Hemşirelik Lisans Öğrencilerinin Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme Becerileri

Year 2013, Issue: 3, 244 - 251, 01.12.2013

Yalçın Kanbay Özgür Aslan Elif Işık Nurhayat Kılıç

Abstract

Eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin bireylerin hem öğrencilik hem de sosyal yaşamlarında vazgeçilmez bir öğe olması nedeni ile hemşirelik lisans öğrencilerinin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini incelendiği bu çalışma planlanmıştır. Bu çalışma tanımlayıcı tiptedir. Çalışmanın evrenini 2011- 2012 eğitim öğretim yılında bir üniversitede lisans eğitimi gören hemşirelik öğrencileri oluşturmuştur. Herhangi bir örnekleme yöntemine başvurulmayıp çalışmaya katılmayı kabul eden bütün öğrenciler çalışma kapsamına alınmıştır. Soru formlarını eksik dolduran öğrencilerden dolayı çalışmanın örneklemini 231 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Çalışmanın veri toplama aşamasında Sosyo- demografik özellikler formu, Kalifornia Eleştirel Düşünme Eğilim Ölçeği ve Problem Çözme Envanteri kullanılmıştır. Yaş ortalaması 21.34 olarak belirlenen örneklem; 148 kız, 83 erkek olmak üzere toplam 231 kişiden oluşmaktadır. Birinci sınıf öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim puan ortalaması 255.71, ikinci sınıfların 255.57, üçüncü sınıfların 264.73, dördüncü sınıfların 256.46’dir. Örneklemin eleştirel düşünme eğilim puan ortalaması ise 257.41 olarak belirlenmiş olup bu puan orta düzeydedir. Sınıflar arasında eleştirel düşünme puan ortalamaları açısından farklılık bulunmasına karşın bu farklılık istatistiksel olarak anlamlı değildir p>0.05 . Birinci sınıf öğrencilerin problem çözme beceri puan ortalamaları 92.86, ikinci sınıfların 94.29, üçüncü sınıfların 87.00, dördüncü sınıfların 92.87’dir. Örneklemin problem çözme beceri puan ortalaması ise 92.45 olarak belirlenmiştir. Sınıflara göre problem çözme beceri puan ortalamaları arasında farklılıklar bulunmasına karşın bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır p>0.05 . Bu çalışmada örneklemin yaş ile eleştirel düşünme becerisi ve problem çözme becerisi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkiye ulaşılamamıştır p>0.05 . Buna karşın eleştirel düşünme becerisi ile problem çözme becerisi arasında negatif yönde ve düşük düzeyde ilişki bulunmuştur. Bu bulguya göre eleştirel düşünme puanı arttıkça problem çözme puanı da artış göstermektedir. Problem çözme envanteri puan azaldıkça bireyin problem çözme becerisindeki artışı ifade eden bir ölçme aracıdır. Dolayısıyla bireylerin eleştirel düşünme becerileri arttıkça problem çözme becerileri de artmaktadır. Ayrıca bu çalışmanın bulgularına göre öğrencilerin cinsiyetlerine göre eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin farklılık göstermediği belirlenmiştir p>0.05 . Sonuç olarak hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilim puan ortalamalarının orta düzeyde olduğu, sınıflara göre eleştirel düşünme ve problem çözme beceri puan ortalamaları arasında fark olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca yaş ile eleştirel düşünme ve problem çözme becerisi arasında ilişki bulunmadığı, eleştirel düşünme puanı arttıkça problem çözme becerisinin de arttığı, cinsiyete göre eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin farklılık göstermediği belirlenmiştir

Keywords

Eleştirel düşünme, Problem çözme, Hemşirelik öğrencileri

Problem Solving and Critical Thinking Skills of Undergraduate Nursing Students

Abstract

Due to the fact that critical thinking and problem solving skills are essential components of educational and social lives of individuals, this present study which investigate critical thinking and problem solving skills of undergraduate students of nursing was planned. This is a descriptive study. The study population consisted of undergraduate nursing students of a university during the 2011-2012 academic year. Any specific sampling method was not determined and only the voluntary students was enrolled in the study . Several participants were excluded due to incomplete questionnaires, and eventually a total of 231 nursing students were included in the final sampling. Socio Demographic Features Data Form and the California Critical Thinking Disposition Scale and Problem Solving Inventory were used for data collection. The mean age of 231 subjects 148 girls, 83 boys was 21.34. The mean score of critical thinking was 255.71 for the first-grade, 255.57 for the second-grade, 264.73 for the third-grade, and 256.468 for the forth-grade students. The mean score of critical thinking was determined as 257.41 for the sample, which can be considered as an average value. Although there are mean score differences of critical thinking between the classes , they were not statistically significant p> 0.05 . With regard to the mean score of problem solving, the first-grade students had 92.86, the second-grade students had 94. 29, the third-grade students had 87.00, and the forth-grade students had 92.87. The mean score of problem solving was determined as 92.450 for the sample. Although there are differences between the classes in terms of mean scores of problem solving, it was not found statistically significant p> 0.05 . In this study, statistically significant correlation could not be identified between age and critical thinking skills of the subjects p>0.05 . However, a negative correlation was identified at low levels between critical thinking skills and problem solving skills. Accordingly, problem solving scores increased in parallel to an increase in the critical thinking scores. Problem Solving Inventory is a measuring tool indicating an increase in the problem solving skills in parallel to a decrease in the scores. Therefore, as the critical thinking skills of individuals go up, their problem solving skills also increase. Furthermore, according to the outcomes of the study, critical thinking and problem solving skills of the students did not show any correlation between genders p>0.05 . As a result, we concluded that the mean scores of critical thinking skills were found at medium levels among nursing students and the mean scores of critical thinking and problem-solving skills between the classes displayed no differences. In addition, no relationship between the age and gender of the subjects and their critical thinking and problem solving skills was identified. Moreover, in parallel to an increase in the scores of critical thinking skills, problem solving skills also increased

Keywords

Critical thinking, Problem solving, Nursing students

References

• Abaan, S. & Altıntoprak, A. (2005). Hemşirelerde problem çözme becerileri: Öz değerlendirme sonuçlarının analizi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 62-76.
• Akkuş, Y., Kaplan, F., & Kaçar, N. (2010). Kars sağlık yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5(15), 103-112.
• Arlı, D., Altunay, E., & Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarında duygusal zeka, problem çözme ve akademik başarı ilişkisi. Akademik Bakış Dergisi, 25, 1-23.
• Arslan, G.G., Demir, Y., Eşer, İ., & Khorshid, L. (2009). Hemşirelerde eleştirel düşünme eğilimini etkileyen etmenlerin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 72- 80.
• Beşer, A. & Kıssal, A. (2009). Critical thinking disposition and problem solving skills among nursing students. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 2(3), 88-94.
• Beşer, A. & Utku, M. (2005). Hemşirelik ve mühendislik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin belirlenmesi. II. Aktif Eğitim Kurultayı, İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, ss. 366-379.
• Bowles, K. (2000). The relationship of critical-thinking skill and the clinical judgment skills of baccalaureate nursing students. Journal of Nursing Education, 39(8), 373-376.
• Bulut, S., Ertem, G., & Sevil, Ü. (2009). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeylerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2), 27-38.
• Çelikkaleli, Ö. & Gündüz, B. (2010). Ergenlerde problem çözme becerileri yetkinlik inançları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 361-377.
• Çekiç, S. (2007). Matematik öğretmenliği lisans öğrencilerinin eleştirel düşünme gücü düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çetin, A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme gücü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Dewey, J. (1910). How we think. Boston: D.C. Heath & Company. Dil, S. & Öz, F. (2005) Hemşirelik yüksekokulu ve beslenme ve diyetetik bölümü öğrencilerinin eleştirel düşünme becerilerini etkileyen faktörler. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Dergisi, 1(1), 12-19.
• Facione, P.A. (1990). Critical thinking: A statement of expert consensus for purposes of educational assessment and ınstruction (executive summary “the delphi report”). ERIC Document, 315-423.
• Facione, N.C. & Facione, P.A. (1996). Externalizing the critical thinking in clinical judgment. Nursing Outlook, 44, 129-36.
• Facione, P.A., Blohm, S.W., Facione, N.C., & Giancarlo, C.A.F. (2006). Professional Judgment Rating Form: Novice/ Internship Level Critical Thinking Abilities and Habits of Mind. Milbrae, CA: The California Academic Prs LLP.
• Facione, N.C. & Facione, P.A. (2008). Critical thinking and clinical judgment (from critical thinking and clinical reasoning in the health sciences: A teaching anthology). Milbrea CA: Published by Insight Assessment/ The California Academic Pres.
• Fisher, A. (2001). Critical thinking. An introduction. New York: Cambridge University Press.
• Gültekin, A. (2006). Psikolojik danışmanlık ve rehberlik öğrencilerinin problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Günüşen, N.P. & Üstün, B. (2011) Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme beceri düzeyleri ile kontrol odağı arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(2), 72-77.
• Gürleyürek, G.C. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının çeşitli değişkenler açısından eleştirel düşünme eğilimleri, problem çözme becerileri ve akademik başarı düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Gülveren, H. (2007). Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ve bu becerileri etkileyen eleştirel düşünme faktörler. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
• Ip, W.Y., Lee, D.T.F., Lee, I.F.K., & Chau, J.P.C. (2000). Disposition towards critical thinking: A study of chinese undergraduate nursing students. Journal of Advanced Nursing, 32(1), 84-90.
• Işık, E., Karabulutlu, Ö., Kanbay, Y., & Aslan, Ö. (2012). Hemşirelerde eleştirel düşünme eğilimlerinin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 5, 96- 100.
• Kanbay, Y., Işık, E., & Aslan, Ö. (2011). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(3), 123- 127.
• Kantek, F., Öztürk, N., & Gezer, N. (2010). Bir sağlık yüksekokulunda öğrencilerin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
• Karabulut, E. O. & Ulucan, H. (2011). Yetiştirme yurdunda kalan öğrencilerin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi (Kırşehir İli Örneği). Ahi Evran üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 227-238.
• Kawashima, A. & Petrini, M. A. (2004). Study of critical thinking skills in nursing students and nurses in Japan. Nurse Education Today, 24, 286-292.
• Keskin, G. & Yıldırım, G. Ö. (2008). Yapısalcı yaklaşım normlarında üniversite öğrencilerinin problem çözme, otonomi, çoklu zekâ durumlarının değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 67-88.
• Korkmaz, Ö. (2009). Eğitim fakültelerinin öğrencilerin eleştirel düşünme eğilim ve düzeylerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 879-902.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Küçükgüçlü, Ö. & Kanbay, Y. (2011) Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile klinik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(3), 21-25.
• Kürüm, D. (2002). Öğretmen adaylarının eleştirel düşünme gücü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Maynard, C. (1996). Relationships of critical thinking ability to professional nursing compotence. Journal of Nursing Education, 35(1), 12-17.
• Oğuztürk, Ö., Akça, F., & Şahin, G. (2011). Üniversite öğrencilerinde umutsuzluk düzeyi ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin bazı değişkenler üzerinden incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 14, 85-93.
• Özbulak, B. E., Aypay, A., & Aypay, A. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve atılganlık becerilerinin bazı değişkenlerle ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 77-93.
• Öztürk, N. & Ulusoy, H. (2008). Lisans ve yüksek lisans hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(1), 15-25.
• Öztürk, N. (2006). Hemşirelik öğrencilerinin eleştirel düşünme düzeyleri ve eleştirel düşünmeyi etkileyen faktörler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Öztürk, C. & Karayağız, G. (2005). Farklı eğitim modellerinin öğrenci hemşirelerin eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi. II. Aktif Eğitim Kurultayı, İzmir, Dokuz Eylül Yayınları, ss. 95-107.
• Polat, R. H. & Tümkaya, S. (2010). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin düşünme ihtiyacına göre problem çözme becerilerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 9(1): 346-360.
• Saygılı, H. (2000). Problem çözme becerisi ile sosyal ve kişisel uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Erzurum.
• Şenturan, L. & Alpar, Ş. E. (2008). Hemşirelik öğrencilerinde eleştirel düşünme. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 22-30.
• Shin, K. R. (1998). Critical thinking ability and clinical decision – Making skills among senior nursing students in associate and baccalaureate programmes in Korea. Journal of Advanced Nursing, 27, 414-418.
• Şahin, N., Şahin, N.H., & Heppner, P.P. (1993). Psychometric properties of the problem solving inventory in a group of Turkish university students. Cognitive Therapy Research, 17(4), 379-396.
• Şen, Ü. (2009). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Journal of World of Turks, 1(2), 69-89.
• Tümkaya, S. (2011). Fen bilimleri öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve öğrenme stillerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 215-234.
• Tümkaya, S., Aybek, B., & Aldağ, H. (2009). Üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 36, 57-74.
• Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P., & Türkleş S. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 905-921.
• Yunus, A. S., Hamzah, R., Tarmizi, R. A., & Abu, R. (2006). Problem solving abilities of Malaysian university students. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 17(2), 86-96.
• Yurttaş, A. (2001). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin empatik becerileri ile problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.