Bu araştırma, güvenilir râvîlerin takibiyle zayıf hadisin sahîh li-gayrihî mertebesine yükselmesi konusundaki teorik bir çalışmayı içermektedir. Dr. Mahmûd el-Tahhân, Nu-ruddîn Itr ve Mâhir Yâsin el-Fahl gibi çağdaş hadis âlimleri, sahîh li-gayrihî mertebesine yükselen hasen li-zâtihî hadisini ele almışlar ancak zayıf hadisin sahîh li-gayrihî merte-besine yükselmesini ele almamışlardır. Bu, bnü’s-Salâh’ın Ulûmu’l-Hadîs adlı eserinde hasen li zâtihî bahsinde, Muhammed b. ‘Amr bin Alkame’nin “Ümmetime zor gelmeyece-ğini bilseydim...” örneğinde, râvînin kendisinin sadûk olduğunu, ancak ona benzer veya ondan üstün bir destek gelirse sahîh li-gayrihî mertebesine yükseleceğini belirtmesine dayanmaktadır. Bu görüş, İbnü’s-Salâh’ın es-Sıyâne fî Şerhi Müslim adlı eserinde belirt-tiği hususla çelişmektedir; zira bu eser Ulûmu’l-Hadîs adlı eserinden sonra yazılmıştır. Bilindiği üzere, “âlimin görüşü, tüm eserlerinden alınır.” Ayrıca bu görüş, Sahîhayn’ın (Buhârî ve Müslim) gerçekliğiyle de çelişmektedir; zira onlar eserlerinde munkatı‘ ol-duğu için zayıf sayılan mu‘allak hadislere yer vermiş ve başka yerlerde tam isnadlarıyla zikretmişlerdir. Ayrıca, râvîlerin hatalarının bulunmadığını, güvenilir râvîlerin onayla-dığı rivayetlerle mutabık olduğunu belirterek, ‘intikâî metod’ olarak adlandırılan yön-temi kullanmışlardır. Bazı âlimler, güvenilir râvîlerin takibiyle zayıf hadisin sahîh li-gayrihî mertebesine yükselebileceğini açıkça belirtmişlerdir. Bunlar arasında Hâfız İbn Hacer, es-Subkî ve İbn Kesîr yer almaktadır. Zira, takip edilen hadis, takip eden râvînin hükmünü alır, İbn Hacer'in açıkça belirttiği gibi; çünkü Sahîh-i Buhârî’yi şerh ederken bu konu geniş çapta ele almıştır. Bu nedenle, Sahîhayn’in hadislerinin hükmünün sadece yolların toplamıyla verilmesi gerektiğini belirleyebilmiştir. Ayrıca, İbnü’s-Salâh, es-Sıyâne fî Şerhi Müslim adlı eserinde, güvenilir râvîlerin takibiyle zayıf hadisin sahîh li-gayrihî mertebesine yükseldiğini ve onların Sahîhayn'de nasıl yer aldığını belirtmiştir. Bu görüş, Abdulrahmân el-Mu‘allimî el-Yemânî, Şeyh Muhammed Avvâme ve araştırma-cı Ebu Bekir Kâfî tarafından da desteklenmekte olup, Buhârî ve Müslim’in es-Sahîh’le-rinde hadislerin nasıl yer aldığını dikkate almanın önemini vurgulamışlardır.
Bu araştırma, güvenilir râvîlerin takibiyle zayıf hadisin sahîh li-gayrihî mertebesine yükselmesi konusundaki teorik bir çalışmayı içermektedir. Dr. Mahmûd el-Tahhân, Nu-ruddîn Itr ve Mâhir Yâsin el-Fahl gibi çağdaş hadis âlimleri, sahîh li-gayrihî mertebesine yükselen hasen li-zâtihî hadisini ele almışlar ancak zayıf hadisin sahîh li-gayrihî merte-besine yükselmesini ele almamışlardır. Bu, bnü’s-Salâh’ın Ulûmu’l-Hadîs adlı eserinde hasen li zâtihî bahsinde, Muhammed b. ‘Amr bin Alkame’nin “Ümmetime zor gelmeyece-ğini bilseydim...” örneğinde, râvînin kendisinin sadûk olduğunu, ancak ona benzer veya ondan üstün bir destek gelirse sahîh li-gayrihî mertebesine yükseleceğini belirtmesine dayanmaktadır. Bu görüş, İbnü’s-Salâh’ın es-Sıyâne fî Şerhi Müslim adlı eserinde belirt-tiği hususla çelişmektedir; zira bu eser Ulûmu’l-Hadîs adlı eserinden sonra yazılmıştır. Bilindiği üzere, “âlimin görüşü, tüm eserlerinden alınır.” Ayrıca bu görüş, Sahîhayn’ın (Buhârî ve Müslim) gerçekliğiyle de çelişmektedir; zira onlar eserlerinde munkatı‘ ol-duğu için zayıf sayılan mu‘allak hadislere yer vermiş ve başka yerlerde tam isnadlarıyla zikretmişlerdir. Ayrıca, râvîlerin hatalarının bulunmadığını, güvenilir râvîlerin onayla-dığı rivayetlerle mutabık olduğunu belirterek, ‘intikâî metod’ olarak adlandırılan yön-temi kullanmışlardır. Bazı âlimler, güvenilir râvîlerin takibiyle zayıf hadisin sahîh li-gayrihî mertebesine yükselebileceğini açıkça belirtmişlerdir. Bunlar arasında Hâfız İbn Hacer, es-Subkî ve İbn Kesîr yer almaktadır. Zira, takip edilen hadis, takip eden râvînin hükmünü alır, İbn Hacer'in açıkça belirttiği gibi; çünkü Sahîh-i Buhârî’yi şerh ederken bu konu geniş çapta ele almıştır. Bu nedenle, Sahîhayn’in hadislerinin hükmünün sadece yolların toplamıyla verilmesi gerektiğini belirleyebilmiştir. Ayrıca, İbnü’s-Salâh, es-Sıyâne fî Şerhi Müslim adlı eserinde, güvenilir râvîlerin takibiyle zayıf hadisin sahîh li-gayrihî mertebesine yükseldiğini ve onların Sahîhayn'de nasıl yer aldığını belirtmiştir. Bu görüş, Abdulrahmân el-Mu‘allimî el-Yemânî, Şeyh Muhammed Avvâme ve araştırma-cı Ebu Bekir Kâfî tarafından da desteklenmekte olup, Buhârî ve Müslim’in es-Sahîh’le-rinde hadislerin nasıl yer aldığını dikkate almanın önemini vurgulamışlardır.
Primary Language | Arabic |
---|---|
Subjects | Hadith |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2024 |
Submission Date | June 9, 2024 |
Acceptance Date | June 10, 2024 |
Published in Issue | Year 2024 Volume: 22 Issue: 1 |