Yenidoğan Bebeği Olan Annelerin Kolostrumla Beslemeye İlişkin Düşünce ve Uygulamaları

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 3, 39 - 62, 30.09.2025

İlknur Muratoğlu , Hatice Pek

https://doi.org/10.48124/husagbilder.1760870

Öz

Amaç: Anne sütü, yenidoğanın büyüme ve gelişmesi için gereken tüm besin öğelerini içermektedir. Doğumdan sonra ilk hafta salgılanan kolostrumdaki antienfektif etmenler yenidoğanı enfeksiyonlardan korumakta ve bebeğin ilk aşısı olarak nitelendirilmektedir. Çalışma, yenidoğan döneminde bebeği olan annelerin sosyo-demografik özellikleri ile kolostrum hakkındaki düşünceleri ve kolostrum ile besleme durumlarının incelenmesi amacıyla, prospektif, tanımlayıcı ve kesitsel tipte yapıldı.
Gereç ve Yöntem: 15.09.2023-15.11.2023 tarihleri arasında İstanbul ilinde bulunan iki Aile Sağlığı Merkezi’ne başvuran 94 anne ile yüz yüze görüşülerek yapıldı. Tanıtıcı Bilgiler Formu ile Emzirme ve Kolostrum Hakkında Bilgi Formu kullanıldı. Araştırmanın verileri SPSS for Windows 26 programında analiz edildi.
Bulgular: Annelerin %89,4’ünün doğumdan önce emzirme/anne sütü hakkında bilgi aldığı, %98,9’u bebeklerini kolostrum ile beslerken %1,1’inin beslemediği ve kolostrum ile beslemeyen annelerin tamamının formül süt ile beslediği saptandı. Annelerin %75,5’inin doğumdan önce kolostrum hakkında bilgi aldığı, bilgi alan annelerin %22,5’inin “kolostrum vermeyi düşünmüyordum ancak öğrendiğim bilgiler sonrası vermeye karar verdim” ve %77,5’inin “kolostrum vermeyi düşünüyordum ve verdim” şeklinde yanıtladığı belirlendi. Doğumdan sonra annelerin %26,6’sının yarım saat içinde, %62,8’inin 1 saat içinde ve %10,6’sının 1 saatten sonra emzirmeye başladığı görüldü. Annelerin yaşı, eğitim durumu, doğduğu coğrafi bölge ve doğum şekli ile emzirme ve kolostrum hakkındaki bilgileri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptandı (p<0,05).
Sonuç: Annelerin tamamına yakının “kolostrum bebeğe verilmelidir” düşüncesinde olduğu ve bebeğini kolostrum ile beslediği görüldü. Yenidoğanın doğumdan sonra ilk olarak kolostrum ile beslenmesi çok önemli ve değerlidir.

Anahtar Kelimeler

Anne , Emzirme , Kolostrum , Yenidoğan

Thoughts and Practices of Mothers with Newborn Babies Regarding in Colostrum Feeding

Öz

Introduction: Breast milk contains all the nutrients required for the growth and development of the newborn. The anti-infective factors in colostrum secreted in the first week after birth protect the newborn from infections and are considered as the first vaccine of the baby. The study was conducted prospective, descriptive and cross-sectional, with the aim of examining the socio-demographic characteristics of mothers who had babies in the neonatal period, their thoughts about colostrum and their colostrum feeding status.
Material and Method: 94 mothers who applied to two Family Health Centers in Istanbul between 15.09.2023-15.11.2023 were interviewed face-to-face. Introductory Information Form and Information Form on Breastfeeding and Colostrum were used. The data of the study were analyzed in SPSS for Windows 26 program.
Results: It was found that 89,4% of mothers received information about breastfeeding/breast milk before giving birth, 98,9% fed their babies colostrum, 1,1% did not, and all mothers who did not feed colostrum fed their babies formula milk. It was determined that 75,5% of mothers received information about colostrum before giving birth, 22,5% of mothers who received information responded, “I was not planning to give colostrum, but after learning the information, I decided to give it,” and 77,5% responded, “I was planning to give colostrum, and I did.” After delivery, 26.6% of mothers started breastfeeding within half an hour, 62.8% within 1 hour and 10.6% after 1 hour. A statistically significant relationship was found between mothers' age, education, geographical region of birth and mode of delivery and their knowledge about breastfeeding and colostrum (p<0,05).
Conclusion: It was observed that almost all of the mothers thought that “colostrum should be given to the baby” and fed their babies with colostrum. The first feeding of the newborn with colostrum after birth is very important and valuable.

Anahtar Kelimeler

Breast milk , Colostrum , Mother , Newborn

Kaynakça

• Gökçay G, Köklük S, Kayadibi F, Eraslan E. Çocuklarda ilk iki yılda gelişimi etkileyen faktörler. İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Mecmuası. 2000;63(4):395-05
• Andreas NJ, Kampmann B, Le-doare KM. Human breast milk: A review on its composition and bioactivity. Early Hum Dev. 2015;91(11):629-35.
• Çakmak S, Dengi ASD. Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2019;23(1):9-19.
• Lawrence RM, Lawrence RA. Breastfeeding: more than just good nutrition. Pediatr Rev. 2011;32(7):267-80.
• Büyüktiryaki M, Canpolat FE. Term baby nutrition. Forbes J Med. 2023;4(1):1-10.
• Suzan ÖK.. Kolostrum: Özellikleri ve prematüre bebeğe faydaları. STED. 2020;29(3):221-27.
• Çelik İH. Prematürelerde ve hayatın ilk günlerinde anne sütünün özellikleri. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi. 2017;2(2), 246-57.
• Global Breastfeeding Scorecard 2022 Protecting Breastfeeding Through Further İnvestments And Policy Actions. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/365140/WHO
• Belfort MB, Anderson PJ, Nowak VA, Lee KJ, Molesworth C, Thompson DK, Doyle LW, Inder TE. Breast milk feeding, brain development, and neurocognitive outcomes: A 7-year longitudinal study in ınfants born at less than 30 weeks’ gestation. J Pediatr. 2016;177:133-39.
• Bertino E, Nicola DP, Giuliani FP, Cester E, Vassia C, Pirra A, Tonetto P, Coscia A. Benefits of human milk in preterm infant feeding. Journal of Pediatric and Neonatal Individualized Medicine (JPNIM). 2012;1(1):19-24.
• Underwood MA. Human milk for the premature infant. Pediatr Clin North Am. 2013;60(1):189-07.
• 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Ankara, Elma Teknik Basım Matbaacılık Ltd Şti., 2019.
• Yiğitalp G, Gümüş F. Diyarbakır’da 15-49 yaş kadınların bebek bakımıyla ilgili geleneksel uygulamaları. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2017;11(3):188-96.
• Topkara N, Aktaş Reyhan, F, Dağlı E. Kadınlar kolostrum hakkında ne biliyor?: Nitel Bir Araştırma. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;7(2):489-08.
• Peven K, Purssell E, Taylor C, Bick D, Lopez VK. Breastfeeding support in low and middle-income countries: Secondary analysis of national survey data. Midwifery. 2020;82(102601):1-9.
• Ugurlu M, Yavan T. The effectiveness of breastfeeding education: An integrative review. J Behav Health. 2016;5(4):182-90.
• Yeşilçiçek Çalık K, Coşar Çetin F, Erkaya R. Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(3):80-91.
• Yılmaz G. 0-24 Aylık bebeklerin beslenme şekillerinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;8(4):343-52.
• Gökçe NE, Beydağ KD. 0-12 aylık bebeği olan annelerin emzirme öz-yeterliliği ve anne sütünü arttırmaya yönelik tamamlayıcı ve alternatif tedavi kullanma eğilimleri. Sağlık ve Toplum. 2021;31(2):83-93.
• Gökduman M, Balkaya NA. Anne sütünü artırmaya yönelik bitkisel çay kullanımı ve etkileyen faktörler. DEUHYO ED. 2010;3(4):187-94.
• Hobbs AJ, Mannion CA, McDonald SW, Brockway M, Tough SC. The impact of caesarean section on breastfeeding initiation, duration and difficulties in the first four months postpartum. BMC Pregnancy Childbirth. 2016;16(1):1-9.
• Küçükoğlu S, Çelebioğlu A. Effect of natural-feeding education on successful exclusive breast-feeding and breast-feeding self-efficacy of low-birth-weight infants. Iran J Pediatr. 2014;24(1):49-56.
• Dündar T, Özsoy S. Annelerin emzirmeye yönelik sosyal medya kullanım durumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020; 9(1):29-29.
• Harakeh S, Almatrafi M, Bukhari R, Alamri T, Barnawi S, Joshi S, Al Muhayawi M, Basunbul G, Alazraqi M, Al-Khalidy A, Shaala L, Alshehri A, Al Amri S, Aljaouni S. Colostrum knowledge among Saudi mothers in Jeddah, Saudi Arabia. J Pak Med Assoc. 2020;70(12(A)):2221-225.
• Yoldaş H, Dinçer T, Garipağaoğlu M. 0-6 Aylık bebeklerin büyüme gelişme ve beslenme özelliklerinin değerlendirilmesi. Sağ Aka Derg. 2021;8(1):29-35.
• Sis Çelik A, Çapık A, Engin R. Erzurum’da gebelik ve doğum sonu dönemde yapılan geleneksel uygulamaların belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012;15(4): 262-67.
• Kepekçi M, Yalçınoğlu N, Devecioğlu E, Eren T, Gökçay G. Emzirme danışmanlığı birimine başvuran annelerin ve bebeklerin incelenmesi. Çocuk Dergisi. 2012;12(4):164-68.
• Şatır G, Çelik M, Kemhacıoğlu M. Emzirme döneminde olan annelerin bebek besleme alışkanlıkları ve bunları etkileyen faktörler. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2017;24(3):60-66.
• Şen Er B, Koçakoğlu Ş. Şanlıurfa ili merkez ilçelerinde 0-24 aylık bebeği olan annelerin anne sütü ve emzirmeye ilişkin bilgi ve tutumları. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2022;19(3):542-50.
• Elkin N, Ören MM, Demirel A, Önal AE. Bir aile sağlığı merkezine başvuran gebelerin anne sütü ve emzirmeye ilişkin bilgi ve tutumları. STED. 2015;2(24):41-48.
• Ata Yüzügüllü D. Adana ili Çukurova İlçesindeki annelerin ilk 6 ay sadece anne sütü verme durumlarına sosyodemografik ve psikopatolojik özelliklerinin etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi; 2017.