Kudsî Hadîs Mefhûmunun Serencâmı

Year 2017, Volume: 15 Issue: 1, 7 - 74, 30.06.2017

İsa Kalın

Abstract

Kudsî hadîs, mânâsı Yüce Allah’a, lafzı ise Hz. Peygamber’e -sallallâhu aleyhi ve sellem-

ait olan hadîs olarak tanımlanmaktadır. Kudsî hadîs’in terim olarak, hadîs ıstılahları

arasında yerinin olup olmadığı net olarak ortaya konulmamıştır. Kudsî hadîs olarak adlandırılan

rivâyetlerin, vahyin hangi türüne dâhil olduğu, Kur’ân-ı Kerîm’den ve diğer nebevî

hadîslerden farklı olarak ne gibi özelliklere sahip olduğu tartışılmıştır. Bu araştırmada kudsî

hadîs ifadesi, hadîs usûlü açısından tarihsel süreç içinde ele alınmış ve hadîs usûlü açısından

kudsî hadîs mefhûmunun değeri tespit edilmeye çalışılmıştır. Kudsî hadîs ve onunla

bağlantılı düşünülen kudsî hadîs-vahiy ilişkisi vb. tartışmalar; kudsî hadîs teriminin, hadîs

usûlünde yerinin olup olmadığına bakılmaksızın sürdürülmesi nedeniyle, hadîs usûlü açısından

herhangi bir zemine oturmamaktadır. Buhârî’nin, es-Sahîh’inin, rivâyet lafızlarını

tahlil ettiği “Kitâbu’l-İlm”in 4. bâbında; aralarında fark bulunmadığını belirttiği rivâyet lafızları

arasında, kudsî hadîs rivâyet lafızlarını da özellikle belirtmesi, kudsî hadîs diye bilinen

rivâyetler ile nebevî hadîsler arasında fark bulunmadığını ortaya koymaktadır.

Buhârî’nin, çok geç dönemlerde kudsî hadîs diye tanımlanan bu tür hadîslere dair bakış

açısı, diğer hadîsçilerce de benimsenmiştir. Bundan dolayıdır ki kudsî hadîs diye nitelenen

hadîsler, ayrı bir hadîs çeşidi olarak ele alınmamış ve hadîs edebiyatının gerek rivâyetü’lhadîs

ve gerekse dirâyetü’l-hadîs kitaplarında nebevî hadîsler içinde değerlendirilmiştir.

Keywords

Kudsî hadîs , hadîs usûlü , vahiy , Buhârî

References

• Seyyid Şerîf Cürcânî, et-Taʻrîfât, Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye 1403/1983,