Selection Place for the High-Speed Train Network Structuring in Türkiye

Year 2024, Volume: 10 Issue: 3, 522 - 531, 31.12.2024

Dr. Hulusi Aydemir , Burçin Paçacı , Kürşat Çubuk

Abstract

High-speed trains (HST), which are environmentally friendly, economical and time-saving, have recently been among the important transportation projects in Türkiye. In this study, the optimal provincial selection has been made for a YTH which is planned to be carried out in Türkiye. In this direction, five criteria were determined as ‘Population’, ‘Tourism’, ‘Number of students’, ‘Socio-economic development’ and ‘Distance’ by investigating relevant literature and taking the the opinions of experts in the field. Alternatives which have a railway freight station and a railway network, but there are no existing high-speed train projects, have been determined taking into account the parameters of ‘Tourism’, ‘Population’ and ‘Number of students’ by experts. In the rankings obtained using the AHP method in accordance with the data obtained from the relevant institutions and the opinions of experts in the field, the first among the criteria was found to be the ‘Tourism’ criterion, and the top five most suitable provinces for construction were found respectively Aydın, Hatay, Şanlıurfa, Tekirdağ and Kütahya. According to the results of this study, it is beneficial for Aydın province, where tourism activities are active, to establish a connection with the high-speed train network, which is under construction in the surrounding provinces.

Keywords

Planning, HST, transportation, railway, GIS, AHP

Türkiye'de Yüksek Hızlı Tren Ağı Yapılanması için Yer Seçimi

Abstract

Çevre dostu, ekonomik ve zaman kazandıran yüksek hızlı trenler (HST) son dönemde Türkiye'nin önemli ulaşım projeleri arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, Türkiye'de yapılması planlanan bir YTH için en uygun il seçimi yapılmıştır. Bu doğrultuda ilgili literatür araştırılarak ve alanında uzman görüşleri alınarak ‘Nüfus’, ‘Turizm’, ‘Öğrenci sayısı’, ‘Sosyo-ekonomik kalkınma’ ve ‘Mesafe’ olarak beş kriter belirlenmiştir. Demiryolu yük istasyonu ve demiryolu ağına sahip ancak mevcut hızlı tren projesi bulunmayan alternatifler, uzmanlar tarafından ‘Turizm’, ‘Nüfus’ ve ‘Öğrenci sayısı’ parametreleri dikkate alınarak belirlenmiştir. İlgili kurumlardan elde edilen veriler ve alanında uzman kişilerin görüşleri doğrultusunda AHP yöntemi kullanılarak elde edilen sıralamalarda kriterler arasında ilk sırada ’Turizm' kriteri, yapıma en uygun ilk beş il sırasıyla Aydın, Hatay, Şanlıurfa, Tekirdağ ve Kütahya bulunmuştur. Bu çalışmanın sonuçlarına göre turizm faaliyetlerinin aktif olduğu Aydın ilinin çevre illerde yapımı devam eden hızlı tren ağı ile bağlantı kurması faydalı olmaktadır.

Keywords

Planlama, YHT, ulaştırma, demiryolu, CBS, AHP

References

• [1] Z. Hang, "The impact of the high speed train in China," in 2011 International Conference on Management and Service Science, Wuhan, China, 12-14 August 2011, IEEE, 2011. pp. 1-3. doi: 10.1109/ICMSS.2011.5998237
• [2] N. Ivanov, I. Boiko and A. Shashurin, "The problem of high-speed railway noise prediction and reduction," Procedia Engineering, vol. 189, pp. 539-546, 2017. doi: 10.1016/j.proeng.2017.05.086
• [3] M. F. Altan and M. Ç. Kızıltaş, "Yüksek hızlı demiryolları, yolcu ve yük taşımacılığı karşılaştırmaları bağlamında küresel ölçekli bir derleme çalışması," Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, vol.11, no.1, pp.319-328, 2020. doi: 10.24012/dumf.404832
• [4] M. İnan and M. Demir, "Demiryolu ulaşimi ve türkiye’de hizli tren yatirimlarinin etkileri: Eskişehir-Konya örneği," Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol:27, no:1, pp. 99-120, 2017. doi: 10.18069/firatsbed.346415
• [5] B. Paçacı, S. Erol and M.K. Çubuk, "Sürdürülebilir ulaşım ile lojistik merkez yer seçimi," Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, Uluslararası Sürdürülebilir Lojistik “Dögüsel Ekonomi” Sempozyumu Özel Sayı, vol:9, vo:2, pp. 97-106, 2022. soi: 10.54709/iisbf.1182554
• [6] T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, "Türkiye’nin Yedinci Ulusal Bildirimi," https://webdosya.csb.gov.tr/, 2018. Available: https://webdosya.csb.gov.tr/db/cygm/icerikler/yed-nc--ulusal-b-ld-r-m-20190909092640.pdf [Accessed: 10 Oct. 2023].
• [7] H.B. Tosun, "Türkiye’de yüksek hızlı trenlerin önemi ve diğer ulaşım türleri arasındaki tercih nedenleri," Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, vol:9, no:3, pp. 383-392, 2021. doi: 10.29130/dubited.873692
• [8] H. Aydemir and M.K. Çubuk, "Karayollarının Türkiye’de genel durumunun araştırılması ile yaşanan değişimler ve gelecek stratejilerine dair tavsiyeler," Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol:2, no:3, pp. 129-146, 2016.
• [9] Y. Sarı, A. Kılıçlar and C. Seçilmiş, "Yüksek hızlı tren (YHT) yolcularının kişisel değişkenler açısından memnuniyet algılamalarının değerlendirilmesi," Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, vol:22, no:2, pp. 127-138, 2011.
• [10] H. Tüydeş Yaman and G. Dalkıç, "Evaluation of the pricing preferences and value of time for High Speed Rail (HSR) users in Turkey," Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, vol:34, 2019. doi: 10.17341/gazimmfd.416487
• [11] A.Y. Gündüz, M. Kaya and C. Aydemir, "Kentiçi ulaşımında karayolu ulaşımına alternatif sistem: Rayli ulaşım sistemi," Akademik Yaklaşımlar Dergisi, vol:2, no:1, pp. 134-151, 2011.
• [12] Y. Sürmen, Taşıma İşletmeleri Muhasebesi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları, 2015.
• [13] K. Ş. Oruç, "Hızlı trenin neden olduğu çevresel gürültü kirliliği," Yüksek lisans tezi, Gazi Üniv., Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Türkiye, 2017.
• [14] M. Garmendia, C. Ribalaygua and J.M. Ureña, "High speed rail: implication for cities," Cities, Vol:29, pp. 26-31, 2012. doi: https://doi.org/10.1016/j.cities.2012.06.005
• [15] TCDD, "2017-2021 İstatistik yıllığı," Available: https://static.tcdd.gov.tr/webfiles/userfiles/files/istrapor/ist20172021.pdf [Accessed: 08 Sept.2022].
• [16] TCDD, YHT Ağı. Available: https://www.tcdd.gov.tr/ [Accessed:2022].
• [17]UIC, "High speed lines in the world 2022 (Summary)," Available: https://uic.org/IMG/pdf/20231001_high_speed_lines_in_the_world.pdf [Accessed: 11 Oct. 2023].
• [18] W. M. Wey, "Smart growth and transit-oriented development planning in site selection for a new metro transit station in Taipei, Taiwan," Habitat International, vol:47, pp. 158-168, 2015. doi: 10.1016/j.habitatint.2015.01.020
• [19] R. Mateus, J.A. Ferreira and J. Carreira, "Multicriteria decision analysis (MCDA): Central Porto high-speed railway station," European Journal of Operational Research, vol.187, no.1, pp. 1-18, 2008. doi: 10.1016/j.ejor.2007.04.006
• [20] T. Eren, M. Hamurcu and H.M. Alağaş. "Çok kriterli karar verme yöntemleri ile Kırıkkale yüksek hızlı tren istasyon yerinin seçimi," in 5th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science, Baku, Azerbaijan, 29-30 September 2017 (ISITES2017 Baku-Azerbaijan), 2017, pp. 597-606.
• [21] Y. Shen, J.d.A. e Silva and L.M. Martínez, "HSR station location choice and its local land use impacts on small cities: A case study of Aveiro, Portugal," Procedia-Social and Behavioral Sciences, vol:111, pp. 470-479, 2014. doi: 10.1016/j.sbspro.2014.01.080
• [22] S. Dinç, M. Hamurcu and T. Eren, "Ankara-Sivas yüksek hızlı tren hattında istasyon yerlerinin seçiminde çok kriterli karar verme destekli 0-1 hedef programlama modeli," Demiryolu Mühendisliği, vol:9, pp. 1-16, 2019.
• [23] I. M. Brunner, K. Kim and E. Yamashita, "Analytic hierarchy process and geographic information systems to identify optimal transit alignments," Transportation research record, vol: 2215, no:1, pp. 59-66, 2011. doi: 10.3141/2215-06
• [24] B. Sarımehmet, M. Hamurcu and T. Eren, "Çok kriterli karar verme: Kırıkkale YHT istasyonu-şehir bağlantısının sağlanması," Demiryolu Mühendisliği, vol:11, pp. 26-40, 2020.
• [25] N. G. Ahmed and N.M. Asmael, "A GIS-assisted optimal Baghdad metro route selection based on multi criteria decision making," Journal of Engineering and Sustainable Development, vol:19, no:6, pp. 44-58, 2015.
• [26] J. T., Kays, "Optimal locations of high-speed railway stations along Australias East Coast," The Australian Mathematical Sciences Institute (AMSI), February, 2014. Available: https://vrs18.amsi.org.au/wp-content/uploads/sites/6/2014/09/Kays_AMSI-Paper.pdf [Accessed: 02 Augst. 2024].
• [27] N. İ. Süt, M. Hamurcu and T. Eren "Analitik hiyerarşi süreci kullanılarak Ankara-Sivas yüksek hızlı tren hat güzergahının değerlendirilmesi," Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, vol:3, no:3, pp. 22-30, 2018.
• [28] M. R. Saat and J. Aguilar Serrano, "Multicriteria high-speed rail route selection: application to Malaysia's high-speed rail corridor prioritization," Transportation Planning and Technology, vol:38, no:2, pp. 200-213, 2015. doi: 10.1080/03081060.2014.997446
• [29] QGIS. Available: https://docs.qgis.org/2.18/tr/docs/user_manual/preamble/foreword.html [Accessed: 05 Jul. 2024].
• [30] TCDD, Yapımı Devam Eden Projeler. Available: https://www.tcdd.gov.tr/projeler [Accessed: 10 Dec. 2022].
• [31] TCDD, "Projects", tcdd.gov.tr, 2022. [Online]. Available: https://www.tcdd.gov.tr/ [Accessed:10 Dec. 2022].
• [32] A. Kuruüzüm and N. Atsan, "Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanındaki uygulamaları," Akdeniz İİBF dergisi, vol:1, no:1, pp. 83-105, 2001.
• [33] M., Çetinbaş, "Çok kriterli karar verme yöntemleriyle ilgili excel uygulaması," Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, vol:4, no:1, pp. 12-29, 2017.
• [34] M. J. Liberatore and R.L. Nydick, "An analytic hierarchy approach for evaluating product formulations," Computer Aided Formulation: A Manual for Implementation, Alan H. Bohl, ed. VCH Publishing Company, 1990.
• [35] T. L. Saaty, "A scaling method for priorities in hierarchical structures," Journal of mathematical psychology, vol:15, no:3, pp. 234-281, 1977. doi: 10.1016/0022-2496(77)90033-5
• [36] O. Kalan, "Analitik hiyerarşi prosesi ile Mersin-Gaziantep yüksek hızlı tren hattı için istasyon yeri seçimi," Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, vol.39, no:1, pp. 31-45, 2024. doi: 10.21605/cukurovaumfd.1459347
• [37] KGM, "Mesafe Sorgulama", kgm.gov.tr, 2022. [Online]. Available: https://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Uzakliklar/ilcedenIlceyeMesafe.aspx [Accessed: 12 Dec. 2022].
• [38] TUIK, "Nüfus ve Demografi", tuik.gov.tr, 2022. [Online]. Available: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=nufus-ve-demografi-109&dil=1 [Accessed:12 Dec. 2022].
• [39] Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, "Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırmaları (SEGE)", sanayi.gov.tr, 2022. [Online]. Available: https://www.sanayi.gov.tr/merkez-birimi/b94224510b7b/sege [Accessed: 18 Nov. 2022].
• [40] YÖK, "Öğrenci Sayısı", yok.gov.tr, 2022. [Online]. Available: https://istatistik.yok.gov.tr/ [Accessed: 18 Nov. 2022].
• [41] TUIK, "Turizm İstatistikleri", tuik.gov.tr, 2022. [Online]. Available: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Egitim,-Kultur,-Spor-ve-Turizm-105 [Accessed: 24 Dec. 2022].