HARPUT GELENEKSEL DOKUSUNUN KORUNMASI İÇİN ÖNERİLER

Year 2023, Volume: 10 Issue: 19, 19 - 40, 18.04.2023

Esra Aydın , Canan Koç

Abstract

Geleneksel dokular, kentleri birbirinden ayıran ve onlara esas kimliğini veren özelliklerdir. Zaman içerisinde o bölgede yaşamış insanlar, kültürler ve değişen yaşam biçimleri sonucunda gelişerek kendilerine has özellikler oluşturmuşlardır. Tarihi çevrelerin korunması ya da korunarak kullanılması için topluma ve yerel yönetimlere sorumluluklar düşmektedir. Yerel yönetimler bu doğrultuda halka en yakın ve yerellik ilkesini destekleyen kurumlar olmaları nedeniyle tarihi mekânların korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla çeşitli çalışmaları yürütmeleri gerekmektedir. Tarihi dokuya sahip kentlerde çeşitli kurumlar, yasalar ve yönetmelikler çerçevesinde koruma çalışmaları yürütülmektedir. Çıkarılan yasaların koruma konusunda belirleyiciliği önemli olmakla birlikte uygulama aşamasında sorunlar yaşanabilmekte ve koruma tam sağlanamamaktadır. Bu bağlamda Harput’un kentsel gelişimi ve bu alanda yapılan kentsel koruma çalışmalarının ortaya çıkarılması önem taşımaktadır.
Bu araştırma ile tarihi dokuya sahip ve korunması gereken Harput’un kentsel gelişiminin incelenmesi ve kentsel koruma çalışmalarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarının ortaya çıkarılması amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanmış olan 43 sorudan meydana gelen anket kullanılmıştır. Araştırma neticesinde katılımcıların tarihi ve geleneksel dokunun ne anlama geldiği ile ilgili bilgiye sahip oldukları, yaşanılan yerdeki tarihi binaların bahçesi, mahallesi ve sokağı ile birlikte korunması gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Katılımcılar, yerel yönetimlerin Harput tarihi dokusu ile ilgili çalışmalardan memnun olmasına karşılık alt yapıda eksikliklerin bulunduğunu belirtmişlerdir. Dolayısıyla yerel yönetimlerin halkın beklentilerini karşılamanın yanında tarihi ve kültürel mirası ifade eden geleneksel dokunun korunmasına yönelik çalışmalara önem vermeleri gerekmektedir.

Keywords

Harput, Koruma, Geleneksel Doku, Yerel Yönetimler

Thanks

Çalışma, Dicle Üniversitesi FBE Mimarlık ABD'da hazırlanan "Geleneksel Dokunun Korunmasında Yerel Yönetimlerin Rolü: Harput Örneği" başlıklı tez kapsamında hazırlanmıştır.

References

• Akbulut, B. (2022), “Tarihi ve Kültürel Mirasın Korunmasında Yerel Yöne-timlerin Rolü: Tekkeköy Belediyesi Örneği”, Uluslararası Göbeklitepe’den Bugüne Türkiye’nin Tarihi ve Kültürel Mirası Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı, 21.
• Akpirinç, E.,-Mancı, A. R. (2019), “Yerel Halkın Kültürel Miras Farkındalığı Ve Deneyimi: Şanlıurfa Örneği”, International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(2), 245-260.
• Arseven, C. E. (2018), “Sanat Ansiklopedisi IV”, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1758. Eser, Gültekin, “Ülkemizdeki taşınmaz kültür varlıklarının restoras-yonuna ilişkin sorunlar”, http://www.restoraturk.com/index.php/ incelemeler/242- ulkemizdeki-tasinmazkultur-varliklarinin-restorasyonuna-iliskin-sorunlar (Erişim Tarihi: 07.02.2018)
• Arslan, H. (2013), “Kentsel Dönüşüm ve Sosyal Dışanma: Narlıdere Kentsel Yenileme Projesinin Sosyal Dışlanma Ekseninde İncelenmesi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 16(1), 1-45.
• Aytaç, İ. (2017), “Harput İç Kale Kazılarında 2014-2015 Sezonunda Bulunan Bizans Dönemi Sikkeleri”, Social Sciences, 12(3), 140-153.
• Baç, S. (2012), “Tarihi Kentlerde Koruma Kavramının Mekân-Dizim Yöntemi Üzerinden Araştırılması-Bergama Örneği”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Basmacı, D. (2017), “Kültürel Mirasın Korunmasında Yerel Yönetimlerin Rolü: Beyoğlu Belediyesi Örneği”AURUM Journal of Engineering Systems and Architecture,1(2),.
• Bekele, M. K., Pierdicca, R., Frontoni, E., Malinverni, E. S., & Gain, J. (2018). A survey of augmented, virtual, and mixed reality for cultural heritage. Journal on Computing and Cultural Heritage (JOCCH), 11(2), 1-36. Çakar, E.-Uzun, C. (2017), Hurufat Defterlerinde Harput (1690-1812), Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları No:3
• Çelikdemir, M. (2019), “Harput’un Elazığ’a Nakli”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 425-430.