İbn Hibbân’ın el-Mecrûhîn mine’l-muhaddisîni’d-du‘afâ ve’l-metrûkîn Adlı Kitabındaki Metodunun Elestirel Analizi

Year 2009, Volume: 7 Issue: 2, 19 - 44, 30.12.2009

Hasan Muzaffer Er-rizzo

Abstract

bn Hibbân el-Büstî’nin el-Mecrûhîn mine’l-muhaddisîni’d-du‘afâ ve’l-metrûkîn’i cerh

ve ta‘dîl ilminin kıymetli eserlerinden birisi olmasına rağmen, yazarı gibi mukaddîmîn

ulemâdan lâyık olduğu alâkayı görmemistir. Bunun nedeni cerh ve ta‘dîl lafızlarının

kullanımında selefleri ve muasırlarından farklı bir yöntem takip etmesidir. Muasırları ve

ondan sonra gelen ulemâ, hakkında İbn Hibbân’dan baska kimsenin değerlendirme

yapmadığı bir râvîyle ilgili yeterli malumat temin edemediklerinde onun kullandığı lafızları

herhangi bir açıklama yapmadan kullanmıslar, bazen de râvîlerle ilgili verdiği hükümde

yalnız kalması nedeniyle onu sert ifadelerle fütursuzca elestirmislerdir. Bu nedenle bu

kıymetli eseri unutulmustur. Arastırmamızda İbn Hibbân’ın râvî tenkidi konusunda

müteseddid ve yeterli karînler olmaksızın râvîleri zaafiyet niteleyen âlimlerden olmadığı

sonucuna ulastık. Bununla birlikte onun bazı yerlerde râvî tenkidi konusunda müteseddid

davrandığını reddetmiyoruz. Ancak o, bu durumlarda tenkidini haklı çıkaran delillere

dayanmaktadır. Râvîlerin tercemelerindeki görüsleri, onun hadis râvîleri hakkında hüküm

verirken daime mutavassıt olmaya çabaladığına sarîh biçimde isaret etmektedir.

Keywords

el-Mecrûhîn mine’l-muhaddisîni’d-du‘afâ ve’l-metrûkîn , İbn Hibbân , cerh ve’t-ta‘dîl

References

• Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), VII/2, 2019.