REVOCATION OF THE TRANSACTION TO ESTABLISH A FOUNDATION

Year 2025, Volume: 15 Issue: 1, 131 - 163, 30.04.2025

Musa Furkan Şahin

https://doi.org/10.32957/hacettepehdf.1611886

Abstract

The will to establish a foundation is declared by a public deed or a testamentary disposition. A foundation is established by registration. Revocation of the transaction to establish a foundation is the founder’s declaration before the registration that the founder renounces his will to establish a foundation. The founder may revoke the testamentary disposition to establish a foundation. In terms of revocation of public deed to establish a foundation, there is a legal gap since there is no provision in the law. In the doctrine, whether the transaction to establish a foundation by public deed can be revoked remains controversial. In this article, the justifications of the opinions in this debate are explained and evaluated.

Keywords

Foundation, Transaction to Establish a Foundation, Public Deed, Testamentary Disposition, Registration of Foundation

VAKIF KURMA İŞLEMİNİN GERİ ALINMASI

Abstract

Vakıf, resmî senetle veya ölüme bağlı tasarrufla vakıf kurma işlemine dayanarak vakfın yerleşim yeri mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil edilerek kurulur. Vakıf kurma işleminin geri alınması, tescilden önceki süreçte vakfedenin vakıf kurma iradesinden vazgeçtiğini beyan etmesidir. Vakıf kurma işleminin geri alınmasının sonucunda bu işlem hüküm doğurmaz ve vakıf tescil edilemez. Vakfeden, ölüme bağlı tasarrufla yapılan vakıf kurma işlemini vasiyetnamenin geri alınması yöntemlerinden biri ile geri alabilir. Resmî senetle yapılan vakıf kurma işleminin geri alınması bakımından ise kanunda herhangi bir düzenleme yer almadığından boşluk mevcuttur. Bu sebeple doktrinde resmî senetle yapılan vakıf kurma işleminin geri alınıp alınamayacağı tartışmalıdır. Bu çalışmada bu hususta ileri sürülen görüşlerin gerekçeleri açıklanmakta ve değerlendirilmektedir.

Keywords

Vakıf, Vakıf Kurma İşlemi, Resmî Senet, Ölüme Bağlı Tasarruf, Vakfın Tescili

References

• Aebersold T ve Leimer R, Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch (4. Auflage, Orell Füssli AG 2021).
• Akipek J, Akıntürk T ve Ateş D, Kişiler Hukuku Cilt 1 (19. Baskı, Beta Yayıncılık 2024).
• Altın Şahin H, ‘Vasiyetname ile Yapılan Belirli Mal Bırakma Vasiyetinin Sağlararası Tasarrufla Geri Alınması’ (2024) 26(1) Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 137-167.
• Antalya OG, Marmara Hukuk Yorumu Miras Hukuku Cilt 3 (5. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2021).
• Ansay SŞ, Hukuk Bilimine Başlangıç (7. Baskı, Güzel İstanbul Matbaası 1958).
• Aykul Ö, Yeni Vakıflar Hukuku (6. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024).
• Berki AH, ‘Te’sisin (Vakfın) Mahiyeti, Şekil ve Hükümleri’ (1965) (1) Adalet Dergisi 7-22.
• Berki Ş, ‘Vakıflar’ (1981) 38(1) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 133-164.
• Breitschmid P, Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch II (Art. 457-977 ZGB, Art. 1-61 SchlTv ZGB) (6. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag 2019).
• Cansel E, ‘Vakıf, Kuruluşu, İşleyişi ve Amacı’ (1988) (20) Vakıflar Dergisi 321-327.
• Demirsatan B, ‘Vakıf Tüzel Kişiliği Bakımından Tescilin İyileştirici Etkisi ve MK m. 103/II Hükmünün İşlevi’ (2017) 75(1) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 335-358.
• Doğan M, ‘Türk Medeni Kanunu Hükümlerine Göre Vakıf Kuruluşu ve Vakıfların Mal Varlıkları’ (2016) 4(1) Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 43-58.
• Doğan M, Vakıflarda Mal Varlığı (Seçkin Yayıncılık 2000).
• Dural M ve Öğüz T, Türk Özel Hukuku Cilt II Kişiler Hukuku (24. Baskı, Filiz Kitabevi 2024).
• Dural M ve Öz T, Türk Özel Hukuku Cilt IV Miras Hukuku (18. Baskı, Filiz Kitabevi 2022).
• Eberle R, Die Behandlung der Stiftungen im schweizerischen Recht (Stämpfli & Cie. 1929).
• Ege Ö, ‘Vakıf Senedinin Unsurları ve Vakıf Senedindeki Noksanlıkların Tamamlanması’ (2024) 32(1) Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 391-436.
• Egger A, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, I. Band: Einleitung und Personenrecht (2. Auflage, Schulthess & Co. 1930).
• Erdoğan İ ve Keskin AD, Türk Medeni Hukuku (Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku) (2. Baskı, Gazi Kitabevi 2019).
• Ergün Ö, Medeni Hukuk Tüzel Kişilerinin Ehliyet Durumu (On İki Levha Yayıncılık 2010).
• Ergüne MS, Vasiyetnamenin Yorumu (On İki Levha Yayıncılık 2011).
• Grüninger H, Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I (Art. 1-456 ZGB) (6 Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag 2018).
• Grüninger H, Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch II (Art. 457-977 ZGB, Art. 1-61 SchlT ZGB) (6. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag 2019).
• Güvenç F, ‘Ölüme Bağlı Tasarrufla Vakıf Kurma’ (1983) 57(4-5-6) İstanbul Barosu Dergisi 146-154.
• Güvenç F, ‘Son Değişikliklerle Medeni Hukuk Vakıflarının Kuruluşu ve Şartları’ (1973) 47(11-12) İstanbul Barosu Dergisi 1190-1200.
• Hatemi H, Kişiler Hukuku (7. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2018).
• Hatemi H, ‘Önceki Hukukumuzda ve Türk Medenî Hukukunda Vakıf Kurumuna İlişkin Bazı Sorunlar ve Düşünceler’ (1977) 11(14) İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi 69-91.
• Hatemi H, Önceki ve Bugünkü Türk Hukuku’nda Vakıf Kurma Muamelesi (Fakülteler Matbaası 1969).
• İkizler M ve Kurban Y, Eski ve Yeni Vakıflar Hukuku (2. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2021).
• İmre Z ve Erman H, Miras Hukuku (13. Baskı, Der Yayınları 2017).
• İnan AN, Ertaş Ş ve Albaş H, Miras Hukuku (12. Baskı, Seçkin Yayıncılık 2024).
• İşeri A, Türk Medenî Kanununa Göre Kurulan Vakıflar Hakkında Tüzük ve İlgili Hazırlık Çalışmaları (Sevinç Matbaası 1972).
• İşeri A, Türk Medenî Kanununa Göre Vakıf (Tesis) (Sevinç Matbaası 1968).
• Koçoğlu S, Türk Medeni Kanunu’na Göre Vakıfların Kuruluşu, İşleyişi ve Sona Ermesi (Beta Yayıncılık 2022).
• Köprülü B, Medeni Hukuk, Genel Prensipler - Kişinin Hukuku (Gerçek Kişiler - Tüzel Kişiler) (1. - 2. Kitaplar) (2. Baskı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1984).
• Köprülü Ö, ‘Uygulamada Vakıf Kurma İşlemi’ (1985) 59(10-11-12) İstanbul Barosu Dergisi 867-879.
• Künzle HR, Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, Erbrecht Art. 457-640 ZGB (4. Auflage, Schulthess Juristische Medien AG 2023).
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Oktay-Özdemir S, Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler) (19. Baskı, Filiz Kitabevi 2020).
• Olgaç F, Resmî Vasiyetnamenin Hükümsüzleşmesi (Seçkin Yayıncılık 2021).
• Öğüz T, Türk Hukukunda Vakıf Tüzel Kişiliğinin Hukuki Esasları (Beşir Kitabevi 2007).
• Özsunay E, Medenî Hukukumuzda Tüzel Kişiler (5. Baskı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları 1982).
• Öztrak İ, Tek Taraflı Ölüme Bağlı Tasarruflardan Rücu ve Vasiyetnamenin Ziyaı (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları 1964).
• Riemer HM, Berner Kommentar, Die Stiftungen, Art. 80-89c ZGB, Zivilgesetzbuch, Die juristischen Personen (2. Auflage, Stämpfli Verlag AG 2020).
• Sarı C, Vakıf Hukuku (Kuruluşu, İşleyişi ve Sona Ermesi) (Seçkin Yayıncılık 2023).
• Schweizer R, Die Beaufsichtigung der Stiftungen nach schweizerischem Recht (Verlag H.R. Sauerländer & Co. 1927).
• Sprecher T, ‘Der Stifter im Erbrecht - der Erblasser im Stiftungsrecht’ (2018) (114) Schweizerische Juristen-Zeitung 541-551.
• Studhalter P, Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch (4. Auflage, Orell Füssli AG 2021).
• Şener E, Kişinin (Şahsın) Hukuku, Dernekler ve Vakıflar (Seçkin Yayınevi 1997).
• Şener E, ‘Ölüme Bağlı Tasarruf veya Resmi Senetle Vakıf’ (1977) (13) Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi 1-4.
• Uyan G, ‘Miras Sözleşmesindeki İki Taraflı Bağlayıcı Kayıtla Vakıf Kurulması’ (2007) 65(2) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 327-352.
• Weimar P, Berner Kommentar, Die gesetzlichen Erben; Die Verfügungsfähigkeit, Die Verfügungsfreiheit, Die Verfügungsarten, Die Verfügungsformen, Art. 457-516 ZGB (Staempfli Verlag AG 2009).
• Yıldırır EC, ‘Ölüme Bağlı Tasarruf Yoluyla Vakıf Kurma’ (2023) 29(1) Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi 679-728.
• Yılmaz S, Medeni Hukuk Cilt IV Miras Hukuku (Yetkin Yayınları 2022).
• Zevkliler A, Acabey MB ve Gökyayla KE, Zevkliler Medenî Hukuk (6. Baskı, Seçkin Yayınevi 2000).