Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Hakkında Tüketicilerin Bilinç Düzeyi ve Tutumlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma (Sinop İli Gerze İlçesi Örneği)

Year 2015, Volume: 32 Issue: 3, 88 - 97, 18.01.2016

Rüveyda Kızıloğlu Halil Kızılaslan İrşat Erümit

https://doi.org/10.13002/jafag871

Cited By: 1

Abstract

Bu araştırma da Sinop ili Gerze ilçesi kentsel alandaki tüketicilerin GDO hakkındaki bilinç düzeyi, tutum ve davranışı incelenmiştir. Oransal örnekleme sonucu hesaplanan 266 tüketiciyle uygulanan anket sonucu alınan veriler araştırmanın ana materyali oluşturmuştur. Tüketicilerin bilinç düzeyi anket verileri doğrultusunda puanlama yapılarak belirlenmiştir. Bilinç düzeyini belirlendikten sonra bilinç düzeyini istatistiki olarak etkileyen faktörler incelenmiştir. GDO bilinç düzeyini etkilemesi olasılıklı olan değişkenler analize alınmış ve binary logit analizi sonucunda görüşülen kişinin cinsiyeti, 3-6 ve 11-16 yaş aralığında çocuk sahibi olma, gelir seviyesi, pazar ve özellik başlığı altındaki faktörler bilinç düzeyi etkilemesi olası olduğu belirlenmiştir. Araştırmada değişkenlerin özetlenmesi faktör analizi yardımı ile yapılmıştır ve LOGİT analizinde açıklayıcı değişken olarak bu faktörler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda görüşülen kişilerin transgenetik konusunda sahip oldukları bilginin yeterli olmadığı, GDO ürünlerin kullanımı konusunda bilimsel temellere dayalı bilgiye sahip olmadıklarından dolayı risk algılarının yüksek olduğu belirlenmiş ve GDO ürünleri ile ilgili bilgilendirilmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır.

Keywords

Anket, Bilgi, Davranış, Faktör Analizi, Binary Logit

A Study on Determining the Consumer Awarness Level and Attitudes About Genetıcally Modified Organisis (The Case of Gerze County of Sinop Province)

Abstract

This study investigated the awareness level and attitudes of consumers in the urban area of Gerze county of Sinop province on GMO. The data collected through a questionnaire administered to 266 consumers estimated using proportional sampling made up the main material of the study. The awareness level of the consumers was determined by scoring the questionnaire data. The factors affecting the awareness level statistically were studied after the awareness level was determined. The variables likely to affect GMO awareness level were analyzed, and as a result of the binary logit analysis, the gender of the interviewed person, having children at the age of 3-6 and 11-16, income level, market and features were found to be likely factors to have an effect. Factor analysis was used to summarize the variables and these factors were used as explanatory variable in the LOGIT analysis. It was concluded in the study that the subjects interviewed did not have enough information about transgenic, their risk perception was high as they did not have knowledge based on science about GMO product use, and that they needed to be informed about GMO products.

Keywords

Survey, Information, Behavior, Factor Analysis, Binary Logit

References

• Akkuş Z ve Çelik MY (2004). Lojistik regresyon ve diskriminant analizi yöntemlerinde önemli ölçütler. VII. Ulusal Biyoistatistik Kongresinde sunulan bildiri. Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, Mersin (Eylül-Ekim).
• Akyüz HE ve Akyüz M (2012). Determination of Knowledge on the Academic Staff Concerning Genetically Modified Organisms (GMOs). HACETTEPE J. BIOL. & CHEM., 40, 377-382.
• Amemiya T (1983). Advanced Econometrics. Cambridge. MA. Harvard University.
• Armağan G ve Akbay C (2007). An econometric analysis of urban households' animal products consumption in Turkey. Applied Economics. 1-8.
• Atsan T ve Kaya T (2008). Genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) tarım ve insan sağlığı üzerine etkileri. UÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 22:1.
• Cankurt M Miran B ve Şahin A (2010). Sığır Eti Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Örneği. Hayvansal Üretim 51: 16-22.
• Dölekoğlu C ve Yurdakul O (2004). Adana İlinde Hane Halkının Beslenme Düzeyleri ve Etkili Faktörlerin Logit Analizi İle Belirlenmesi. Akdeniz İİBF Dergisi, 8: 62–86.
• Engindeniz S ve Çukur F(2003). İzmir İli Kemalpaşa İlçesinde Şeftali Üretiminin Teknik ve Ekonomik Analizi Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 40(2):65-72.
• Erbaş H (2008). Türkiye’de Biyoteknoloji ve Toplumsal Kesimler. Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü Yayınları 4
• Ergin SÖ ve Yaman H (2013). Genetiği Değiştirilmiş Gıdalar Ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2).
• Field A (2000). Discovering Statistics Using SPSS for Windows. London: SAGE Publication.
• Greene WH (2011). Econometric Analysis. Seventh Edition. Prentice Hall. ISBN-10: 0131395386. New Jersey.
• Grimm LG and Yarnold PR (1995). Reading and understanding multivariate statistics. Washington D.C.: American Psychological Association.
• Hatırlı SA Demircan V ve Aktaş AR (2004). Isparta İlinde Ailelerin Balık Tüketiminin Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 9: 245-256.
• Hıdıroğlu S Önsüz MF Kalafat CE ve Karavuş M (2013). Ümraniye İlçesinde 1. Basamakta Sağlık Kuruluşlarına Başvuran Hastaların Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Konusunda Bilgi, Tutum ve Davranışları. Fırat Tıp Dergisi, 18(3), 176-181.
• Kalaycı Ş (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. BRC Matbaacılık, Ankara.
• Karpati L and Szakal Z (2009). Marketing Characteristics of Tokaj Wine Specialities Based on Factor and Cluster Analyses. Applied Studies in Agribusiness and Commerce – APSTRACT Agroinform Publishing House, Budapest. p: 93-102.
• Keleş C (2007). Yeşil Pazarlama Tüketicilerin Yeşil Ürünleri Tüketme Davranışları ve Yeşil Ürünlerin Tüketiminde Kültürün Etkisi ile İlgili Bir Uygulama. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme ABD, (Yüksek Lisans Tezi).
• Kızıloğlu R Kızılaslan H ve Gökçe C (2013). Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğrencilerinin Yeşil Gıda Ürünleri Hakkındaki Bilgi, Görüş ve Tutumları Üzerine Araştırma. ISSN: 2146-8168; Sayı: 6, Sayfa: 19-30.
• Kızıloğlu R ve Kızılaslan H (2013). Maden Suyu Talebini Etkileyen Faktörlerin Tobit Modeli İle Analizi: Beypazarı İlçesi Örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30 (2), 80-85.
• Kurtuluş K (2004). Pazarlama Araştırmaları (Genişletilmiş 7. Baskı). Literatür Yayınları, Yayın No: 114, s:397-418, İstanbul.
• Leech NL Barrett KC ve Morgan GA (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (2nd ed). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Miran B (2003).Temel istatistik. Ege Üniversitesi Basımevi. ISBN 975-9308800 Bornova İzmir.
• Ness M (2000). Multivariate Techniques in Marketing Research. Curso de Especializacion Postuniversitaria en Marketing Agroalimentario, CHIEAM, Spain.
• Olhan E (2010). Modern Biyoteknolojinin Tarımda Kullanımının Politik ve Ekonomik Yönden Değerlendirilmesi, Farklı Boyutlarıyla Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar, s:9-15.
• Özdemir O Güneş MH ve Demir S (2010).Üniversite Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Yönelik Bilgi Düzeyleri –Tutumları ve Sürdürülebilir Tüketim Eğilimi Açısından Değerlendirilmesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29 (1), 53-68.
• Pazarlıoğlu MV Miran B Ucdoğruk S ve Akbay C (2007). Using econometric modelling to predict demand for fluid and farm milk: A case study from Turkey. Food Quality and Preference. 18: 416–424.
• Poulsen J ve French A (2008). Discriminant function analysis. http://userwww.sfsu. edu/~efc/classes /biol710/discrim/ discrim.pdf adresinden 22 Kasım 2008 tarihinde edinilmiştir.
• Stephenson B (2008). Binary response and logistic regression analysis. www.public.iastate.edu / ~stat415/stephenson/ stat415_chapter3.pdf. adresinden 22 Kasım 2008 tarihinde edinilmiştir.
• Tabachnick BG and Fidell LS (1996). Using multivariate statistics (3rd ed.). New York, USA: HarperCollins College Publishers.
• Tabachnick BG and Fidel SL (2001). Using Multivariate Statistics, 4th Edition, Boston.
• Tatlıdil H (1996). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Cem Web Ofset. Ankara.
• Tekin VN (2007). SPSS Uygulamalı Bilimsel Pazarlama Araştırmaları. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Topçu Y (2006). Süt Ürünlerinde Marka Rekabeti ve Tüketici Davranışları: Erzurum İli Örneği. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, (Doktora Tezi).
• Uzundumlu SA (2011). Erzurum İlinde İşlenmiş ve İşlenmemiş İçme Sütü Tüketim Davranışlarının İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, (Doktora Tezi).
• Yılmaz V (2009). Türkiye Akarsuları Su Kalitesi Parametrelerinin Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz Yöntemleriyle İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği ABD, (Yüksek Lisans Tezi).