HUKUKUN İKTİSADİ ANALİZİ: Eleştiriler, Tartışmalar ve James M. Buchanan’ın Görüşleri

Yıl 2024, , 209 - 227, 31.12.2024

Serdar Yay , Hamza Onur Zenginer

https://doi.org/10.53881/hiad.1460911

Öz

İyi bir hukuk sistemi ve düzeni olmadan, iyi işleyen bir iktisadi sistemden ve düzenden bahsetmek mümkün değildir. Hukukun üstünlüğü, ideal kurallar ve kurumların tesisi ve anayasal hukuk düzeni iktisadi sistemin ve düzenin başarısının temel faktörüdür. Bu anlamda iktisatçıların hukukun anlam ve önemi üzerinde durmaları önem arz etmektedir. Öte yandan iktisadi analiz ise hukukçular için önem arz etmektedir, çünkü hukukun eksikliklerinin ve hatalarının topluma maliyeti oldukça yüksektir. Bu durum, hukuk bilimini iktisadi düşüncelerden ve iktisat yöntemlerinden faydalanmayı gerekli kılmıştır. Hukukun iktisadi analizi tam bu noktada karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar günümüzde büyük ilgi gören yaklaşımlardan biri olsa da hukukun iktisadi analizi kendi içerisinde ciddi tutarsızlıklar barındırmakta ve eleştirilerin odağında yer almaktadır. Bu çalışma söz konusu tutarsızlıkların ve eleştirilerin kapsamlı bir analizini sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hukuk ve İktisat, Hukukun İktisadi Analizi, Richard A. Posner

Kaynakça

• Aktan, C. C., (2016), İdeal Bir Siyasal Sistem Arayışı ve Anayasal Demokrasi, 8 (2): 1-20.
• Aktan, C. C., (2017), Demokrasi Eleştirisi ve Demarşi, Ankara: Orion Kitabevi.
• Aktan, C. C., (2020), Davranışsal Politik İktisat, Konya: LiteraTürk Academia Yayıncılık.
• Aktan, C. C., (2021), Nobelite: Hukuk ve İktisat Yaklaşımının Öncüleri, Ankara: Astana Yayıncılık.
• Aktan, C. C. ve Yay, S., (2019), Kurallar ve Kurumlar, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Aktan, C. C. ve Yay, S., (2021), Hukuk ve İktisat Yaklaşımı, Hukukun İktisadi Analizi ve Kurumsal İktisat, içinde: (ed: C. C. Aktan), Kurumsal İktisat, Ankara: Astana Yayıncılık, ss. 9-20.
• Buchanan, J. M., (1974), Good Economics-Bad Law, Virginia Law Review, 60 (3): 483-492.
• Calabresi, G., (1970), The Costs of Accidents: A Legal and Economic Analysis, New Haven: Yale University Press.
• Commons, J. R., (1925), Law and Economics, The Yale Law Journal, 34 (4): 371-382.
• Dülger, M., (2020), Hukuka Ekonomik Yaklaşımın Toplumsal Dayanakları, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Kahneman, D., (2017), Hızlı ve Yavaş Düşünme, (Çev: F. Deniztekin & O. Ç. Deniztekin), İstanbul: Varlık Yayınları.
• Lacey, N., (2008), The Prisoner's Dilemma, (Ed: M. Hough, R. Allen, & E. Solomon), içinde: Tackling Prison Overcrowding, Cambridge: Centre For Crime and Justice Studies, ss. 9-24.
• Lobel, O. & Amir, O., (2009), Stumble, Predict, Nudge: How Behavioral Economics Informs Law and Policy, Columbia Law Review, 108: 1-41.
• Posner, R. A., (1973), Economic Analysis of Law, Boston: Little, Brown and Co.
• Posner, R. A., (1981), The Economics of Justice, USA: Harvard College.
• Posner, R. A., (1987), The Law and Economics Movement, The American Economic Review, 77 (2): 1-13.
• Simon, H. A., (1959), Theories of Decision-Making in Economics and Behavioral Science, The American Economic Review, 49 (3): 253-283.
• Simon, H. A., (1990), Bounded Rationality, (Ed: J. M. Eatwell), içinde: Utility and Probability, London: The New Palgrave. Palgrave Macmillan, ss. 15-20.
• Sunstein, C. R. & Lopes, L., (2000), Behavioral Law and Economics, Cambridge: Cambridge University Press.
• Thaler, R. H., (1988), Anomalies: The Ultimatum Game, Journal of Economic Perspectives, 2 (4): 195-206.
• Thaler, R. H., (2019), Akıllı İnsanların Mantıksız Kararları, (Çev: Z. Akın), İstanbul: Pegasus Yayınları.
• Yay, S., (2019), Hukukun İktisadi Analizi: Richard A. Posner’in Hukuk ve İktisat Yaklaşımına Katkıları, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek Sayı: 415-440.
• Zenginer, H. O., (2022), Hukuk ve İktisat: Hukukun İktisadi Analizinin Teorisi, Gelişimi ve Uygulamaları, Journal of Emerging Economies and Policy, 7 (1): 327- 347.
• Zenginer, H. O. (2023). Kurumsal İktisat Okulları Perspektifinden Devletin Ekonomideki Yeri ve Hukuk İlişkisi. İzmir: Yayınlanmamış Doktora Tezi.