Hz. Peygamber’in Zeyd b. Sâbit’e Yahudi Yazısını/Dilini Öğrenme Talimatı Vermesi İle İlgili Rivâyetlerin Değerlendirilmesi

Year 2009, Volume: 7 Issue: 2, 129 - 157, 30.12.2009

İbrahim Kutluay

Abstract

Bir devlet baskanı olarak Hz. Peygamber, Arab Yarımadasında yer alan kabilelerin reislerine

ve yarımada dısında yer alan yakın ve uzak komsu devletlerin krallarına çesitli

amaçlarla resmi mektuplar gönderiyor ve onlardan mektuplar alıyordu. Söz konusu mektuplar

tabiatıyla bazen Arapça dısındaki dillerde de olabiliyordu. Hadis ve İslâm tarihi

kaynaklarında, Hz. Peygamber’in diplomatik gerekçelerle söz konusu mektupları ashabının

dısındaki kimselere yazdırıp okutmaktan endise ettiğine, bu sebeple dile kabiliyetli ve zeki bir

genç olduğunu bildiği Zeyd b. Sâbit’ten yahudi yazısını ve dilini öğrenmesini istediğine dair

farklı rivâyetler yer almaktadır. Ancak bu konudaki rivâyetler, öğrenilmesi istenilenin yahudi

yazısı veya yahudi dili mi olduğu, Zeyd’in bu yazıyı ve/ya dili ne zaman, nerede, kimlerden ve

ne kadar sürede öğrendiği vb. hususlarda, sârihleri değisik yorumlara sevk eden farklı ifadeler

ve kapalılıklar ihtiva etmektedir. Bu makalenin amacı, öncelikle bahsi edilen rivâyetleri tahlil

ederek bunlardaki kapalı noktaları aydınlatmak, ayrıca bilhassa devletlerarası iliskilerde,

eğitimde ve bilimde önemi inkâr edilemeyecek olan yabancı dile, asr-ı saadette nasıl bir ihtiyaç

duyulduğunu, Hicaz Bölgesinde o dönemde hangi yabancı dillerin kullanıldığını, Resûl-i

Ekrem’in bu probleme ne gibi çözümler getirdiğini tespit etmeye çalısmaktır.

Keywords

Yabancı Dil , Zeyd b. Sâbit , Süryânîce , İbrânîce , Yahudi yazısı

References

• Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), VII/2, 2019.