Yahudi Kültürünün Hadislere Etkisi Tartışmaları

Year 2005, Volume: 3 Issue: 1, 7 - 38, 30.06.2005

Özcan Hıdır

Abstract

Yahudi kültürünün hadislere etkisi veya Kitâb-ı Mukaddes metinleri ile hadislerin

ilgisi olduğuna dair tespit edebildiğimiz ilk iddia, Fransız Barthelmy d’Herbelot’un (ö.

1695) Kütüb-i Sitte başta olmak üzere hadis eserlerindeki pek çok bölümün Talmud’dan

alındığı yönündeki iddiasıdır. Sonraları A. Sprenger, I. Goldziher, G. Vajda ve S. Rosenblatt’ın

ortaya atıp geliştirdiği fikir ve iddialar, bu konuda bir çığır açmış ve sonraki yıllarda

pek çok şarkiyatçı tarafından geliştirilerek savunulmuştur. İslâm dünyası ve Türkiye’de

de son yıllarda etkisi görülen bu iddialar, önemli bir hadis problemi olarak karşımıza

çıkmaktadır. İslâm’ın ilk yıllarındaki ihtida hareketi ile ilk mühtedi yahudi bilginlerinin

rolünün yanında özellikle Emevîler döneminde “Arap olmayan unsurlar” olarak

görülen mevâlî ile başta Ümeyye b. Ebü’s-Salt olmak üzere, geçmiş kutsal kitapları okudukları

belirtilen Câhiliye şairleri ve kıssacılar ise bu etkide rol oynadığı ileri sürülen

faktörlerdir. Bu çalışmada sözü edilen iddialar ve bu iddialarda öne çıkan/çıkarılan faktörler,

İslâm âlimlerinin İsrâilî rivayetlere bakışı çerçevesinde incelenecektir.

Keywords

yahudi kültürü , hadis , İsrâiliyyat , ihtida , mevâlî , kıssa-kussâs

References

• Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), III/1, 2005.