Sağlık eğitiminin annelerin taburculuğa hazır oluş, doğum sonu güçlük yaşama ve yaşam kalitesine etkisi

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 2, 45 - 56, 01.08.2013

Kamile Altuntuğ Emel Ege

Öz

Amaç: Çalışma; gebeliğin son trimestrinde ve doğumdan sonra hastanede verilen eğitimin annelerin, taburculuğa hazır oluşluk, doğum sonu güçlüm yaşama ve yaşam kalitesine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Selçuk Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı’nda gerçekleştirilen çalışma; kontrol gruplu deneysel bir çalışmadır. Toplam 40 müdahale ve 40 deney grubu olmak üzere 80 gebe ile çalışılmıştır. Çalışmanın verileri Kişisel bilgi formu, Anne- bebek formu, “Hastane Taburculuğuna Hazır Oluşluk Ölçeği - Yeni Doğum Yapmış Anne Formu (HTHÖ-YDAF)”, “Doğum Sonu Yaşam Kalitesi Ölçeği (MAPP-QOL)” ile toplanmıştır. Müdahale grubuna doğum ve doğum sonrasına yönelik gebeliğin son trimestirinde ve doğumdan sonra hastanede eğitim verilmiş, kontrol grubuna eğitim verilmemiş ancak hastanenin rutin hizmetlerinden yararlanmıştır. Hastane taburculuğuna hazır oluşluk doğum sonrası ilk 24 saat içinde, doğum sonu güçlük yaşama durumu ve doğum sonu yaşam kalitesi ise doğumdan sonraki 4-6. haftada değerlendirilmiştir. Bulgular: Müdahale grubunda kadınların taburculuğa hazır oluşluk puan ortancası (157.0) ve doğum sonu yaşam kalitesi puan ortancası (26.5) kontrol grubuna göre (sırasıyla 151; 24.3) daha yüksek ve fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Sonuç: Gebelik ve doğum sonu dönemde verilen doğum ve doğum sonrasına yönelik eğitimin kadınların hastane taburculuğuna hazır oluşluk düzeyini, doğum sonu güçlük yaşama durumunu ve doğum sonu yaşam kalitesini olumlu yönde etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık eğitimi, taburculuğa hazır oluş, doğum sonu güçlükler, yaşam kalitesi

Effects of health education on mothers' readiness for postpartum discharge from hospital, on postpartum complaints, and quality of life

Öz

Objective: It was aimed in the study to determine the effects of the education, which started at the last trimester of gravidity and lasted at hospital and home postpartum, on mothers' readiness for postpartum discharge from the hospital, postpartum complaints, and quality of life. Method: An experimental study with control group evaluating the effects of training at the last trimester of pregnancy performed at the department of obstetrics and gynecology of Meram Faculty of Medicine, Selcuk University. A total of 80 pregnants (40 intervention, 40 control group) were studied. The data of the study consisted of personal information form, mother-infant form, Readiness for Hospital Discharge Scale-New Mother Form (HTHÖ-YDAF) and postnatal quality of life (MAPP-QOL).The intervention group was trained for delivery and postpartum period in three phases, however, control group received no training except the routine sevices of the hospital. Result: The mean score of being prepared to be discharged (157.0), and the quality of life in the intervention group (26.5) was higher than in the control group, and the difference was statistically significant (151 and 224.3, respectively) (p<0.05). Conclusion: As a result, education affected the readiness to be discharged from hospital and it was found that it increased the quality of life.

Anahtar Kelimeler

Prenataleducation, readiness for hospital discharge, postpartum quality of life

Kaynakça

• Gölbaşı Z. Postpartum dönemde erken taburculuk, evde bakım hizmetleri ve hemşirelik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003; 7(2): 15-22.
• Pung LC, Millighan R. A Framework for the study of childbearing fatigue. ANS Adv Nurs Sci 1993; 15(4): 60-70.
• Edhborg M, Seimyr L, Lundh W, Witstrom AM. Fussy child-difficult parenthood? Comparisons between families with a “depressed” mother and non-depressed mother 2 monthpostpartum. J Reprod Infant Psychol 2000; 18: 225-238.
• Atıcı İ, Gözüm S. Doğum sonu erken taburculukta lohusalara verilecek sağlık eğitimi ve evde izlemin postpartum problemler ve anksiyete düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2001; 8(2):77-91.
• Arslan F, Uzun Ş. Hemşirenin postnatal eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2008; 28:736-742.
• Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, Genişletilmiş 4. Baskı. Ankara: Sistem Ofset, 2009.
• Weiss ME, Piacentine LB. Psychometric properties of the readiness for hospital discharge scale. J Nurs Meas 2006;14(3):163-180.
• Ruchala PL. Teaching new mothers: Priorites of nurses and postpartum women. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2000; 29 (3):265-273.
• Pillitteri A. Maternal child health nursing: care of childbearing&childbearing family, Fourth Edition. Philadelphia: Lippincott Company 2003; pp: 595-717.
• Sword W, Watt S. Learning needs of postpartum women: Does socioeconomic status matter?. Birth 2005; 32(2):86-92.
• Shaw E, Kaczorowski J. Postpartum care – what’snew?.Curr Opin Obstet Gynecol 2007; 19:561–567.
• Mete S. Antenatal eğitim. 6. Ulusal Üreme Sağlığı ve Aile Planlaması Kongresi Konuşma ve Bildiri Özetleri Kitabı. Ankara, 2009.
• London ML, Ladewing PW, Ball JW, Bindler RC. Preparation for parenthood. Maternal- newborn&child nursing family- centered care. America: Pearson Education 2003; 132-141.
• Çiçek N, Mungan T. Klinikte Obstetrik ve Jinekoloji; Lohusalık Fizyolojisi ve Bakımı, Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri, 2007; 185- 195.
• Biliker MA. Güvenli annelik. Aktüel Tıp Dergisi-Kadın Sağlığı Özel Sayısı 2003; 6(1): 37-44.
• Deller B, Decamp K. [Electronic version] Postpartum Care. Global Health Technical Briefs, Access program/JHPIEGO 2008, Available from www.maqweb.org, (Accessed 2010 April 15).
• Perla L. Patient compliance and satisfaction with nursing care during delivery and recovery. J Nurs Care Qual 2002; 16 (2): 60-66.
• Akgül A. Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri- SPSS uygulamaları. 3. Baskı, Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti, 2005.
• Weiss ME, Ryan P, Lokken L. Validity and relialibility of the perceived readiness for discharge after birth scale. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 2006; 35(1): 34-35.
• Akın B, Şahingeri M. Hastane taburculuğuna hazıroluşluk ölçeği-yeni doğum yapmış anne formu'nun Türkçe uyarlamasının geçerlilik ve güvenilirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri dergisi 2010; 13(1)1:7-14.
• Hill PD, Aldağ JC, Hekel B, Riner G, Bloomfield P. Development of a questionnaire to measure maternal postpartum quality of life J Nurs Meas 2007; 14(3):205-220.
• Altuntuğ K, Ege E. Doğum sonu yaşam kalitesi ölçeği’nin Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirliği. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 15(3):214-222.
• Okumuş H, Mete S. Anne babalar için “Doğuma hazırlık”. İstanbul: Deomed Medikal Yayıncılık, Birmat Matbaacılık, 2009.
• Freda MC. Perinatal Patient Education A Practical Guide With Education Hand outs For Patients, Philadelphia: Lippincott Williams &Wilkins 2002; 21-31.
• İstanbul Tıp Fakültesi Kadın ve Çocuk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Birimi. Doğum Öncesi Eğitim, Program Hazırlayanlar ve Eğiticiler için Rehber. İstanbul, 2000.
• Mandl KD, Homer CJ. Effect of a reduced postpartum lenght of stay program on primary care services use by mothers and infants. Pediatrics 2000; 106(4):937-941.
• Waldenström U, Rudman A, Hildingsson I. Intrapartum and postpartum care in Sweden: women's opinions and risk factors for not being satisfied. Acta Obstet Gynecol Scand 2006; 85(5):551-560.
• Brown SG, Johnson BT. Enhancing early discharge with home follow-up: A pilot Project. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs 1998; 27(1): 33-38.
• Doğaner G, Bekar M. Vajinal yolla doğum yapan kadınların erken postpartum dönemde kendisinin ve yenidoğanın bakımına yönelik yaşadıkları sorunların belirlenmesi. Sağlık ve Toplum 2006; 16(4):60-70.
• Lawhon G. Facilitation of parenting the prematüre infant with in the newborn intensive care unit. J Perint Neonatal Nurs 2002; 16(1):71-82.
• Tierney LM, McPhee SJ, Papadakis MA (editors) Current Medical Diagnosis and Treatment Newyork, Chicago:Lange Medical Books/ Mc Graw- Hill, 2002: 0-31.
• Hammoudeh W, Mataria A, Wick L, Giacaman L. Insearch of health: quality of life among postpartum Palestinian women. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res 2009; 9(2):123-132.
• Fabian HM, Radestad IJ, Waldenstrom U. Childbirth and parenthood education classes in Sweden.Women’s opinion and possible outcomes. Acta Obstet Gynecol Scand. 2005;84(5):436-43.
• Spinelli A, Baglio G, Donati S, Grandolfo ME, Osborn J. Do antenatal classes benefit the mother and her baby?. J Matern Fetal Neonatal Med. Feb, 2003;13(2):94-101.
• Li-Yin SS, Chien LY, Tai CJ, Lee CF. Effectiveness of a prenatal education program on breast feeding outcomes in Taiwan. Journal of Clinical Nursing 2008;17(3):296-303.
• Coşar F, Demirci N Lamaze felsefesine dayalı doğuma hazırlık eğitiminin doğum algısı ve doğuma uyum sürecine etkisi. S.D.Ü Sağlık Enstitüsü Dergisi 2012; 3(1):18-30.
• Jackson D, Mannix J. Mothering and women’shealth: I love being a mother but there is always something new to worry about. Aust J Adv Nurs 2003; 20: 30–37.
• Efe ŞY, Taşkın L, Eroğlu K. Postnatal depression and effecting factors in Turkey. J Turkish-German Gynecol Assoc 2009; 10:14-20
• WHO, UNICEF, UNFPA. Maternal mortality in 2005: Estimates developed by WHO, UNICEF, and UNFPA. And The World Bank.Geneva: WHO Library Cataloguing, 2007.
• Pınar G, Doğan N, Algıer L,Kaya N, Çakmak F. Annelerin doğum sonu konforunu etkileyen faktörler. Dicle Med J2009; 36(3):184-190.
• Lane DA, Kauls LS, Ickovics JR. Early postpartum discharge: Impact on distress and outpatient problems. Arch Fam Med 1999; 8(3):237-245.