The Pilgrimage Travel Book of Haji Yusuf Livnjaki, The Bosnian

Year 2014, Volume: 9 Issue: 1, 36 - 74, 01.01.2014

Ali Rıza Özuygun Şefika Yapıcı

Abstract

Haji Jusuf’s travel book (Seyahatnâme) consists of travel notes and memories on trips in the form of verse or prose. Seyahatnâme studies shed light to many different aspects of life ranging from geography and history to literature and act as a distinctive source for many branches of science. This article is about Bosnian Haji Yusuf's travel book, Seyahatnâme, which has been unknown for many years. Seyahatnâme by Haji Yusuf Livnjaki, The Bosnian is often considered as the earliest pilgrimage travel book seen in Bosnia and Herzegovina. Seyahatnâme was mostly written in the form of prose, only a part of it was written in verse. Written in the early 17th century, the travel book is about the pilgrimage of Mohammad Yusuf Haji’s son, Livnol, on land and the sea between years 1024 and 1615. As for the information it contains, Seyahatnâme plays a significant role in its genre and illustrates details of the pilgrimage places, sacred place, shrines, important personalities of the era and their legends in detail. Haji Yusuf Livnjaki mentions the number and even the dimension of mosques and khans in his Seyahatnâme

Keywords

Seyahatnâme, pilgrimage, travel book, Bosnian Haji Yusuf Livinjak

Bosnalı Hacı Yusuf Livnjak’ın Hac Seyahatnamesi

Abstract

Seyahatnâmeler; gezi notları ve bu geziler ile ilgili hatıraların anlatıldığı manzum veya mensur eserlerdir. Seyahatnâmeler tarihten coğrafyaya ve edebiyata kadar birçok ilim dalı için kaynak olma özelliği gösterir. Çalışmamızın konusu şimdiye kadar bilinmeyen Bosnalı Hacı Yusuf’un seyahatnâmesidir. Bu eser Boşnak edebiyatında tespit edilen en eski hac seyahatnâmesidir. Eser çoğunlukla mensur, cüz’i bir kısmı ise manzum tarzda yazılmıştır. 17. yüzyılın başlarında yazılan eser 1024/1615 yılında Livnolu Muhammed oğlu Hacı Yusuf’un kara ve deniz yolu ile yaptığı hac yolculuğunu anlatmaktadır. Eser içerdiği bilgilerle kendi türü içinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle hac yolculuğu sırasında konaklanan yerler, kutsal sayılan ziyaretgâhlar, türbeler, dönemin önemli şahsiyetleri ve onlara ait menkıbeleri detaylıca ele almış; konakladığı şehirlerdeki camileri ve hanların sayısı ile ölçülerini de belirtmiştir

Keywords

Seyahatnâme, Hac seyahatnâmesi, Bosna, Hacı Yusuf Livinjak

References

• Aruçi, M., “Yenipazar”, maddesi, TDV, C. 43, s.468
• Asiltürk, B. (2009), ‘‘Edebiyatın Kaynağı Olarak Seyahatnâmeler’’, Turkish Studies Dergisi, Volume 4/1-I Winter
• Atalar, M. (1992), ‘‘Haremeyn’e Denizden Surre Gönderilmesi’’, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. XXXII, s. 121-127, Ankara.
• Bilge, M. L. (1993), “ Cidde” maddesi, TDV, C. 07, s. 523, İstanbul.
• Coşkun, M. (2002), Manzum ve Mensur Osmanlı Hac Seyahatnâmeleri ve Nâbì’nin Tuhfetü’l- Harameyn’i, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Coşkun, M. (2007), Bosnalı Muhlis’in Manzum Hac Seyahatnâmesi Delilü’l-Menâhil ve Mürşidü’l- Merâhil, Fakülte Kitabevi, Isparta.
• Coşkun, M. (2009), “Seyahatnâme Türk Edebiyatında” maddesi, TDV, C. 37, s.13, İstanbul.
• Develioğlu, F. (1990), Osmanlıca Türkçe Sözlük, Aydın Kitabevi, Ankara.
• Gökyay, O. Ş. (1973), ‘‘Türkçede Gezi Kitapları’’, Aylık Dil ve Edebiyat Dergisi, Yıl 22, Cilt XXVII, Sayı 258
• İnbaşı, Mehmet, “Üsküp” maddesi, TDV, C. 47, s. 377
• Kadiç, M. E. Kadiç Kroniği, Cilt III, Sayfa 176-213, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, R-7013.
• Kiel, Machiel, (2003), “Livno” maddesi, TDV, C. 27, s. 200, Ankara.
• Kiel, Machiel, (1994), “Dupniçe” maddesi, TDV, C. 10, s. 2 İstanbul.
• Kiel, Machiel, (2007), “Priştine” maddesi, TDV, C. 34, s. 346, İstanbul.
• Kiel, Machiel, “Travnik” maddesi, TDV, C. 41, s. 308
• Maden, S. (2008), ‘‘Türk Edebiyatında Seyahatnâmeler ve Gezi Yazıları’’, A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 37, s. 147-158, Erzurum.
• Mujezınovıc, M. (1974), ‘‘Hadzi Jusuf Livnjak i njegov putopis’’, Zivot Dergisi, Sayı 4 Sarajevo
• Novalija, H. M., Müzekkirat min Farik el-hac 1766, Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, R-10310.
• Sandor, Popp, (2007), “Peçuy” maddesi, TDV, C. 34, s. 214, İstanbul.
• Turan, Ş. (1994), “Dubrovnik” maddesi, TDV, C. 09, s. 542, İstanbul.
• Yazıcı, H. (2009), “Seyahatnâme” maddesi, TDV, C. 37, s.9, İstanbul.