FIRAT ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÇEVRİMİÇİ ALIŞVERİŞ DAVRANIŞLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER VE RİSK ALGILARI

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 15, 43 - 66, 17.05.2021

Mehmet Karahan

Öz

Küresel boyutta hızla artan internet kullanımı, nerdeyse hayatın tüm boyutlarında görüldüğü gibi ticari hayatta da birçok değişime yol açmıştır. Alışverişlerin sanal ortamda online olarak gerçekleştirilmesi şeklinde tanımlanan elektronik ticaret; Dünya’nın neresinde olursa olsun tüketicilerin internet üzerinden alışveriş yapmalarını güvenli ve zaman kısıtlaması olmadan, daha az maliyetle ve daha fazla ürün çeşidine ulaşma gibi birçok avantajlı yönü bulunmasından dolayı yeryüzünde hızla yaygınlaşmaktadır. Yapılan bu çalışma, üniversite öğrencilerinin çevrimiçi alışveriş davranışlarıyla ilgili tutumları ve risk algılarını ölçmek ve çevrimiçi alışveriş davranışlarını etkileyen faktörleri belirlemek hedeflenmiştir. Çalışmanın evreni Fırat Üniversitesinde öğrenim görmekte olan öğrencilerin tümü olup, bu evrenden rastgele yöntemle farklı fakültelerden 484 kişilik örneklem grup seçilmiştir. Araştırma verilerini elde etmek amacıyla ilgili literatürden yararlanılarak hazırlanan bir anket formu kullanılmış, elde edilen verilerin aritmetik ortalama, standart sapma, t testi ve F testi gibi istatistiksel analizleri yapılarak gerekli yorumlamaları yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre; çevrimiçi alışveriş yöntemiyle öğrencilerin daha çok ürün seçme imkânına ulaşabildikleri, bu yolla satın aldıkları ürünlerin mağazadan direk olarak aldıklarına nispeten daha ucuz olduğu, çevrimiçi alışveriş sayesinde gizlilik arz eden özel ürünlerin satın alınmasının daha basit yapılabildiği için tercih edildiği belirlenmiştir. Bunun yanı sıra öğrenciler alışveriş sırasında kendilerinden kimlik sorulması, kredi kartı bilgilerinin istenmesi riski bulunmasından kaygı duymaktadırlar. Çalışmanın uygulaması yalnızca üniversite öğrencilerine yönelik yapıldığından, e-ticaretin ülkemizdeki durumuyla ilgili yorumlarda eksikliklerin olması kaçınılmazdır. Daha kapsamlı bir durum tespiti ve yorum yapılabilmesi için ileriki çalışmalarda üniversite öğrencilerinin yanı sıra kamu çalışanları, KOBİ çalışanları gibi toplumun değişik kesimlerinde bu tür uygulamaların yapılması literatüre önemli kakılar sağlayabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Çevrimiçi alışveriş, Alışveriş davranışı, Elektronik ticaret, Risk algısı

Factors Affecting Online Shopping Behaviours of Firat University Students and Perceptions of Risk

Öz

Internet usage, which is rapidly increasing on a global scale, has led to many changes in commercial life as seen in almost all dimensions of life. Electronic commerce, which is defined as online shopping in a virtual environment; Wherever in the world, it is spreading rapidly in the world due to the fact that consumers have many advantageous aspects such as accessing more product types, such as safe and time-free shopping, with less cost and without time restrictions. This study aimed to measure the attitudes and risk perceptions of university students regarding online shopping behaviour and to determine the factors affecting online shopping behaviours. The population of the study is all of the students studying at Fırat University, and a sample group of 484 people from different faculties was randomly selected from this population. In order to obtain the research data, a questionnaire form prepared using the relevant literature was used, and the necessary interpretations were made by performing statistical analyses such as arithmetic mean, standard deviation, t test and F test. According to the survey results; It has been determined that students have the opportunity to choose more products with the online shopping method, that the products they buy in this way are relatively cheaper than those they buy directly from the store, and they are preferred because it is simpler to purchase special products that are confidential thanks to online shopping. In addition, students are concerned about the risk of asking for identity cards and asking for credit card information during shopping. Since the application of the study is made only for university students, it is inevitable that there are deficiencies in the comments about the situation of e-commerce in our country. Making such practices in different segments of the society such as public employees and SME employees, as well as university students, in future studies in order to make a more comprehensive situation determination and interpretation will provide important implications to the literature.

Anahtar Kelimeler

Online shopping, Shopping behaviours, Electronic commerce

Kaynakça

• AĞAÇ, S. ve Solak Özgören, C. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Online Giysi Alışveriş Davranışlarını İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 36(1), 141-151.
• AKÇI, Y. ve Göv, S. (2015). Tüketicilerin E-Ticaret Algılarının İncelenmesi Gaziantep ve Adıyaman Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(13), 414-417
• ALİYEVA, B. (2017) Elektronik Ticaret: Dünyadaki Gelişmeler ve Azerbaycan Açısından Bir Değerlendirme, The Journal of International Scientific Researches, 2(4), 31-42
• ALTUNIŞIK, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2012). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, SPSS Uygulamalı, Ankara, Pegem Akademi.
• ALYAMİ, E. and Spiteri, L. (2015). International University Students’ Online Shopping Behaviour, World Journal of Social Sciences, 5(3), 227-243
• ARI, E., Yılmaz, V. ve Doğan, M. (2015). Üniversite Öğrencilerinin İnternet Üzerinden Alışverişlerine İlişkin Tutum ve Davranışların Önerilen Bir Yapısal Eşitlik Modeliyle Araştırılması, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(2), 385-399
• AYDIN, S. ve Derer, E. (2015). E-Ticarette Güven Unsurunun Müşterilerin Satın Alma Davranışlarına Olan Etkisi: Süleyman Demirel Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(1), 127-151
• AZİZ, N.N.A. and Wahid, N.A. (2017). Understanding Customer Behaviour towards Online Shopping, 2nd Business Management and Computing Research Colloquium, July 2017, Proceding book, p.164-168.
• CHEEMA, U., Rizwan, M., Rizwan, J., Durrani, F., Sohail, N. (2013). The Trend of Online Shopping in 21st Century: Impact of Enjoyment in TAM Model, Asian Journal of Empirical Research 3(2), 131-141
• ÇAKIRER, M.A. ve Köksu, M. (2015), Yöresel Ürünlerin E-Ticaretten Pazarlanmasının Bölgesel Kalkınmaya Etkisi ve Örnek Bir Proje: www.yerindengeldi.com, 3. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, Fırat Kalkınma Ajansı, Bingöl.
• DAL, V. ve Özbek, A. (2006), Avrupa Birliği ve Türk Hazır Giyim Sanayiindeki E-Ticaret Uygulamalarının Karşılaştırılmalı Olarak İncelenmesi, Marmara Üniversitesi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(18), 106-110
• DEMİREL, H. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Elektronik Alışveriş Hakkındaki Görüşleri. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12 (3), 119-134.
• ERKUŞ, Adnan (2011). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• ESER, L.Y. ve Polat, S. (2014). Elektronik Ticaretin Transfer Fiyatlandırmaya Etkisi, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı: 23, s.55.
• FARAH, G. A., Ahmad, M., Muqarrab, H., Turi, J. A. and Bashir, S. (2018). Online Shopping Behaviour Among University Students: Case Study of Must University. Advances in Social Sciences Research Journal, 5(4), 228-242.
• KALAYCI, C. (2008). Elektronik Ticaret ve Kobilere Etkileri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, International Journal of Economic and Administrative Studies, 1(1), 140-142.
• KARABAŞ, S. (2018). E-Ticaret ve Üniversite Öğrencilerinin Elektronik Ticarete İlişkin Tutum ve İlgilenim Düzeylerinin Belirlenmesi: Bir Alan Araştırması, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 68 Temmuz-Ağustos 2018, Celalabat-Kırgızistan.
• KIZILYALÇIN, D.A. ve Gürdin, B. (2017). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Bakış Açısıyla E-Ticaret ve Güvenilirliği: Kuyucak MYO Örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (21), (Özel Sayı), 175-190.
• KOLTAN, Ş. (2007). Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Elektronik İşletme Uygulamaları: Bartın Örneği, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(3), 99-101.
• KÖKSAL, Y. (2015). İnternet Bağımlılığı İle İnternetten Alışveriş İlişkisi Üzerine Bir İncelenme; Üniversite Öğrencileri Uygulaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (12), 117-130.
• LESTER, D.H., Andrew M. Forman and Dolly L. (2005). Internet Shopping and Buying Behavior of College Students, Services Marketing Quarterly, 27(2), 123-138.
• LI, N. and Ping, Z. (2002). Consumer Online Shopping Attitudes and Behaviour: An Assessment of Research, Eighth Americas Conference on Information Systems, Proceeding book, p.508-517.
• MONSUWE´, T.P., Benedict G.C.D. and Ko de Ruyter (2010). What drives consumers to shop online? A literature review, IJSIM, 15(1), 102-121.
• OMARLİ, S. (2016). Elektronik Pazarlamanın Tüketicilerin Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisi, Türkiye’de Üniversite Öğrencileri Arasında Uygulama, Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(3), 91-109.
• ÖNGÖREN, B. (2005). Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde elektronik ticaretin kullanımı ve İstanbul örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• ÖZ, S. (2004). Devletlerin Vergilendirme Yetkileri Sınırının E Ticaret Açısından Değerlendirilmesi, Maliye Dergisi, 147, 90-100.
• ÖZBEK, A. (2018). Genç Tüketicilerin İnternetten Giysi Alışverişinin Analizi: Sinop Üniversitesi Öğrencilerine Bir Uygulama. Verimlilik Dergisi, 4(1), 135-152.
• SAROJA, D., Vashu, Deeparechigi; Subramaniam, Thanam (2015). Perceptions on the challenges of online purchasing: a study from “baby boomers”, generation “X” and generation “Y” point of views, Contaduríay Administración 60 (1), 107-132.
• SİLKÜ, H.A. (2009). İletişim Fakültesi Öğrencilerinin İnternetten Alışverişe Yönelik Tutumları. Journal of Yaşar University, 4(15), 2281-2301.
• SURİ, R., Long, M., Monroe, K.B. (2003). The impact of the Internet and consumer motivation on evaluation of prices, Journal of Business Research, 56(2003), 379-390.
• ULUÇAY, U. (2012). Dünyada ve Türkiye'de e-ticaret: tüketicilerin internet üzerinden alışveriş alışkanlıkları üzerine bir uygulama, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• URAL, A. ve Kılıç, İ. (2011), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• YÖRÜK, D. ve Dündar, S. (2011). Tüketicilerin İnternetten Alışveriş Yapma Olasılıklarının Lojistik Regresyon Yöntemiyle Tahmini. Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, s.451-462.