Determining the needs, caregiving burden and associated factors in primary caregivers of patients with chronic obstructive pulmonary diseases

Yıl 2014, Cilt: 16 Sayı: 1, 12 - 22, 01.04.2014

Filiz Selen Sultan Kav

Öz

Objective: This study was carried out with aiming to determine the needs, caregiving burden and associated factors in primary caregivers of patients with chronic obstructive pulmonary diseases COPD . Method: Descriptive and cross-sectional type of research was conducted at two university and one state hospital in Ankara. The study sample consisted of 245 caregivers who are older than 18 years, volunteered to participate and can be reached between January 1st and May 31st 2008. Data were obtained with two separate questionnaires which were prepared for patients and caregivers besides Burden Interview for caregiving. Data were analyzed with using descriptive, correlation, Mann-Whitney U and Kruskall-Wallis H tests with Bonferroni Correction. Results: The mean age of patients is 67.05 ± 9.8 Distribution range= 47-89 years , and of primary caregivers is 53.94 ± 9.3 Distribution range= 32-69 years. Among the caregivers, 88.6% were women, 47.7% were housewives, 46.1% were secondary school graduates and 57.6% of the patients were determined to be the wife. Mean duration of the COPD was 7 years and almost all of them have been receiving oxygen therapy at home 98.8% ; but 59.1% of the caregivers did not received information about home oxygen therapy. According to Burden Interview tool, mean score was 50.2±8.7 and this score decreased with advanced age p

Anahtar Kelimeler

COPD, caregiver, nursing care, chronic disease

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan bireylerin primer bakım vericilerinin gereksinimleri, bakım verme yükü ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi

Öz

Amaç: Bu çalışma Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı KOAH olan bireylerin primer bakım vericilerinin gereksinimleri, bakım verme yükü ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki araştırma Ankara’daki iki üniversite hastanesi ve bir devlet hastanesinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 1 Ocak 2008- 31 Mayıs 2008 tarihleri arasında ulaşılabilen 18 yaşından büyük, çalışmaya katılmaya istekli 245 primer bakım verici birey oluşturmuştur. Veriler, hasta ve bakım vericiler için ayrı hazırlanan anket formu ve Bakım Verme Yükü Ölçeği Burden Interview ile elde edilmiş olup, tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra korelasyon, Mann-Whitney U testi ve Bonferroni düzeltmeli KruskallWallis H testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: KOAH’lı hasta bireylerin yaş ortalaması 67.05 ± 9.8 Dağılım aralığı= 47-89 yaş , primer bakım vericilerin yaş ortalaması 53.94 ± 9.3 yıl Dağılım aralığı= 32-69 yaş arasında dağılım göstermiştir. Bakım vericilerin %88.6’sının kadın, %47.7’sinin ev hanımı, %46.1’inin ortaokul mezunu ve %57.6’sının hastanın karısı olduğu belirlenmiştir. Hastaların ortalama 7 yıldır KOAH tanısı ile izlendiği ve tamamına yakınının evde oksijen tedavisi aldığı %98.8 ; ancak bakım vericilerin %59.1’inin oksijen tedavisine ilişkin eğitim almadığı belirlenmiştir. Bakım vericilerin Bakım Verme Yükü Ölçeği’ne göre puan ortalaması 50.2 ± 8.7 olarak elde edilmiş olup yaş ilerledikçe puanlarının azaldığı p

Anahtar Kelimeler

KOAH, bakım veren, hemşirelik bakımı, kronik hastalık

Kaynakça

• Akgün D. Isparta il merkezinde KOAH öntanı prevelansı ve ilişkili faktörler. Türk Toraks Dergisi 2013; 14(2): 43-47.
• Kanervisto M, Paavilainen E. Family dynamics in families of severe COPD patients. J Clin Nurs 2007; 16(8): 1498-1505.
• Türkiye İstatistik Kurumu Ölüm Nedeni İstatistikleri 2013 (İnternet). Ulaşım adresi: http://www.tuik.gov.tr, (Ulaşım tarihi:02/02/2014).
• Başer ZM, Uçar ZZ, Mertoğlu A, Kıraklı C, Özaçar R. Ek hastalığı olmayan KOAH hastalarında huzursuz bacak sendromu. Erciyes Med J 2012; 34(1): 24-8.
• Abul Y, Özlü T. Türkiye’de KOAH epidemiyolojisi. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi 2013; 1 (1):7-12.
• Kocabaş A. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı: epidemiyoloji ve doğal gelişimi. Türk Toraks Derneği Yayınları 2004; 1-13.
• Bahar G, Bahar A, Savaş HA. Yaşlılık ve yaşlılara yönelik sunulan sosyal hizmetler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2009; 4(1 2): 85-98.
• Cain C, Wicks M. Caregiver attributes as correlates of burden in family caregivers coping with chronic obstructive pulmonary disease. J Fam Nurs 2007; 20 (1): 46-66.
• Living with advanced lung disease: A guide for family caregivers. The Washington Home Center for Palliative Care Studies A Division http://www.medicaring.org/educate/download/copdbookfinal.pdf, (Accessed 2014 February 7) RAND Corporation [Online]. Available from: http://
• Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat AY. Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011; 3(3):513-552.
• Aslan O, Kav S, Meral C, Tekin F, Yeşil H, Öztürk U. Needs of lay caregivers of bone marrow transplant patients in turkey: A multicenter study. Cancer Nurs 2006; 29(6): 1-7.
• Aydın HT, Tokyıldız F, Karagözoğlı Ş, Özden D. Hastaların bakış açısıyla kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile yaşamak: fenomenolojik çalışma. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2012; 20 (3): 177-183.
• Tel D, Demirkol D, Kara S, Aydın D. KOAH’lı hastaların bakım vericilerinde bakım yükü ve yaşam kalitesi. Türk Toraks Dergisi 2012;13(3):87-92.
• Pinto R, Marcelo H, Medeiros M, Mota R, Pereira E. Assessment of the burden of caregiving for patients with chronic obstructive pulmonary disease. Resp Med 2007; 101(11): 2402-2408.
• Bachner YG, O'Rourke N. Reliability generalization of responses by care providers to the zarit burden interview. Aging Ment Health 2007; 11(6): 678-85.
• Fried T, Bradley E. Unmet desire for caregiver-patient comminication and increased caregiver burden. Journal of American Geriatrics Society 2005; 53(1): 59-65.
• Belasco A, Sesso R. Burden and quality of life of caregivers for hemodialysis patients. Am J Kidney Dis 2002; 39 (4): 805-812.
• Türkiye İstatistik Kurumu Türk Aile Yapısı Araştırması 2006 (İnternet). Ulaşım adresi: www.tuik.gov.tr, (Ulaşım tarihi: 30/07/2008).
• Salepçi BM, Havan A, Fidan A, Kıral N, Saraç G. Sigara bırakma polikliniğinin KOAH ve küçük hava yolu hastalığının erken tespitine katkısı. Solunum 2013; 15(2): 100-104.
• Clancy C, Hallet C, Caress A. The meaning of living with chronic obstructive pulmonary disease. Journal of Nursing and Health Care of Chronic Illness 2009; 1(1): 78- 86.
• Kara-Kaşıkçı M, Alberto J. Family support, perceived self-efficacy and self-care behavior of turkish patients with chronic obstructive pulmonary disease. J Clin Nurs 2007; 16(8) 1468-1478.
• Hauser J, Chang C, Alpert H, Baldwin D, Emanuel E, Emanuel L. Who's caring for whom? differing perspectives between seriously ill patients and their family caregivers. Am J Hosp Palliat Me 2006; 23 (2): 105-112.
• Ardahan M. Sosyal destek ve hemşirelik. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006; 9(2): 68-75.
• Terakye G. Kanserli hasta yakınlarıyla etkileşim. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011; 4(2): 78-82.
• Spence A, Hasson F, Waldron M, Kernohan G, McLaughlin D, Cochran B, Watson B. Active carers:living with chronic obstructivepulmonary disease. Int J Palliat Nurs 2008; 14 (8): 368-372.