TÜRK CEZA HUKUKUNDA ŞİKE VE TEŞVİK PRİMİ SUÇLARI

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 1, 14 - 49, 31.07.2023

Emir Efe Egemen

https://doi.org/10.53881/hiad.1250065

Öz

Günümüzde, spor müsabakaları ve spor dünyası, çok önemli boyutta bir ekonomik güç ve etkiye sahiptir. Bu gerçeğin ardında bulunan temel unsurlar, spor kulüplerinin sponsorluk, müsabaka bileti, lisanslı ürün, transfer ve yayın gelirlerinden kaynaklı devasa ekonomisi ve spor müsabakaları üzerinden yürütülen bahis oyunlarının kapsamının teknoloji aracılığıyla genişleyip dünya çapında yayılarak bu oyunlardan doğan ekonomik kazancın oldukça artmasıdır. Ayrıca spor kulüplerinin birçoğu, şirket olarak faaliyet göstermekte ve bu kulüplerin sportif başarı veya başarısızlıkları onların borsadaki hisse değerlerini doğrudan etkilemektedir. Bu mevcut durum dolayısıyla, şike suçu ve teşvik primi suçunun ekonomi ceza hukuku alanında değerlendirilmesi gerektiği söylenebilir. Şike ve teşvik primi eylemlerinin Türk ceza hukuku bağlamında suç olarak nitelendirilmesi ve ceza yaptırımına bağlanması, 2011 yılında yürürlüğe giren 6222 sayılı Kanun ile gerçekleşmiştir. Belirtilen Kanun öncesindeki dönemde, bu eylemler yalnızca idari anlamda ve disiplin boyutunda değerlendirilmekteydi. Bu çalışmada, şike ve teşvik primi suçları hakkında, öncelikle kavramsal çerçeveye ve konuya dair yasal gelişmelere yer verilmiş, ardından bu suçların Türk ceza hukuku boyutunda genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Ceza Hukuku, Şike, Teşvik Primi, Ekonomi Ceza Hukuku, 6222 Sayılı Kanun.

Kaynakça

• Altındağ, O. (2015). Şike Suçu. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi. Tam metin için bkz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=X-M9ZoIuIoNTj2P7iY13hX5gVzhXPUl4C31TFa5aGo4v3rLV8KwJyRLzK2kC_kfk (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Avcı, A. (2020). Türk Ceza Hukukunda Sporda Düzensizlik ve Şiddet. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık, 2020.
• Baba, Y. (2012). Şike ve Teşvik Primi Suçu. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y:3, S:10, 775-805. Tam metin için bkz. https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423934880.pdf (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Bayraktar, K. (2019). Şike Suçu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, 21(Özel Sayı), 2757-2772. Tam metin için bkz. https://hukuk.deu.edu.tr/wp-content/uploads/2019/09/KOKSAL-BAYRAKTAR-1.pdf (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Chiaromonte, C. (2013). Avrupa Ülkelerinde Ceza Hukuku: Spor Sonuçlarının Manipülasyonuyla-Şikeyle Mücadele, Çev.: Selman Dursun. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, LXXI(1), 1471-1476. Makalenin (çevirisinin) tam metni için bkz. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/97818 (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Cin, S. (2019). Türk Hukuku’nda Şike ve Teşvik Primi Suçları. Yüksek Lisans Tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi. Tam metin için bkz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=T1mWGp9MngYYkCSgiJvtVvdTxfs3z7JGtUVN-AGYEpBlnJxRgqAM3I46tCbS93Md (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Demiral Bakırman, B. (2017). Türk Ceza Hukukunda Şike ve Teşvik Primi Suçu. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.
• Gündoğdu, Y. (2017). Şike ve Teşvik Primi. Bursa Barosu Dergisi, 42(99), 114-124. Tam metin için bkz. https://0964014d0ab50e27778abed2b29baac4a1454264.vetisonline.com/article/15817 (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Güner, U. (2001). Türk Ceza Hukukunda Şike ve Teşvik Primi Suçları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi. Tam metin için bkz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=9MiDp3x86xrwjpi5-14w-XDl7FLyFh_9oU789H0OT0sgAIcyqgwZYPMccvHbRTPo (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Güngör, D. (2011). Şike Suçu. Ankara Barosu Dergisi, 2011/4, 35-43. Tam metin için bkz. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abd/issue/33793/374242 (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Güreş, F. (2021). Sporda Bütünlük: Doping, Supplement Kullanımı, Yolsuzluk, Şike ve Etik Karar Vermenin Sporun Bütünleştirici Özelliği Üzerine Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi. Tam metin için bkz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=9MiDp3x86xrwjpi5-14w-VQIESquq9AAMXsHTcowEtJXajDOCelWu3TXQfr9xsiC (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Hakeri, H. (2013). Ceza Hukuku Genel Hükümler. 16. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi.
• Hill, D. (2010). Şike: Futbol ve Organize Suçlar. Çev. Eren Odabaşı, Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Işık, E. (2019). Şike ve Teşvik Primi Eylemlerinin Spor Ceza Hukuku ve Spor Disiplin Hukukuna Yansımaları. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi. Tam metin için bkz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=aEzj_IdWAsjiSAfK3qwrBvSR2kuD8zGrREpJ5nNJK--ajpSXygEbrhqZpxd9teuE (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Koca, M. & Üzülmez, İ. (2022). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 15. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kubiciel, M. (2017). Spor Kulüpleri İçin Yeni Cezai Sorumluluk: Sporda Bahis Sahtekârlığı ve Şike Suçları, Çev. Z. Özen İnci. Terazi Hukuk Dergisi, 12(136), 64-72. Tam metin için bkz. https://0964014d0ab50e27778abed2b29baac4a1454264.vetisonline.com/article/10929 (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Özbek, V. Ö. (2020). Ekonomi Ceza Hukuku: Birinci Kitap - Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özbek, V. Ö.; Doğan, K. & Bacaksız, P. (2020). Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özen, M. & Yılmaz, S. (2012). Şike ve Teşvik Primi Suçları. Ankara Barosu Dergisi, 2012/2, 17-41. Tam metin için bkz. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/397937 (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Sevinç Aykın, G. B. (2019). Mevzuat Açısından ve Diğer Yönleriyle Şikenin Paydaş Görüşleriyle Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi. Tam metin için bkz. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=aEzj_IdWAsjiSAfK3qwrBuecig0uN6ftK-ruyjtIHpW1o_RJzCPuUGZEpPvteaOz (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Şen, E. (2017). 3 Temmuz Sözde Şike Hukuku, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tiedemann, K. (2017). Ekonomi Ceza Hukuku, Çev. Ayşe Nuhoğlu. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tuzcuoğlu, E. (2011). Şike ve Teşvikte TFF Disiplin Yargılaması. İstanbul Barosu Dergisi, 85(5), 108-119. Tam metin için bkz. https://0964014d0ab50e27778abed2b29baac4a1454264.vetisonline.com/article/16900 (Erişim Tarihi: 12.11.2022)
• Zelyurt, M. K. (2017). Sonuçları Açısından 3 Temmuz Şike Olayı. Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 16-32. Tam metin için bkz. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/355522 (Erişim Tarihi: 12.11.2022)