ez-Zehebî ve Hadisçiliği Adlı Eser Üzerine Tenkîdî bir Nazar

Year 2025, Volume: 23 Issue: 1, 45 - 67, 30.06.2025

Mehmet Ali Çalgan

Abstract

Güçlü tenkitçiliğiyle tanınan meşhur muhaddis ez-Zehebî’nin hayatı ve hadisçiliği ül-kemizde ve yurtdışında pek çok derinlikli araştırmaya konu olmuştur. 2024 senesinde tamamlanan Memlükler Dönemi Âlimi ez-Zehebî ve Hadisçiliği başlıklı doktora tezi de bu çalışmalardan birisidir. Bu tetkikte söz konusu çalışmada hadis tenkidinin gelişimi, ez-Zehebî’nin içerik tenkidi ve bazı Sahîhayn hadislerinin tenkidiyle ilgili yapılan tahliller eleştirel bir bakış açısıyla tetkik edilecektir.

Keywords

Hadis , ez-Zehebî , Metin Tenkidi , İçerik Tenkidi.

References

• Çalgan, Mehmet Ali. “İbn Ebu Hâtim’in ʿİlelü’l-hadîs İsimli Eserinde Metin Tenkidi”, HADITH 9 (Aralık 2022), 1-49.
• Çalgan, Mehmet Ali. “Zehebî’de Metin Tenkidi ve Münker Tabirinin Metin Tenkidi Kapsamında Gerekçeli Kullanımı”, İslami İlimler Araştırmaları Dergisi 12 (Aralık 2022), 147-158.
• Çalgan, Mehmet Ali. Muhaddisler Muhteva Tenkidi Yaptı Mı? İstanbul: İFAV Yayınları, 2023.
• Ebû Semha, Abdüsselam. el-Hadîsü’l-münker dirâse nazariyye tatbîkiyye fî kitâb ileli’l-hadîs li’bni Ebî Hâtim. Beyrut: Dâru’n-Nevâdir, 2012.
• Kesgin, Salih. Hadisleri Anlama Sorunu. İstanbul: İSAM Yayınları, 2016
• Muhammedî, Abdülkâdir Mustafa. eş-Şâz ve’l-münker ve ziyâdetü’s-sika muvâzene beyne’l-mütekaddimîn ve’l-müteahhirîn. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Saîdî, Hasan Fevzî Hasan. ez-Zehebî ve menhecuhû fî nakdi metni’l-hadîsi’ş-şerîf. Kâhire: Mektebetü Vehbe, 2013.
• Sülemî, Abdurrahman b. Nüveyf. el-Hadîsü’l-münker inde nukkâdi’l-hadîs. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 2005.
• Tiyek, Münevver. Memlükler Dönemi Alimi ez-Zehebi ve Hadisçiliği Ankara: Ankara Üniversitesi, Doktora Tezi, 2024.