available: https://www.weap21.org/index.asp. [Accessed: Jan. 08,2019]