COVID-19 Pandemisinde Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşam Tarzı Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 30 - 49, 06.08.2024

Şeyma Nur Hepokur Yıldırım , Yeter Kitiş

https://doi.org/10.69487/hemarge.1429578

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, COVID-19 pandemisinin on dördüncü ve on beşinci aylarında hemşirelik öğrencilerinin yaşam tarzına ilişkin davranışlarındaki değişiklikleri değerlendirmektir.
Yöntem: Bu araştırma tanımlayıcı tipte gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya, bölgelere göre tabakalı ve orantılı olarak rastgele seçilen 25 üniversitede öğrenim gören 489 hemşirelik öğrencisi katılmıştır. Veriler, sosyodemografik özellikler anketi ve Yaşam Biçimine İlişkin Davranış Anketi kullanılarak toplanmıştır. Veriler Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis-H, Bonferroni düzeltmeli Mann-Whitney U ve Pearson ki-kare testleri kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Sonuçlar, katılımcıların daha sağlıklı beslenmeyi benimsediğini ve stres ve kaygıyla mücadele ettiğini göstermiştir. Kadın katılımcılar, erkek katılımcılara göre daha sağlıklı beslenmişlerdir, daha fazla sosyal destek almışlardır ve fiziksel aktivitelere daha sık katılmışlardır ancak daha fazla kaygı ve stres yaşamışlardır. Dördüncü sınıf öğrencileri, birinci ve ikinci sınıf öğrencilerine göre daha az sağlıksız beslenmişlerdir ve daha az kaygı ve stres yaşamışlardır. Büyük şehirlerdeki katılımcılar küçük kasabalardaki katılımcılara göre daha sağlıksız beslenmişlerdir. COVID-19 geçirenler, geçirmeyenlere göre daha sağlıklı beslenmişlerdir (p<0,05).
Sonuç: Sonuçlar, katılımcıların salgının başlangıcından bu yana hem sağlıklı hem de sağlıksız yaşam tarzıyla ilgili davranışları benimsediklerini göstermiştir. Pandemi gibi kriz zamanlarında sağlıklı yaşam tarzlarına ilişkin kılavuzlar oluşturulmalı ve öğrencileri bu yönergelere uymaya teşvik edecek stratejiler ve müdahaleler geliştirilmelidir. Üniversiteler öğrencilerin stresle baş etmelerine, fiziksel olarak aktif kalmalarına ve sağlıklı beslenmelerine yardımcı olacak eğitim ve destek sunmalıdır.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik öğrencileri, Türkiye, yaşam tarzı, pandemik

Assessment of Lifestyle Behaviors of Nursing Students During the COVID-19 Pandemic

Öz

Objective: The objective of this study is to evaluate the changes in lifestyle-related behaviors of nursing students in the fourteenth and fifteenth months of the COVID-19 pandemic.
Methods: This research was conducted in descriptive type. 489 nursing students studying at 25 universities randomly selected, stratified by region and proportionally, participated in the research. Data were collected using the sociodemographic characteristics questionnaire and the Lifestyle Behavior Questionnaire. Data were analyzed using Kolmogorov-Smirnov, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis-H, Mann-Whitney U with Bonferroni correction and Pearson chi-square tests.
Results: The results showed that participants adopted healthier diets and struggled with stress and anxiety. Female participants adopted healthier diets, received more social support, and participated in physical activities more often but experienced more anxiety and stress than their male counterparts. Fourth-year students ate less junk food and experienced less anxiety and stress than first- and second-year students. Participants in big cities adopted more unhealthy diets than those in small towns. Participants who had tested positive for COVID adopted healthier diets than those who had not (p<0.05).
Conclusion: The results showed that participants had adopted both healthy and unhealthy lifestyle-related behaviors since the pandemic began. Guidelines should be provide on healthy lifestyles in times of crisis, such as pandemics and, also develop strategies and interventions to encourage students to follow those guidelines. Universities should offer training and support to help students cope with stress, stay physically active, and eat healthily.

Anahtar Kelimeler

lifestyle, nursing students, Türkiye, pandemics

Kaynakça

• Alzahrani, S. H., Malik, A. A., Bashawri, J., Shaheen, S. A., Shaheen, M. M., Alsaib, A. A., and Abdulwassi, H. K. (2019). Health-promoting lifestyle profile and associated factors among medical students in a Saudi university. SAGE Open Medicine, 7, 1-7. https://doi.org/10.1177/2050312119838426
• Bakouei, F., Jalil Seyedi-Andi, S., Bakhtiari, A., and Khafri, S. (2018). Health promotion behaviors and its predictors among the college students in Iran. International quarterly of community health education, 38(4), 251-258. https://doi.org/10.1177/0272684X18781780
• Balanzá-Martínez, V., Kapczinski, F., de Azevedo Cardoso, T., Atienza-Carbonell, B., Rosa, A. R., Mota, J. C., and De Boni, R. B. (2021). The assessment of lifestyle changes during the COVID-19 pandemic using a multidimensional scale. Revista de Psiquiatria y Salud Mental, 14(1), 16-26. https://doi.org/10.1016/j.rpsm.2020.07.003
• Bülbül, E., Çelik, S., Alçiçek, H., Dindar, A., Furtana, M., Günal, M., ve Yılmaz, A. (2020). Hemşirelik Öğrencilerinde Diyabet Riski ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Belirlenmesi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, 4(3), 230-238. https://doi.org/10.25048/tudod.780220
• Can, M., Aktürk, Ü. (2022). The effect of healthy lifestyle behaviours on smoking among university students. Journal of Substance Use, 1-7. https://doi.org/10.1080/14659891.2022.2051623
• Dragun, R., Veček, N. N., Marendić, M., Pribisalić, A., Đivić, G., Cena, H., and Kolčić, I. (2021). Have Lifestyle Habits and Psychological Well-Being Changed among Adolescents and Medical Students Due to COVID-19 Lockdown in Croatia? Nutrients, 13(1), 1-18. https://doi.org/10.3390/nu13010097
• Green, E.C., Murphy, E. M., Gryboski, K. (2020). The health belief model. The Wiley encyclopedia of health psychology, 211-214.
• Hepokur, Ş. N., ve Kitiş, Y. (2021). COVID-19 Salgını Sırasında Yaşam Biçimiyle İlgili Davranış Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması; Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. I. International COVID-19 and Current Issues Congress.
• Kalkan Uğurlu, Y., Mataracı Değirmenci, D., Durgun, H., and Gök Uğur, H. (2021). The examination of the relationship between nursing students' depression, anxiety and stress levels and restrictive, emotional, and external eating behaviors in COVID-19 social isolation process. Perspectives in psychiatric care, 57(2), 507-516. https://doi.org/10.1111/ppc.12703
• Kolokotroni, O., Mosquera, M. C., Quattrocchi, A., Heraclides, A., Demetriou, C., and Philippou, E. (2021). Lifestyle habits of adults during the COVID-19 pandemic lockdown in Cyprus: evidence from a cross-sectional study. BMC public health, 21(1), 1-11. https://doi.org/10.1186/s12889-021-10863-0
• Komduur, R. H., Korthals, M., Molder, H. (2009). The good life: living for health and a life without risks? On a prominent script of nutrigenomics. The British journal of nutrition, 101(3), 307–316. https://doi.org/10.1017/S0007114508076253
• Kumari, A., Ranjan, P., Vikram, N. K., Kaur, D., Sahu, A., Dwivedi, S. N., and Goel, A. (2020). A short questionnaire to assess changes in lifestyle-related behaviour during COVID 19 pandemic. Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Reviews, 14(6), 1697-1701. https://doi.org/10.1016/j.dsx.2020.08.020
• Lanier, C. A., Nicholson, T., Duncan, D. (2001). Drug use and mental well being among a sample of undergraduate and graduate college students. Journal of drug education, 31(3), 239–248. https://doi.org/10.2190/R7T3-T266-JN9E-UX3W
• Maville, J. A., Huerta, C. G. (2012). Health promotion in nursing. Cengage Learning. Ochieng, B. M. (2006). Factors affecting choice of a healthy lifestyle: implications for nurses. Br J Community Nurs, 11(2), 78-81. https://doi.org/10.12968/bjcn.2006.11.2.20445
• Oğuz, S., Çamcı, G., ve Yılmaz, R. K. (2018). Üniversite Öğrencilerinin Fiziksel Aktivite Yapma Durumu ve Fiziksel Aktivitenin Kalp Sağlığına Etkisini Bilme Durumu. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 54-61.
• Özden, G., and Parlar Kılıç, S. (2021). The Effect of Social Isolation during COVID-19 Pandemic on Nutrition and Exercise Behaviors of Nursing Students. Ecology of Food and Nutrition, 60(6), 663–681. https://doi.org/10.1080/03670244.2021.1875456
• Pender, N. J. (1990). Expressing Health Through Lifestyle Patterns. Nursing Science Quarterly, 3(3), 115-122. https://doi.org/10.1177/089431849000300306
• Radwan, H., Al Kitbi, M., Hasan, H., Al Hilali, M., Abbas, N., Hamadeh, R., ..., and Naja, F. (2021). Indirect Health Effects of COVID-19: Unhealthy Lifestyle Behaviors during the Lockdown in the United Arab Emirates. International journal of environmental research and public health, 18(4), 1-22. http://dx.doi.org/10.3390/ijerph18041964
• Romero-Blanco, C., Rodríguez-Almagro, J., Onieva-Zafra, M. D., Parra-Fernández, M. L., Prado-Laguna, M. C., and Hernández-Martínez, A. (2020). Physical activity and sedentary lifestyle in university students: Changes during confinement due to the covid-19 pandemic. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(18), 1-13. https://doi.org/10.3390/ijerph17186567
• Rothan, H. A., and Byrareddy, S. N. (2020). The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. Journal of Autoimmunity, 109, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.jaut.2020.102433
• Schwartz, T. L., Nihalani. N., Jindal, S., Virk, S., Jones, N. (2004). Psychiatric medication-induced obesity: a review. Obesity reviews : an official journal of the International Association for the Study of Obesity, 5(2), 115–121. https://doi.org/10.1111/j.1467-789X.2004.00139.x
• Stanaway, J. D., Afshin, A., Gakidou, E., Lim, S. S., Abate, D., Abate, K. H., and Abd-Allah, F. (2018). Global, regional, and national comparative risk assessment of 84 behavioural, environmental and occupational, and metabolic risks or clusters of risks for 195 countries and territories, 1990–2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancet, 392(10159), 1923-1994. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)32225-6
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2017). Türkiye Hanehalkı Sağlık Araştırması Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Risk Faktörleri 2017. Web: https://www.who.int/ncds/surveillance/steps/WHO_Turkey_Risk_Factors_A4_TR_19.06.2018.pdf, Son Erişim Tarihi: 26.07.2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2021). Sağlık ve Sosyal Koruma https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Saglik-ve-Sosyal-Koruma-101, Son Erişim Tarihi: 26.07.2021.
• Ünal, E., Özdemir, A., ve Yüksel Kaçan, C. (2020). Covid-19 Pandemisinin Hemşirelik Öğrencilerinin Beslenme ve Hijyen Alışkanlıklarına Etkisi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 46(3), 305-311. https://doi.org/10.32708/uutfd.791891
• Viner, R. M., Russell, S. J., Croker, H., Packer, J., Ward, J., Stansfield, C., and Booy, R. (2020). School closure and management practices during coronavirus outbreaks including COVID-19: A rapid systematic review. The Lancet Child & Adolescent Health, 4(5), 397-404. https://doi.org/10.1016/S2352-4642(20)30095-X
• Walker, S. N., Sechrist, K. R., and Pender, N. J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nursing Research, 36, 76-81.
• World Health Organization (WHO). (2020). WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19. Published (11 March 2020). https://www.who.int/dg/speeches/detail/whodirector-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefingon-covid-19
• World Health Organization (WHO). (2021). Body mass index BMI. Accessed: 26.07.2021. https://www.who.int/data/gho/data/themes/topics/topic-details/GHO/body-mass-index
• World Health Organization (WHO). (2021). Noncommunicable diseases. Accessed: 26.07.2021. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases
• World Health Organization (WHO). (2021). Pure alcohol consumption, litres per capita, age 15+. Accessed: 26.07.2021. https://gateway.euro.who.int/en/indicators/hfa_426-3050-pure-alcohol-consumption-litres-per-capita-age-15plus/visualizations/#id=19443
• Yükseköğretim Bilgi Yönetimi Sistemi. (2021). Eğitim Birimlerine Göre Öğrenci ve Öğretim Elemanları Sayıları, 2020-2021 Web: https://istatistik.yok.gov.tr/, Son Erişim Tarihi: 19.04.2021.
• Zu, Z. Y., Jiang, M. D., Xu, P. P., Chen, W., Ni, Q. Q., Lu, G. M., and Zhang, L. J. (2020). Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Perspective from China. Radiology, 296(2), E15-E25. https://doi.org/10.1148/radiol.2020200490