Osmanlı Toplumunda Küfür Suçu ve Cezası(1600-1650)(Antep Örneği)

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 25 - 34, 21.07.2020

Fatma Yıldırım

Öz

Sosyal bir varlık olan insanoğlu, hayatın normal akışı içerisinde zaman zaman birbirleriyle birtakım anlaşmazlıklar yaşamışlardır. Bu olumsuzlukların bir kısmı darp, yaralama ve katl şeklinde görülmüştür. Bazen de insanlar birbirlerine karşı olan olumsuzlukları tehdit ve kötü kelimelerle ifade etmişlerdir. Her toplumda görülen bu tür olaylar, yaşanılan toplumun hukuki yapısına göre suç sayılmış ve bir takım müeyyideler uygulanmıştır. Bu çalışmada Osmanlı devletinin çalkantılı dönemlerinden biri olan 17. Yüzyılın ilk yarısında Antep Sancağında mahkemeye intikal etmiş olan küfür davaları ve idarenin bu davalara karşı tutumu ve uygulanan cezaları ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Antep, küfür, suç, ceza

Kaynakça

• Arşiv VesikalarıGaziantep Şeriʻiyye Sicilleri(=GSŞ)10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 167, 168, 169,Araştırma-İnceleme EserlerAKGÜNDÜZ, Ahmet, Osmanlı Kanunnameleri ve Hukuki Tahlilleri, C.1, İstanbul, 1990.AKTAN, Hamza, “Kazf” DİA, C.25, Ankara, 2002. S.148-149.ARIKAN, Melahat, “12 Numaralı Ayıntab Şer’iyye Sicili’nin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi”(H.1027-1028/M.1618-1619. S.105-204) (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep, 2017.AYDIN, Mehmet Akif, Türk Hukuk Tarihi, Beta Yayınları, İstanbul, 2017.BOYNUKALIN, Mehmet, “Sövme”, DİA, C.37, İstanbul 2009, s.397-398.ÇETİN, Cemal, Erken Modern Dönem Osmanlı Toplumunda Namus Algısına Dair Bazı Gözlemler (Konya Örneği) Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S.45, 2019, s.61-86.ÇINAR, Hüseyin, “18.Yüzyılda Ayıntab(Antep) Sancağı’nın İdari ve Mali Yapısı”, Selçukludan Cumhuriyete Şehir Yönetimi (ed. Erol Özvar, Arif bilgin), İstanbul, 2008.ÇOLAK, İbrahim, İslam Ceza Hukuku, Hikmet Kitabevi, İstanbul, 2019.DEMİR, Mustafa, “16 Yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Suç ve Suçlular: İstanbul Örneği”, Hacettepe Üniversitesi SBE Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara, 2016.DEVELİOĞLU, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara, 2003.DÖNMEZ, İbrahim Kafi, “Sarhoşluk”, DİA, C.36, İstanbul, 2009, s.141-145.ERKEK, Mehmet Salih, “ 17 Yüzyılda Mardin Kadı Mahkemesine Yansıyan Küfür Davaları”, Acta Turcıca Çevrim içi Tematik Teknoloji Dergisi, S.2/1, Temmuz, 2009, s.53-60.GEDİKLİ, Fethi, “Osmanlı Devleti’nde Kaza”, DİA, C.25, Ankara, 2002, s.117-119.GÜNER, Hüsniye, “21 Numaralı Ayıntab Şer’iyye Sicili Defteri(H.1059-1060/M.1649-1650) Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi”( Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla 2006.KARTAL, Mine, “20 Numaralı Ayıntab Şerʻiyye Sicili’nin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi”(H.1060-1061/M.1650-1651) (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep, 2014.KIVRIM, İsmail, XVII. Yüzyılda Konya ve Ayıntâb Şehirlerinde Gündelik Hayat(1670-1680), Selçuk Üniversitesi SBE Tarih Anabilim Dalı Yeniçağ Tarihi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya, 2005.________, “Osmanlı Mahallesinde Gündelik Hayat(17 Yüzyılda Gaziantep Örneği)”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.8, S:1, 2009, s.231-255.________, Ayıntâb’da Gündelik Hayat(1650-1700), Ankara, 2019.MAYDAER, Saadet,16. Yüzyılda Bursa’da Asayiş, Emin Yayınları, Bursa, 2016.ORTAYLI, İlber, “Osmanlı Devleti’nde Kadı”, DİA, C.24, İstanbul, 2001.s.69-73.PARLATIR, İsmail, Osmanlı Sözlüğü Türkçesi, Ankara 2006.SİNANOĞLU, Mustafa, “Küfür”, DİA, C.26, İstanbul, 2002, s.533-536.UĞUR, Yunus, “Şerʻiyye Sicilleri”, DİA, C.39, İstanbul, 2010, s.8-11.