FİZİKSEL AKTİVİTENİN METABOLİK SENDROM ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 9, 04.05.2023

Kübra Akman , Başak Öney , Mehmet Gültekin Bilgin

https://doi.org/10.48124/husagbilder.1175178

Cited By: 2

Öz

Metabolik sendrom çağımızın önemli bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Hareketsiz bir yaşamın benimsenmesi, yüksek kalorili ve sağlıksız bir beslenme biçiminin uygulanması metabolik sendrom görülme olasılığını arttırmaktadır. Metabolik sendromun görülme yüzdeliği kentsel ve kırsal kesimlere göre değişiklik göstermektedir. Metabolik sendromu etkileyen ana unsur yaşam tarzının nasıl olduğudur. Metabolik sendrom tanısının koyulabilmesi için tanı kriterleri çeşitli kuruluşlar tarafından belirlenmiştir. Metabolik sendrom; diyabet, kardiyovasküler hastalıklar ve obezitenin birleşiminden oluşan bir rahatsızlıktır. Obezite, hipertansiyon, dislipidemi, insülin direnci veya tip 2 diyabet bu bileşenlerden sayılmaktadır. Fiziksel aktivite insülin aktivitesinin kontrolünün sağlanması, kardiyovasküler hastalık riskinin azalması ve kilo kontrolünün sağlanmasında oldukça önemlidir. Hastalıktan korunmanın ve tedavinin etkin yolu obez bireylerde kilo veriminin sağlanması, gerekli egzersiz ve diyet uygulamalarının yapılmasıdır. Uygun ve yeterli fiziksel aktivitelerin yapılması metabolik sendromun bileşenlerinin görülme ve tedavi edilmesinde olumlu sonuçlar verdiği çeşitli çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metabolik sendrom, egzersiz, diyet

Effect of Physical Activity on Metabolic Syndrome

Öz

Metabolic syndrome is an important health problem of our age. Adopting a without-motion life, and applying a high-calorie and unhealthy diet increases the possibility of metabolic syndrome. The rate of metabolic syndrome varies according to urban and village areas. The main factor affecting metabolic syndrome is a lifestyle. Diagnostic criteria for the diagnostic of metabolic syndrome have been determined by various organizations. Metabolic syndrome is a combination of diabetes, cardiovascular diseases, and obesity. Obesity, hypertension, dyslipidemia, insulin resistance, or type 2 diabetes are counted among these components. Physical activity is very important in controlling insulin activity, reducing the risk of cardiovascular disease, and weight control. The effective way of prevention and treatment of the disease is to provide weight loss in obese individuals and to make necessary exercise and diet practices. It has been proven by various studies that performing convenient and sufficient physical activities gives positive results in the detection and treatment of the components of metabolic syndrome.

Anahtar Kelimeler

Metabolic syndrome, exercise, diet

Kaynakça

• [1] Işıldak, M., Güven, G., & Gürlek, A. (2004). Metabolik Sendrom ve İnsülin Direnci. Hacettepe Tıp Dergisi, 96-99.
• [2] Durmaz Akyol, A. (2007). Metabolik Sendrom. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 173-182.
• [3] Üçler, R. (2014). Metabolik Sendrom. Tıp Araştırmaları Dergisi, 153-157.
• [4] Özbakkaloğlu, M., & Demirci, C. (2003). Yüzyılın Salgını: Metabolik Sendrom. SSK Tepecik Hastane Dergisi, 121-127.
• [5] Baysal, A. (2003). Metabolik Sendrom ve Beslenme. Beslenme ve Diyet Dergisi, 5-11.
• [6] İkinci, S., & Atak, N. (2010). Metabolik Sendrom. TAF Preventive Medicine Bulletin, 535-540.
• [7] Arslan, M., Atmaca, A., Ayvaz, G., Başkal, N., Beyhan, Z., Bolu, E., . . . Karakoç. (2009). Metabolik Sendrom Kılavuzu. Ankara: Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği.
• [8] Dik, B. (2013). Metabolik Sendromun Tedavisi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 259-269.
• [9] Balkan, F. (2013). Metabolik Sendrom. Ankara Medical Journal, 85-90.
• [10] Korkmaz, A., & Topal, T. (2006). Modern Yaşam Tarzı ve Yeni Hastalıklar: Metabolik Sendrom Örneği. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 307-316.
• [11] Oğuz, A. (2008). Metabolik Sendrom. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 57-61.
• [12] Bozbaş, H. (2010). Metabolik Sendrom: Önemi ve Önlenmesi. The Anatolian Journal of Cardiology, 120.
• [13] Abacı, A., Kılıçkap, M., Göksülük, H., Karaaslan, D., Barçın, C., Kayıkçıoğlu, M., . . . Tokgözoğlu, L. (2018). Türkiye’de metabolik sendrom sıklığı verileri: Kardiyovasküler risk faktörlerine yönelik epidemiyolojik çalışmaların sistematik derleme, meta-analiz ve meta-regresyonu. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 591-601.
• [14] Ertem, M. (2017). Obexite Epidemiyolojisi ve Korunma. Klinik Tıp Bilimleri Dergisi, 21-30.
• [15] Irmak, H., Yardım, N., Keklik, K., & Temel, F. (2019). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması. Ankara: T. C. Sağlık Bakanlığı.
• [16] Kılıçkap, M., Barçın, C., Göksülük, H., Karaaslan, D., Özer, N., Kayıkçıoğlu, M., . . . Şahin, M. (2018). Türkiye'de Hipertansiyon Sıklığı ve Kan Basıncı Verileri: Kardiyovasküler Risk Faktörlerine Yönelik Epidemiyolojik Çalışmaların Sistematik Derleme, Meta-analiz ve Meta-regresyonu. Türk Kardiyoloji Derneği, 525-545.
• [17] Onat, A., Can, G., Yüksel, H., Ademoğlu, E., Erginel Ünaltuna, N., Kaya, A., & Altay, S. (2017). Tıp Dünyasının Kronik Hastalıklara Yaklaşımına Öncülük. İstanbul: Logos Yayıncılık.
• [18] Özseven, L., & Sönmez, Y. (2012). Prevalence Of The Metabolic Syndrome Among Adults In a Family Health Center In Turkey. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 6-11.
• [19] Karakoç Kumsar, A., & Pakyüz, S. (2014). Kadında Metabolik Sendromun Önemi. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 48-55.
• [20] Nişancı Kılınç, F., Çakır, B., Ekici, M., & Temizhan, A. (2019). Metabolik Sendromlu Bireyler Günlük Besin Ögesi Gereksinimlerini Karşılayabiliyor Mu? Ortadoğu Tıp Dergisi, 548-554.
• [21] Ulu, M., & Yüksel , Ş. (2015). İnsülin Direnci. Kocatepe Tıp Dergisi, 238-243.
• [22] Güldal Altunoğlu, E. (2012). İnsülin Direnci. İstanbul Tıp Dergisi, 137-140.
• [23] Kitiş, Y., Bilgili, N., Hisar, F., & Ayaz, S. (2010). Yirmi Yaş ve Üzeri Kadınlarda Metabolik Sendrom Sıklığı ve Bunu Etkileyen Faktörler. Anadolu Kardiyoloji Dergisi, 111-119.
• [24] Eckardstein, A., & Kardassis, D. (2015). High Density Lipoproteins. Londra: Springer.
• [25] Coşansu, G. (2015). Diyabet: Küresel Bir Salgın Hastalık. Okmeydanı Tıp Dergisi, 1-6.
• [26] Baysal, A., Aksoy, M., Besler, H., Bozkurt, N., Keçecioğlu, S., Mercanlıgil, S., . . . Yıldız, E. (2019). Diyet El Kitabı. Ankara: Hatiboğlu.
• [27] Özdoğan, E., Özdoğan, O., Altunoğlu, E., & Köksal, A. (2015). Tip 2 Diyabet Hastalarında Kan Lipid Düzeylerinin Hba1c ve Obezite ile İlişkisi. Şişli Etfal Tıp Bülteni, 248-254.
• [28] Ergüven, M., Koç, S., İşgüven, P., Yılmaz, Ö., Sevük, S., & Yüksel, E. (2008). Obez Adolesanlarda Metabolik Sendrom ve Obezite Gelişiminde Rol Oynayan Risk Faktörlerinin Araştırılması. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 26-36.
• [29] Kadıoğlu, A. (2018). Makrovasküler Komplikasyon Gelişmiş Tip 2 Diyabetes Mellitus Hastalarında Metabolik Sendrom Sıklığının Araştırılması (Uzmanlık Tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi)
• [30] Tümer, G., & Çolak, R. (2012). Tip 2 Diabetes Mellitusda Tıbbi Beslenme Tedavisi. Deneysel ve Klinik Tıp Dergisi, 12-15.
• [31] Aydoğdu, S., Güler, K., Bayram, F., Altun, B., Derici, Ü., Abacı, A., . . . Tokgözoğlu, L. (2019). Türk Hipertansiyon Uzlaşı Raporu. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi, 535-546.
• [32] Çetinkalp, Ş. (2008). Metabolik Sendromda Seçkin Antihipertansif Hangisi. V. Metabolik Sendrom Sempozyum Kitabı (s. 21-25). içinde Metabolik Sendrom Derneği.
• [33] Derici, Ü. (2004). Metabolik Sendromun Değişen Yüzü. VI. Ulusal Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Kongresi, (s. 15-17).
• [34] Aslan, V. (2012). Dislipidemi'de Endokrin Hastalık Sıklığının Araştırılması (Uzmanlık Tezi, Atatürk Üniversitesi)
• [35] Üresın, Y., Calda, N., & Özyiğit, T. (2011). Dislipidemi Tedavisinde Kullanılan Güncel İlaçlar. Türkiye Klinikleri.
• [36] Dislipidemi Tanı ve Tedavi Kılavuzu. (2021). Ankara: Türkiye Endoktinoloji ve Metabolizma Derneği.
• [37] Totan, B., Yıldıran, H., & Ayyıldız, F. (2019). Bağırsak Mikrobiyatası Vücut Ağırlığını Etkiler Mi? Selçuk Tıp Dergisi, 210-216.
• [38] İslamoğlu, Y., Koplay, M., Sunay, S., & Açıkel, M. (2008). Obezite ve Metabolik Sendrom. Tıp Araştırmaları Dergisi, 168-174.
• [39] Serter, R. (2003). Obezite Atlası. Ankara.
• [40] Alpözgen, A., & Özdinçler, A. (2016). Fiziksel Aktivite ve Koruyucu Etkileri: Derleme. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 66-72.
• [41] Soyluk Selçukbiricik, Ö. (2019). Metabolik Sendromlu Hastaya Pratik Egzersiz Önerileri. XVI. Metabolik Sendrom Sempozyumu (s. 28-29). içinde Metabolik Sendrom Derneği.
• [42] Demirel, H., Kayıhan, H., Özmert, E., & Doğan, A. (2014). Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi. Ankara: T. C. Sağlık Bakanlığı.
• [43] Azboy, Y. (2021). Fiziksel Aktivite ve Sağlık. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 140-144.
• [44] Baltacı, G. (2012). Obezite ve Egzersiz. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.
• [45] Evran Olgun, M., & Tetiker, B. (2020). Metabolik Hastalıklarda Egzersiz. Türkiye Klinikleri, 69-73.
• [46] Can, S., Arslan, E., & Ersöz, G. (2014). Güncel Bakış Açısı İle Fiziksel Aktivite. Ankara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, 1-10.
• [47] Gümüş, E. (2018). Morbid Obezlerde Beslenme Durumu ve Fiziksel Aktivitenin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İsyanbul Medipol Üniversitesi.
• [48] Yeşil, P., & Altıok, M. (2012). Kardiyovasküler Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolünde Fiziksel Aktivitenin Önemi. Türk Kardiyol Dern Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi.
• [49] Eraslan, A. (2012). Metabolik Sendrom ve Egzersiz. Spor Hekimliği Dergisi, 131-138.
• [50] Myers, J., Kokkinos, P., & Nyelin, E. (2019). Physical Activity, Cardiorespiratory Fitness, and the Metabolic Syndrome. Nutrients.