Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi

Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi, jeodezi, jeoinformasyon bilimleri ve teknolojileri konularında geniş kapsamlı araştırma alanlarını içermektedir. Geleneksel çalışma alanlarının yanında, yer bilimleri, yere yönelik uzay bilimleri ve ilişkili disiplinler arası çalışmalara da dergide yer verilmektedir.

Dergide en az iki bilim insanı veya araştırmacı tarafından hakem değerlendirmesinden geçmiş, aşağıda listelenen alanlarda Türkçe veya İngilizce makaleler yayımlanmaktadır.

• Ölçme ve Algılama Sistemleri

• Matematiksel, Fiziksel, Uzay ve Mühendislik Jeodezisi

• Yer Bilimleri

• Uzaktan Algılama

• Fotogrametri

• Yere Yönelik Uzay Bilimleri

• Kartografya

• Coğrafi Bilgi Sistem ve Teknolojileri

• Arazi Yönetimi

• Yazılım Geliştirme

Yazım Kuralları

1. Yazarlar, değerlendirme süreci için makalelerini Türkçe veya İngilizce dillerinde hazırlayarak gönderebilirler. Hazırlanacak makale, açık bir dille, anlaşılabilir ve edilgen cümlelerle word ortamında yazılmalıdır.

2. Standart sayfa boyutu 210*297mm (A4) olmalıdır. Makale metni, 10 punto yüksekliğinde satır aralıkları 1.5 olarak “Times New Roman” fontunda, iki yana yaslı yazılmalıdır.

3. “Öz” ve İngilizce Öz’ün (“Abstract”) bulunduğu sayfa hariç tüm sayfalarda sayfa numaraları olmalıdır.

4. Makale başlığı kısa ve öz olmalı, 15 punto yüksekliğinde, Arial, sola hizalı ve koyu renk yazılmalıdır.

5. Bütün yazarların adları ve adresleri başlık sayfasında makale başlığının altında listelenmelidir. Yazarların adları kısaltılmadan soyadları ile birlikte yazılmalıdır. Adres bilgileri, kısaltma kullanılmadan; üniversite veya kurum adı, fakülte adı, bölüm adı, posta kodu, şehir adı ve ülke şeklinde verilmelidir.

6. Öz, çalışmanın amacını, çalışmada kullanılan yöntemleri ve elde edilen sonuçları kısa ve özetleyen bir biçimde gerekli bilgileri vererek yazılmalıdır. Öz, hem Türkçe hem de İngilizce yazılmalı ve 300 kelimeyi geçmemelidir. Öz ve İngilizce öz, makalenin ilk sayfasında olmalı ve ikinci sayfaya geçmemelidir. Anahtar sözcükler, üçten az altıdan fazla olmayacak şekilde virgülle ayrılarak özetin bitiminde yer almalıdır. Öz ve Abstract başlıkları, Arial, koyu renk ve 10 punto olmalıdır.

7. Standart ve yaygın bilinen kısaltmalar haricinde, öz bölümünde kısaltma kullanımından kaçınılmalıdır. Kullanılması gerekli durumlarda, makale metni içinde ilk kez kullanılan yerde kısaltma ifadesi parantez içinde verilmelidir.

8. Makale metni “Giriş”, “Ana Bölümler”, “Alt Bölümler”, “Sayısal Uygulama”, “Analizler”, “Sonuçlar” (Sonuçlar ve Öneriler), “Teşekkür” (gerekli ise), “Kaynaklar”, “Ekler” (gerekli ise) bölümlerinden oluşmalıdır. Ana ve alt bölümlerin başlık ve alt başlıkları, sıralı olarak ondalık şeklinde numaralandırılmalıdır. Bölüm numaralandırma üç kademeden fazla olmamalıdır. (Örneğin; 1. Giriş, 2. Ana Bölüm, 2.1 Alt Bölüm, 2.1.1 Alt Bölüm)

9. Makalede ana başlıklar, 11 punto Arial, alt başlıklar 10 punto Arial yazılmalıdır.

10. “Giriş” kısmı, araştırılan problemi, çalışmanın ana amacını, yaklaşım yöntemini literatürde bulunan ilgili kaynaklarla birlikte vermelidir. İzleyen bölümler, çalışmanın teorik temellerini, kullanılan ve/veya önerilen yöntemleri ve/veya algoritmaları, sayısal uygulamaları ve elde edilen sonuçlara ait analizleri içermelidir. Çalışmada elde edilen sonuçlar özetlenmeli ve öneriler “Sonuçlar” bölümünde sunulmalıdır.

11. Denklemler sola yatık olarak hizalanmalı ve birbirini takip eden sırada numaralandırılmalıdır. Denklem numaraları, ilgili eşitliğin satır sonunda parantez içinde verilmelidir.

12. Tablolar ve şekiller metin içine yerleştirilmelidir. Tüm tablo ve şekillerde başlık yazısı bulunmalıdır. Tablo başlığı tablonun üstüne, şekil başlığı ise şeklin altına yerleştirilmelidir, örneğin; “Tablo 1: Tablo başlığı”, “Şekil 1: Şekil başlığı”. Şekil ve tablo numarasını gösteren ifade koyu renk olmak üzere, şekil ve tablo yazıları italik, 7.5 punto Arial olmalıdır. Tablo ve şekiller metin içerisinde ilgili yerlerde atıflanarak açıklanmalıdır.

13. Finansal destek veren veya makaleye katkısı ve desteği olan kişi, enstitü, kurum ve kuruluşlar “Teşekkür” kısmında belirtilebilir. Teşekkür bölümü, makalenin herhangi bir yerinde dipnot olarak verilmemelidir. Teşekkür bölümü, olabildiğince kısa ve öz yazılmalıdır.

14. “Kaynaklar” bölümünde verilen tüm kaynaklar metin içinde atıflanmalı ve ilgili bölümde APA “American Psychological Association (Amerikan Psikoloji Birliği)” 7.0 kurallarına uygun olarak verilmelidir. Kaynaklar bölümünün yazımı aşağıda verildiği şekliyle olmalıdır. Daha ayrıntılı bilgi için https://apastyle.apa.org linkine bakınız.

Kaynak Makale ise:

• Tek yazarlı çalışmalar:

Metin içinde atıflar;
Yazar Soyadı (Yıl) …….
…. (Yazar Soyadı, Yıl, s. xx).
Guo (2019)
…(Guo, 2019, s.12).

Kaynakça’ da gösterim;
Yazar Soyadı, Yazar adının ilk harfi. (yıl). Çalışmanın başlığı. Derginin Adı, Cilt(Sayı), ss-ss. https://doi:xx.xxxxxxxxxx
Guo, J. (2019). Quality assessment of the affine-constrained GNSS attitude model. GPS Solutions, 23(1), 24. https://doi:10.1007/s10291-018-0819-6

• İki ve/veya daha fazla yazarlı çalışmalar:
İki yazarlı çalışmalarda, her iki yazarın adı, metin içinde atıflanırken kullanılmalıdır.

Metin içinde atıflar;
İlk Yazar Soyadı ve İkinci Yazar Soyadı (Yıl)…
(İlk Yazar Soyadı & İkinci Yazar soyadı, Yıl).
Dawidowicz ve Kulawiak (2018)…
(Dawidowicz & Kulawiak, 2018)

Kaynakça’ da gösterim;
Dawidowicz, A., & Kulawiak, M. (2018). The potential of Web-GIS and geovisual analytics in the context of marine cadastre. Survey Review, 50(363), 501-512.

• Çalışma, üç ve daha fazla yazarlı ise metin içinde ilk yazarın soyadı “ve diğerleri” (İngilizce yazılan yayınlarda et al.) ifadesi ile çalışmanın yılını belirtecek şekilde verilmelidir.

Metin içinde atıflar;
İlk Yazar Soyadı vd., (Yıl)

Erdogan vd. (2017)

Kaynakça’ da gösterim;
Erdogan, B., Karlitepe, F., Ocalan, T., & Tunalioglu, N. (2018). Performance analysis of Real Time PPP for transit of Mercury. Measurement, 129, 358-367.

• Çalışma, altı ve daha fazla yazara ait ise ilk yazarın soyadı ve diğerleri (İngilizce yazılan yayınlarda et al.) ifadesi ile çalışmanın yılına ait tarih bilgisi verilmelidir.

Kaynak Kitap ise:
Kitap ya da rapor başlıkları italik ve başlık ya da alt başlıktaki sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük yazılır.
Hampel, F. R., Ronchetti, E. M., Rousseeuw, P. J., & Stahel, W. A. (1986). Robust statistics (pp. 29-30). New York: Wiley.

Kaynak Toplantı ve Sempozyumlarda Sunulmuş ise:
Toplantı ve sempozyum bildirileri kitap veya süreli yayın formatında yayımlanabilir. Kitapta yayımlanmış bildirilere atıf yaparken kitap veya kitap bölümü formatı kullanılır. Düzenli olarak yayımlanan bildirilere atıf yaparken ise süreli yayın formatı kullanılır. Resmi olarak yayımlanmamış olan bildiri/poster sunumları veya sempozyuma yapılan katkılar için şu formatlar kullanılır:
Yazar Soyadı, A. A., Yazar Soyadı, B. B., Yazar Soyadı, C. C., & Yazar Soyadı, D. D. (Yıl, Ay). Çalışmanın başlığı. Kuruluş Adının toplantısında sunulan bildiri ya da poster, Yer bilgisi.

Kaynak Doktora veya Yüksek Lisans Tezi ise:
Bir veri tabanı servisinde mevcut olan bir doktora ya da yüksek lisans tezi için aşağıdaki kaynak gösterme biçimi kullanılır:
Yazar, A. A. (Yıl). Doktora ya da yüksek lisans tezinin başlığı (Yüksek lisans tezi/Doktora tezi). … veri tabanından erişildi (Erişim ya da Sipariş No.).

Yayımlanmamış bir doktora ya da yüksek lisans tezi için aşağıdaki kaynak gösterme şekli kullanılır:
Yazar, A. A. (Yıl). Doktora ya da yüksek lisans tezinin başlığı (Yayımlanmamış doktora tezi/yüksek lisans tezi). Kurum adı, Yer bilgisi.

15. Doğrudan/Dolaylı alıntı yapma

Bir kaynaktan doğrudan alıntı yaparken metin içi göndermede her zaman yazar, yıl ve sayfa aralığı bilgilerine, sayfa numarası olmayan materyallerde ise paragraf numarası bilgisine yer verilmelidir. Eğer doğrudan alıntı 40 kelimeden az ise bu alıntı metinde çift tırnak içinde verilir. Alıntıya metnin ortasındaki cümlelerde yer verilmişse, alıntı yapılan kısım çift tırnak içinde verildikten hemen sonra parantez içinde kaynağa gönderme yapılır. Sonrasında ise diğer cümlelere devam edilir.

Örnek:
Kitaplar aracılığı ile çocukların duygusal gelişimi desteklenebilir. Çocuk kendi duygularının başka bireylerde de bulunduğunu ve bunların doğal olduğunu kitaplar ve öyküler aracılığı ile görebilir. “Korku, kıskançlık, öfke, nefret, hırs gibi duygularda ölçüsüzlüğün verdiği zararları fark edip, kontrol altına almak gerektiğini öğrenebilir” (Çılgın, 2006, s. 176). Kitaplar aracılığı ile çocuk çevresini ve diğer canlıları tanıma imkânı bulur. Aile bireyleriyle, arkadaşlarıyla ve çevresiyle ilişki kurmanın yollarını fark eder. Çevresine uyum sağlayabilmek ve kabul görebilmek için yapması gerekenleri öğrenebilir (Çılgın, 2006, s. 176).

Eğer alıntı bir cümlenin sonunda ise, alıntı yapılan kısım tırnak işareti ile bitirilir ve hemen ardından parantez içinde ilgili kaynağa atıf yapılır.

Örnek 1:
Araştırmada belirlenen unsurlara ilişkin mevcut durumu ortaya koyabilmek ve belirlenmiş hipotezlerin doğruluğunu sınamak için “betimleme yöntemi” kullanılmıştır. Betimleme yöntemi ile “olayların, objelerin, varlıkların, kurumların, grupların ve çeşitli alanların ne olduğu betimlenmeye, açıklanmaya çalışılmaktadır” (Kaptan, 1989, s. 34).

Örnek 2:
Bu nedenle kitapların çocukların dil gelişimine doğrudan etkisi söz konusudur. Şirin (2000), “bir buçuk yaşlarında çocuğun kitap sayfalarını çevirdiğini, resimlerde tanıdığı kişi ve objeleri kendi dilinde ifade ettiğini” belirtmiştir (s. 199).

Eğer doğrudan alıntı 40 ve daha fazla kelimeden oluşuyorsa bu alıntıya yeni bir satırda sol taraftan yarım inç (1,25 cm) içeriden yazarak başlanır. Alıntı yapılan kısımda ikinci bir paragraf yer alacaksa ilk satırı yarım inç daha içeriden başlamalıdır. Blok alıntının bitiminde atıf yapılan kaynağa ve sayfa ya da paragraf bilgisine son noktalama işaretinin ardından parantez içinde atıf yapılmalıdır.

Örnek:
Betimleme yöntemi, Kaptan (1995) tarafından şu biçimde tanımlanmıştır:
“Olayların, objelerin, varlıkların, kurumların, grupların ve çeşitli alanların ne olduğunu betimlemeye, açıklamaya çalışan incelemelerdir. Bunlar nedir? sorusuna cevap bulmaya yöneliktir. Bununla mevcut durumlar, koşullar, özellikler aynen ortaya konmaya çalışılır. Betimleme araştırmaları, mevcut olayların daha önceki olay ve koşullarla ilişkilerini de dikkate alarak, durumlar arasındaki etkileşimi açıklamayı hedefler” (s. 59).

Elektronik kaynaklardan yapılan doğrudan alıntılarda da yukarıda gösterildiği gibi parantez içinde yazar, yıl ve sayfa numaralarına atıf yapılır. Elektronik kaynaklardan doğrudan alıntı yapılırken, sayfa numarasının yer almadığı durumlarda sayfa numarası yerine paragraf numarası yazılır (para. 1 şeklinde). Eğer yazı başlıklar içeriyorsa, gönderme başlık ve o başlık altındaki ilgili paragraf numarası (Tartışma bölümü, para. 1) şeklinde yapılır. Eğer başlık çok uzunsa ilk birkaç kelimeden sonrası yazılmaz.

Örnek:
“Bibliometrics is currently not able to properly distinguish sense from nonsense in scientific publications. Expertise in the field is required for this task” (Wouters, 2013, para. 6).

“Üniversiteyi liseden veya dershaneden ayıran en önemli faktör araştırmadır. İnsanlığın dağarcığındaki bilgiyi arttırmak yerine sadece bilgiyi aktarmayı kendilerine misyon edinen yüksek öğrenim kurumları, üniversite olmanın sorumluluklarını tümüyle yerine getirmiyorlar ve birçoğu düşük prestijli diplomaların yerel dağıtıcıları olmaya mahkumdur. Sadece araştırma üniversiteleri yüksek prestijli uluslararası çekim merkezleri haline gelebilirler ve dünyada sıralamalarda önde gelebilirler” (Erkut, 2014, Türk üniversitelerinin, para.1).

Doğrudan alıntı yapılan kısımlar orijinal kaynaktaki ile aynı heceleme, yazım ve noktalamaya sahip olmalıdır. Orijinal kaynakta heceleme hatası olsa bile değiştirilmeden aynen bırakılmalıdır. Eğer kaynakta okuyucunun kafasını karıştırabilecek bir yazım, heceleme ya da noktalama hatası varsa, söz konusu hatadan hemen sonra [orijinal hali] ifadesi kullanılabilir. Doğrudan alıntı yaptığınız kısım içerisinde özellikle vurgulanmak istenilen kelimeler italik yazılabilir, ancak bundan hemen sonra köşeli parantez içerisinde orijinal kaynaktaki hali yazılmalıdır.

Örnek:
“Bibliometrics is currently not able to properly distinguish sense from nonsense in scientific publications. Expertise in the field [Expertise in the field] is required for this task” (Wouters, 2013, para. 6).

Eğer doğrudan alıntının belli kısımları çıkarılıyorsa üç nokta (...) ya da dört nokta (....) kullanılması gerekir. Bir cümle içerisinden çıkarma yapılıyorsa üç nokta, iki cümle arasından çıkarma yapılıyorsa dört nokta kullanılır. Bunlar cümlenin başında ya da sonunda kullanılmaz.

Örnek 1:
“Atıf dizinleri farklı kesimler tarafından farklı amaçlar için kullanılabilmektedir. …. Ülkelerin bilim politikalarından sorumlu kuruluşlar ise atıf dizinlerindeki verileri performans ölçümü amaçlı kullanmaya başlamışlardır” (Al ve Soydal, 2014, s. 26). .

Örnek 2:
“Atıf dizinleri farklı kesimler tarafından farklı amaçlar için kullanılabilmektedir. Bu dizinler ... atıfları izlemek suretiyle ilgilenilen konudaki kaynakları gözden geçirmeye de olanak sağlamaktadır” (Al ve Soydal, 2014, s. 26)

Atıf yapılan orijinal kaynakta yer alan atıflar atılmaz. Ancak bu kaynaklara metnin herhangi bir yerinde atıf yapılmadıkça kaynakçada yer vermeye gerek yoktur. Doğrudan alıntı içerisine yapılacak eklemeler köşeli parantez içerisinde belirtilir.Atıf yapılan orijinal kaynakta yer alan atıflar atılmaz. Ancak bu kaynaklara metnin herhangi bir yerinde atıf yapılmadıkça kaynakçada yer vermeye gerek yoktur. Doğrudan alıntı içerisine yapılacak eklemeler köşeli parantez içerisinde belirtilir.

Örnek:
“Öte yandan, ilgili literatürde [üniversite sıralamaları ile ilgili literatür] çok sayıda atıf yapılan bir çalışmada (Van Raan, 2005) atıf dizinlerinden elde edilen bibliyometrik verilere dayalı ölçütler temel alınarak sıralama yapmanın sakıncalarının olduğu vurgulanmaktadır” (Al ve Soydal, 2014, s. 26).

Çok uzun doğrudan alıntılar ve başka bir çalışmadaki tablo, şekil, anket vs. gibi materyaller uyarlanmak istendiğinde söz konusu çalışmanın yazarından izin alınması gerekmektedir. APA’nın politikasına göre, bir makaleden ya da bir kitap bölümünden en fazla üç tablo/grafik/şekil alınabilir. Metin alıntısı ise tek bir metin için 400 kelimeyi, toplamda ise 800 kelimeyi geçmemelidir. Aksi durumlarda yazar tarafından telif hakkı sahibinden izin alınmalı ve bu bilgi doğrudan alıntıya verilecek bir dipnot ile belirtilmelidir.

Kaynak:
Publication manual of the American Psychological Association (6. bs.). (2010). Washington, DC: American Psychological Association.
Şencan, İ., & Doğan, G. (Eds.). (2017). Bilimsel yayınlarda kaynak gösterme, tablo ve şekil oluşturma rehberi: APA 6 kuralları. Türk Kütüphaneciler Derneği Yayınları.

Etik İlkeler ve Yayın Politikası

Etik İlkeler

Jeodezi ve Jeoinformasyon Dergisi bünyesindeki tüm yayınlar için yayın etiğini en yüksek standartlarda uygulamayı amaçlar ve "The Committee on Publication Ethics (COPE)" tarafından ortaya konulan kural ve ilkelere uymayı taahhüt eder. COPE tarafından hazırlanan Dergi Editörleri için Yönerge (The COPE Code of Conduct for Journal Editors) tüm COPE üyelerinin uyması beklenen minimum standartları ortaya koyar. En İyi Uygulama İlkeleri (The Best Practice Guidelines) daha çok editörlerden gelen talepler üzerine, karmaşık etik konularda yol gösterici olmak amacıyla geliştirilmiş önerilerdir.

Editörlerin Etik Sorumlulukları

JJD'nin editörü ve alan editörleri, Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından açık erişimli olarak yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberlerine dayanan aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olmalıdır.
Editörlerin Genel Görev ve Sorumlulukları

Editör dergisinde yayınlanan her şeyden sorumludur.
• Okuyucuların ve yazarların ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmalıdır.
• Dergisini sürekli geliştirmeye çalışmalıdır.
• Yayınladığı makalelerin niteliğinden emin olmak için uygun süreçler kullanmalıdır.
• İfade özgürlüğünü savunmalıdır.
• Akademik geçmişinin bütünlüğünü korumalıdır.
• İş ihtiyaçlarının entelektüel ve etik standartlarına gölge düşürmesine izin vermemelidir.
• Gerektiğinde düzeltme, açıklama, geri çekme ve özür yayınlamaktan çekinmemelidir.

Editörler için uygulama önerileri:

• Derginin süreçlerinin geliştirilmesi konusunda yazar, okuyucu, hakem ve editoryal kurul üyelerinin görüşlerini almalı,
• Hakemlik ve yayıncılıkla ilgili araştırmaları takip ve teşvik etmeli ve yeni bilgiler ışığında dergisinin süreçlerini gözden geçirmeli,
• Yayıncılarını gerekli kaynakların ve uzman danışmanlıklarının (örn. tasarımcı, hukukçu vb) sağlanması konusunda ikna etmeye çalışmalı,
• Araştırma ve yayıncılık alanındaki uygunsuz davranış ve suistimalleri azaltmak için düşünülen girişimleri desteklemeli,
• Araştırmacıları yayın etiği konusunda eğitme girişimlerini desteklemeli,
• Dergi politikalarının yazar ve hakem üzerindeki etkilerini değerlendirmek ve bu politikaları gözden geçirerek, gerekirse sorumlu davranışı teşvik etmek ve suistimaller konusunda caydırıcı olmak için yeniden düzenlemeli,
• Dergi tarafından yayınlanan basın bildirilerinin ilgili makalenin mesajını doğru yansıttığından emin olmalı ve onu bağlamı içine oturtmalı,

Yazarların Etik Sorumlulukları

• Yazarlar, dergiye duyulan güvene, bilimsel yazarlığın profesyonelliğine ve nihayetinde tüm bilimsel çabaya zarar verebilecek araştırma sonuçlarını yanlış beyan etmekten kaçınmalıdır.
• Makale, aynı anda değerlendirilmek üzere birden fazla yayına gönderilmemelidir.
• Yazarların ve diğer katkıda bulunanların belirlenmesi, çalışmanın sunulduğu derginin kriterlerine göre çalışmayı gerçekleştiren araştırmacıların sorumluluğundadır. Araştırmacılar, yazarlık kriterlerine göre hangi kişilerin yazarlığı hak edecek kadar katkıda bulunduğunu belirlemelidir. Çalışmaya katkıda bulunan ancak katkıları yazarlık için yeterli büyüklükte olmayan kişiler, katkıda bulunanlar ekinde, ortak araştırmacılar ekinde veya teşekkür bölümünde isimleriyle belirtilmelidir; Yazarlar ayrıca Teşekkür bölümünde isimlerini belirttikleri kişileri bilgilendirdiklerinden/onlardan izin aldıklarından emin olmalıdır.
• Yazarlık veya teşekkür için uygun olan tüm kişiler tanımlanmalıdır. Yazar veya katkıda bulunan olarak tanımlanan her kişi bu rollere uygun olmalıdır.
• Yazar olarak listelenen kişiler, yayınlanmadan önce nihai makaleyi gözden geçirmeli ve onaylamalıdır.
• Bir yazar, çalışmanın kendi yaptığı kısımlarından sorumlu olmanın yanı sıra, çalışmanın diğer belirli kısımlarından hangi ortak yazarların sorumlu olduğunu da belirleyebilmelidir.
• Editörler, yazarlardan ve teşekkür edilen kişilerden çalışmaya katkılarını belirtmelerini ve bu bilgileri okuyuculara sunmalarını istemelidir.
• Yazarların ve diğer katkıda bulunan araştırmacıların doğru ve eksiksiz belirtilmesinin nedeni, yapılan çalışmada şeffaflığın sağlanmasıdır.
• Yazarlar, dergi gönderim şartlarına uyma sorumluluğuna sahiptir. Bu, içeriğin orijinalliği, bir yazarın çalışmaya gerçek katkısının beyanı ve mali ve çıkar çatışması açıklamaları hakkında açıklama yapılmasını gerektirir.
• Yazarların, yazar grubunun, Sorumlu Yazarın ve yazar sıralamasının gönderim sırasında doğru olduğundan emin olmaları önemle tavsiye edilir. Revizyon aşamalarında yazar ekleme ve/veya silme işlemlerine genellikle izin verilmez, ancak bazı durumlarda gerekli olabilir. Yazar değişikliklerinin nedenleri ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

• Hakem görüşünün belgelenmiş dayanağı ile birlikte, çalışmanın bilimsel değeri ve bilimsel değeri hakkında zamanında yazılı, tarafsız, yapıcı geri bildirim sağlamak
• Yazının açık, özlü ve konuyla ilgili olup olmadığının belirtilmesi ve çalışmanın kompozisyonunun, bilimsel doğruluğunun, özgünlüğünün ve derginin okuyucuları için ilgi çekici olup olmadığının değerlendirilmesi
• Kişisel yorumlardan veya eleştirilerden kaçınmak
• Değerlendirme sürecinin gizliliğinin korunması: incelenen makaledeki bilgilerin paylaşılmaması, üçüncü taraflarla tartışılmaması veya ifşa edilmemesi
• Zamanında değerlendirme yapamayacaksa editörü derhal bilgilendirmek ve mümkünse alternatif hakemlerin isimlerini vermek
• Editörü herhangi bir potansiyel kişisel, finansal veya algılanan çıkar çatışması konusunda uyarmak ve bir çatışma olduğunda incelemeyi reddetmek
• Derginin incelemenin kapsamı, içeriği ve kalitesine ilişkin beklentileri konusunda editörün yazılı talimatlarına uymak
• Gönderilen çalışma hakkında, yazar tarafından dergiye sağlanan ek materyalleri de içerebilecek, düşünceli, adil, yapıcı ve bilgilendirici bir eleştiri sunmak
• Çalışmanın bilimsel değerini, özgünlüğünü ve kapsamını belirlemek; onu geliştirmenin yollarını göstermek; ve eğer talep edilirse, editörün en yararlı bulduğu derecelendirme ölçeğini kullanarak kabul veya ret tavsiyesinde bulunmak
• Hayvan veya insan deneklere etik muamelenin kabul edilmiş normlarının ihlali veya incelenen makale ile yayınlanmış herhangi bir makale veya eşzamanlı olarak başka bir dergiye gönderilen ve hakem tarafından bilinen herhangi bir makale arasındaki önemli benzerlik gibi herhangi bir etik kaygının belirtilmesi
• JJD tarafından çift kör değerlendirme süreci takip edilir. Bu nedenle, hakemler yazarlarla doğrudan temas kurmaya çalışmaktan kaçınmalıdır.
• Yöntemlerin ve analizlerin, okuyucunun çalışma tasarımının bilimsel değerine karar vermesine ve çalışmayı tekrarlayabilmesine olanak tanıyacak şekilde yeterince ayrıntılı olmasını sağlamak
• Makalede diğer bilim insanlarının ilgili tüm çalışmalarına atıf yapıldığından emin olmak

Okurlarla ilişkiler

Okurlar araştırmaların kim tarafından finanse edildiği, fon sahiplerinin araştırma ve yayın sürecinde bir rolü olup olmadığı konusunda bilgilendirilmelidir.
Editörler için uygulama önerileri:
• Tüm yayınlanan araştırma rapor ve incelemelerinin uygun nitelikli hakemler tarafından incelenmesini sağlamak, (gerektiğinde istatistik inceleme dahil)
• Derginin hakem incelemesinden geçmeyen bölümlerinin net bir şekilde belirtilmesini sağlamak,
• Araştırma raporlarının doğru, tam ve net bir şekilde hazırlanmasını teşvik edecek süreçler benimsemek,
• Uygun yönergeler ve kontrol listeleri kullanmak, (örn. MIAME,1 CONSORT2)
• Araştırma makalesi olmayan yazıların kaynağının açıklanmasını teşvik için şeffaflık politikaları geliştirmek,
• İstenmeyen (hayalet ve misafir yazarlar gibi) uygulamaların önlenmesi ve doğru uygulamaların teşvik edilmesi için, ismi verilen kişilerin gerçekten işi yapan kişiler olmasını sağlayacak yazarlık ve katkı sistemleri benimsemek,
• Okurları, derginin editörler kurulu ve diğer çalışanlarından gelen makalelerin de objektif ve önyargısız bir şekilde değerlendirilmesini sağlamak için alınan önlemler hakkında bilgilendirmek

Yazarlarla ilişkiler

• Editörün yayınlanmak üzere gönderilen bir yazıyı kabul veya reddetme kararı, yazının önemi, özgünlüğü ve netliğine, çalışmanın geçerliliğine ve derginin konu alanına uygunluğunu esas almalıdır.
• Editörler, gönderilen makalelerle ilgili kabul kararını, makale ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• Yeni editörler, gönderilen makalelerle ilgili kendilerinden önceki editör döneminde verilmiş yayın kararını, ciddi bir sorun olmadıkça, değiştirmemelidir.
• Hakemlik sürecini anlatan bir tanım yayınlanmalı ve editörler bu süreçten herhangi bir sapma olduğunda bunun nedenini açıklayabilmelidir.
• Dergilerin, yazarların gerektiğinde editöre itiraz edebilmesini sağlamak için açıklanmış bir mekanizması olmalıdır.
• Editörler yazarlara gerekebilecek her konuda rehberlik edecek bir kılavuz hazırlamalı, bu kılavuz belli aralıklarla güncellenmeli ve bu yönergeye link vermelidir.
• Editörler yazarlık ilkeleri ve ilgili alanın standartlarına uygun olarak katkıda bulunacak isimler listesi konusunda yol gösterici olmalıdır.

Editörler için uygulama önerileri:
• Yazarlar için hazırlanan yönergeyi düzenli olarak gözden geçirmek ve ilgili rehberlere link vermek, (örn. ICMJE5, Sorumlu araştırma yayıncılığı: yazarlar için uluslararası standartlar)
• Tüm katkıda bulunanlar için ilgili çıkar çatışmalarını yayınlamak ve eğer bu bilgi yayın yapıldıktan sonra ortaya çıktı ise düzeltme yayınlamak,
• Gönderilen makaleler için uygun hakemlerin (yani, çıkar çatışması şüphesinden uzak bir şekilde makaleyi değerlendirebilecek kişilerin) seçilmesini sağlamak
• Yazardan gelen, makalesinin belirli bir kişinin incelemesine sunulmaması ricasına, eğer makul bir açıklaması var ve uygulanabilir ise, saygı duymak,
• Suistimal şüphesi ve tartışmalı yazarlık durumlarında yol gösterici olarak COPE iş akışı çizelgelerine başvurmak, (https://publicationethics.org/resources/flowcharts)
• Suistimal şüphesi olan durumlarda nasıl bir uygulama yapılacağını ayrıntılı olarak (örn. COPE iş akışı çizelgelerine linkler vererek) belirtmek,
• Makalelerin başvuru ve kabul tarihlerini yayınlamak,

Hakemlerle ilişkiler

• Editörler hakemlere, teslim edilen malzemeyi gizliliğine özen göstererek incelemek dahil, kendilerinden beklenen şeyler konusunda yol gösteren bir rehber hazırlamalıdır. Bu rehber düzenli güncellenmeli ve bu yönergeye link vermelidir.
• Editörler hakemlerden bir makaleyi incelemeyi kabul etmeden önce herhangi bir potansiyel çıkar çatışması olup olmadığını açıklamalarını istemelidirler.
• Editörler, yazarlara ve hakemlere bildirerek açık hakemlik süreci kullanmadıkları sürece, hakemlerin kimliklerinin korunduğu bir sisteme sahip olmalıdır.

Editörler için uygulama önerileri:
• Hakemleri inceledikleri makale için söz konusu olabilecek etik sorunlar ve olası araştırma ve yayın suistimalleri konusunda da yorum yapmaya teşvik etmek, (örn. Etik olmayan bir şekilde araştırma tasarlanması, hasta rızası veya deneklerin korunması ile ilgili yeterli detay verilmemiş olması, uygunsuz veri kullanımı ve sunumu)
• Hakemleri inceledikleri makalenin özgünlüğü konusunda yorum yapmaya ve gereksiz yayın veya intihallere karşı uyanık olmaya teşvik etmek,
• Hakemlere ilgili yayınları inceleyebilmek için ihtiyaç duyabilecekleri araçları (örn. Kaynakça listesine linkler ve bibliyografik tarama imkânı) sağlamaya gayret etmek,
• Hakaret veya saldırgan ifadeler içermedikçe hakem görüşlerini olduğu gibi yazara iletmek,
• Hakemlerin dergiye yaptığı katkıyı uygun biçimde belirtmek,
• Akademik kurumları, hakemlik faaliyetini akademik ilerlemenin parçası olarak kabul etmeleri için teşvik etmek,
• Hakemlerin çalışmasını yöneterek performanslarının yüksek olmasını sağlamak için gerekeni yapmak,
• Uygun hakemlerin isimlerinin bulunduğu bir veri tabanını hazırlamak ve hakemin performansına göre bu veri tabanını güncellemek,
• Sürekli geç, nezaketsiz, düşük kaliteli raporlar hazırlayan hakemlerden görüş almayı kesmek,
• Hakem veri tabanının derginin konusu ile ilgili akademisyen topluluğunu temsil etmesini sağlamak ve ihtiyaç oldukça yeni hakemler eklemek,
• Olası yeni hakemleri belirlemek için sadece kişisel ilişkilerle ulaştıklarını değil, yazar önerileri, bibliyografik veri tabanları gibi geniş bir yelpazeden kaynaklar kullanmak,
• Hakem suistimali şüphesi ile karşılaşıldığında COPE iş akışı çizelgelerine başvurmak.

Editoryal kurul üyeleri ile ilişkiler

Editörler yeni kurul üyelerine kendilerinden beklenen her şey konusunda yol gösterici rehberler sunmak ve eski üyeleri de yeni gelişmeler ve politikalar konusunda bilgilendirmek.

Editörler için uygulama önerileri:
• Derginin iyi yönetilmesine ve gelişmesine katkıda bulunacak, ön yargısız hakem incelemesi için uygun nitelikli editoryal kurul üyelerini belirlemek, editoryal kurul üyelerinden gelen yazıları değerlendirmek için uygun politikalar belirlemek
• Editoryal kurul kompozisyonunu düzenli bir şekilde gözden geçirmek
• Editoryal kurul üyelerini kendilerinden beklenen işler ve görevler konusunda net bir şekilde yönlendirmek. Bu görevler şunlardır:
o Derginin elçileri olarak hareket etmek
o Dergiyi desteklemek ve teşvik etmek (örn. Toplantı özetlerini inceleyerek) en iyi yazarları ve yazıları bulmaya çalışmak ve onları aktif bir şekilde makale sunmaya teşvik etmek
o Dergiye sunulan yazıları incelemek
o Editoryal yazılar, inceleme yazıları ve kendi uzmanlık alanlarındaki makalelere yorumlar yazmak için komisyon kabul etmek
o Editoryal kurul toplantılarına katılmak ve katkıda bulunmak
• Editoryal kurul üyelerinden, derginin yönetimi ile ilgili fikirlerini almak, dergi politikalarındaki değişiklikleri bildirmek ve gelecek için plan yapmak üzere, düzenli bir şeklide, örneğin yılda bir kez danışmak

Kaynakça:

1. MIAME (Minimum information about a microarray experiment): http://www.mged.org/Workgroups/MIAME/ miame.html
2. CONSORT statement (and other reporting guidelines) can be found at: www. equatornetwork.org
3. BMJ transparency policy: http://resources.bmj.com/bmj/authors/editorialpolicies/transparency-policy
4. Marusic A, et al. How the structure of contribution disclosure statements affects validity of authorship: a randomized study in a general medical journal. Curr Med Res Opin 2006;22:1035-44
5. ICMJE (International Committee of Medical Journal Editors) uniform requirements for manuscripts submitted to biomedical journals: http://www.icmje.org/urm_main.html
6. Responsible research publication: international standards for authors (Position statement developed at the 2nd World Conference on Research Integrity, Singapore, July 2010) In press, 2011)
7. World Association of Medical Editors statement on the relationship between journal editors-in-chief and owners: http://www.wame.org/resources/policies
8. World Medical Association Declaration of Helsinki: http://www.wma.net/e/ethicsunit/helsinki.htm
9. American Educational Research Association ethical standards: http://www.aera.net/AboutAERA/Default. aspx?menu_id=90&id=222
10. American Psychological Association ethical principles: http://www.apa.org/ethics/code/index.aspx
11. British Educational Research Association ethical guidelines http://www.bera.ac.uk/publications/guidelines/
12. Good Clinical Practice: http://www.emea.europa.eu/pdfs/human/ich/013595en.pdf
13. US Department of Health and Human Services Guide for the Care and Use of Laboratory Animals: http://www.nap.edu/readingroom/books/labrats/
14. COPE flowcharts: http://publicationethics.org/flowcharts
15. COPE retraction guidelines: http://publicationethics.org/files/u661/Retractions_COPE_gline_final_3_Sept_09__2_.pdf
16. De Angelis C, et al. Clinical trial registration: a statement from the International Committee of Medical Journal Editors. Lancet 2004; 364:911-2
17. PubMed Central: http://www.pubmedcentral.nih.gov/ WWW.PUBLICATIONETHICS.ORG
• 18.https://www.councilscienceeditors.org

This revision was developed after wide consultation with COPE Members and approved by the COPE Council on 7th March 2011.