2023 GENEL SEÇİMLERİ CUMHURBAŞKANI ADAYLARININ INSTAGRAM HESAPLARININ SÖYLEM-TARİHSEL YAKLAŞIM STRATEJİLERİYLE İNCELENMESİ

Year 2025, Volume: 5 Issue: 3, 221 - 236

Özlem Özdeşim Subay , Şevval Bakırsoy

Abstract

Dijitalleşme ve küreselleşmenin etkisiyle şekillenen dönüşüm, siyasetten topluma kadar pek çok alanda bilginin merkezi bir rol oynamasına neden olmuştur. Özellikle seçim süreçlerinde dijital iletişim araçlarının yaygın ve düşük maliyetli yapısı, politikacılara kamuoyunu organize etme ve seçmeni harekete geçirme olanağı sunmuştur. Bu bağlamda dijital propaganda, vatandaşlarla çevrimiçi etkileşim kurma ve kamuoyunu etkileme amacıyla kullanılan bilgisayar ve mobil cihazlara dayalı iletişim biçimi olarak öne çıkmaktadır. Özellikle 2017 Referandumuyla birlikte Türkiye’de Başkanlık Sistemi’ne geçiş yapılmış olması, yürütmenin başı olan Cumhurbaşkanlığı mevkiine iktidar mekanizmasında önem kazandırmıştır. Türkiye’de 2023 Cumhurbaşkanlığı Seçimleri için adaylar Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu, Sinan Oğan ve Muharrem İnce olmuştur. 2023 Genel Seçimleri sürecinde Cumhurbaşkanı adayları arasında güçlü bir rekabet oluşmuş ve bu rekabet zaman zaman kutuplaştırıcı ayrımcı söylemin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu çalışmada, alan yazınında kutuplaştırıcı ve ayrımcı söylemlerin incelenmesinde kullanılan yöntemlerden biri olan Eleştirel Söylem Çözümlemesi çerçevesinde, Viyana Ekolü tarafından geliştirilen Söylem-Tarihsel Yaklaşım'ın stratejilerinden yararlanılarak, seçim sürecinde Cumhurbaşkanı adaylarının Instagram paylaşımlarında yer alan ayrımcı söylemlerin çözümlenmesi amaçlanmaktadır.

Keywords

Dijital Propagada, 2023 Cumhurbaşlanlığı Seçimleri, Instagram, Söylem-Tarihsel Yaklaşım, Starejiler

EXAMINATION OF INSTAGRAM ACCOUNTS OF 2023 GENERAL ELECTIONS PRESIDENTIAL CANDIDATES WITH DISCOURSE-HISTORICAL APPROACH STRATEGIES

Abstract

The transformation shaped by the impact of digitalization and globalization has caused information to play a central role in many areas from politics to society. The widespread and low-cost structure of digital communication tools, especially in election processes, has provided politicians with the opportunity to organize public opinion and mobilize voters. In this context, digital propaganda stands out as a form of communication based on computers and mobile devices used to interact with citizens online and influence public opinion. The transition to the Presidential System in Turkey, especially with the 2017 Referendum, has given importance to the position of the President, which is the head of the executive branch, in the mechanism of power. The candidates for the 2023 Presidential Elections in Türkiye were Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu, Sinan Oğan and Muharrem İnce. There was a strong competition among the presidential candidates during the 2023 General Elections process, and this competition has occasionally led to the emergence of polarizing and discriminatory discourse. One of the methods used in the literature to identify polarizing and discriminatory discourse is the Discourse-Historical Approach developed by the Vienna School of Critical Discourse Analysis. This study aims to reveal the discriminatory discourse used in the Instagram posts of the Presidential candidates during the election process by using the discourse strategies of the Discourse-Historical Approach.

Keywords

Digital Propaganda, 2023 Presidential Elections, Instagram, Discourse-Historical Approach, Strategies

References

• Acar, M. (2019). Yunan milliyetçiliğinin oluşumu ve modern Yunanistan’da milliyetçi tarih yazımı. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 6(2), 38–63. Başaran Aydın, Ö. ve Songül Ercan, G. (2025). Türkçe ders kitaplarında toplumsal cinsiyetin Söylem-Tarihsel Yaklaşım çerçevesinde incelenmesi: Adlandırma Stratejisi. Journal of Academic Social Science Studies, 18(103).
• Bilici, B. (2025). Siyasal İletişim ve Sosyal Medya: 2023 Cumhurbaşkanlığı Seçiminde Adayların TikTok Kullanımına Yönelik Analiz. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 16(2), 105-128.
• Bjola, C. (2017). Propaganda in the digital age. Global Affairs, 3(3), 189–191. https://doi.org/10.1080/23340460.2017.1427694
• Blommaert, J. ve Bulcaen, C. (2000). Critical discourse analysis. Annual Review of Anthropology, 29(1), 447–466.
• Boréus, K. (2006). Discursive discrimination: A typology. European Journal of Social Theory, 9(3), 405-424.
• Chaudhari, D. D. ve Pawar, A. V. (2021). Propaganda analysis in social media: A bibliometric review. Information Discovery and Delivery. https://doi.org/10.1108/IDD-06-2020-0065
• Chi, F. ve Yang, N. (2010). Twitter adoption in Congress: Who tweets first? MPRA Paper No: 23225.
• Clever, L., Schatto-Eckrodt, T., Clever, N. C., ve Frischlich, L. (2023). Behind blue skies: A multimodal automated content analysis of Islamic extremist propaganda on Instagram. Social Media + Society, 9(1), 20563051221150404.
• Çakır, H. ve Tufan, S. (2016). Siyasal iletişim sürecinde sosyal medya: Türkiye’de siyasi liderlerin Instagram kullanım pratikleri üzerine bir inceleme. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(41), 7–28.
• Danış, P. (2021). Gazete köşe yazısı söylemi kapsamında yeni baro düzenlemesi: Söylem-Tarihsel Yaklaşım çerçevesinde bir çözümleme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1001-1023. https://doi.org/10.16953/deusosbil.770572
• Daulay, S. H., Bahar, T., Putri, A. ve Batubara, P. F. (2023). Various wordings of propaganda on social media: Cases from Instagram application. Journal of Linguistics, Literacy, and Pedagogy, 2(2), 100–107.
• Er, U. (2023). Yeni siyasal iletişim aracı olarak sosyal medyanın etkin kullanımı. [Yüksek lisans tezi, Kapadokya Üniversitesi, Nevşehir].
• Erdal, V. ve Kılıç, N. (2024). 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Cumhurbaşkanı adaylarının Twitter hesapları üzerine karşılaştırmalı bir analiz. The Journal of Turk-Islam World Social Studies, 11(41), 111-127.
• Gökalp, B. ve Subay, Ö. Ö. (2024). The reflections on social media of the statement of the nation alliance’s strengthened parliamentary system in Turkey. Zeitschrift für Vergleichende Politikwissenschaft, 18(1), 59–87.
• Gulati, G. J. ve Williams, C. B. (2010). Congressional candidates’ use of YouTube in 2008: Its frequency and rationale. Journal of Information Technology & Politics, 7(2), 93–109.
• Gümüşboğa, Y. (2024). Siyasi gücün görsel göstergesi: Türk siyasi parti liderlerinin Instagram profil fotoğraflarının derinlemesine incelenmesi. Bitlis Eren Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 267–286.
• Gürbüz, G. ve Sayımer, İ. (2023). Türkiye’de seçmenlerin yeni medya ortamlarında siyasal katılım pratikleri. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 6(12), 374-397.
• Güven, S. (2017). Siyasal iletişim sürecinin dönüşümü: Siyasal katılım ve iletişim teknolojileri. The Online Journal of Design, Art and Communication (TOJDAC), 7(2), 175–191.
• Güz, N., Yegen, C. ve Aydın, B. O. (2019). Dijital propaganda ve politik başarı: 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı seçiminin Twitter analizi. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1461–1482. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.522546
• Güz, N., Yegen, C. ve Yanık, H. (2018). Instagram yeni bir politik propaganda ortamı olabilir mi? Social Sciences–2018 (s. 51).
• Karaca, M. F. (2024). 2023 Cumhurbaşkanlığı seçiminde sosyal medya kullanımı: Instagram ve X üzerine bir inceleme. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 136-175. https://doi.org/10.54282/inijoss.1454160
• Karakuş, M. (2021). Gelenekselden dijitale propaganda araçlarının dönüşümü. Selçuk İletişim, 14(1), 462–491. https://doi.org/10.18094/josc.776626
• Kohn, A. (2017). Instagram as a naturalized propaganda tool: The Israel Defense Forces website and the phenomenon of shared values. Convergence, 23(2), 197–213.
• Köktürk, G. V. (2020). Propagandanın değişen görünümü. Journal of Turkish Studies, 15(8), 3593–3608.
• Köseoğlu, Y. ve Hamza, A. L. (2013). Bir siyasal propaganda aracı olarak sosyal medya. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(3), 103–125.
• Küçüksakarya, E. (2020). Habertürk ve Yeni Akit gazetelerinde yüklemleme stratejileri: Söylem-Tarihsel Yöntem temelli bir inceleme. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 2(2), 45-54.
• Lassen, D. S. ve Brown, A. R. (2011). Twitter: The electoral connection? Social Science Computer Review, 29(4), 419–436.
• Lasswell, H. D. (1927). The theory of political propaganda. American Political Science Review, 21(3), 627–631.
• Laughey, D. (2010). Medya çalışmaları: Teoriler ve yaklaşımlar (Çev. A. Yılmaz). Kaldeon Yayınları.
• Liberg, Ø. J. (2023). Digital propaganda: Analyzing modern influencing operations [Master's thesis, Inland Norway University].
• Lock, I. ve Ludolph, R. (2020). Organizational propaganda on the Internet: A systematic review. Public Relations Inquiry, 9(1), 103–127.
• Meyer, M. (2001). Between theory, method and politics: Positioning of the approaches to CDA. In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods of critical discourse analysis (ss. 14–31). Sage.
• Neyazi, T. A. (2020). Digital propaganda, political bots and polarized politics in India. Asian Journal of Communication, 30(1). https://doi.org/10.1080/01292986.2019.1699938
• Ellison, N. ve Hardey, M. (2014). Social media and local government: Citizenship, consumption and democracy. Local Government Studies, 40(1), 21–40. https://doi.org/10.1080/03003930.2013.799066
• Özer, M. Y. ve Kartal, M. (2023). Eylem ve katılım ilişkisi açısından siyasal iletişim, dijital propaganda ve sosyal medya. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(4), 1593–1619. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.1294084
• Özkoçak, V. ve Kırık, A. M. (2023). Seçim ve propaganda süreçlerinde yapay zekâ, büyük veri ve algoritmaların etkisi: 14 Mayıs 2023 Türkiye genel seçimleri örneği. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(3), 412-428.
• Polat, F. ve Subay, Ö. Ö. (2016). 2014 yerel seçimlerinde sosyal medya kullanımı: 16 büyükşehir belediye başkanlığı seçimi örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 43, 149–174. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3295
• Reisigl, M. ve Wodak, R. (2001). Discourse and discrimination: Rhetorics of racism and antisemitism. Routledge.
• Reisigl, M. (2008). Discrimination in discourses. In Handbook of intercultural communication (ss. 365–394). Mouton de Gruyter.
• Reisigl, M. ve Wodak, R. (2009). The discourse-historical approach (DHA). In R. Wodak & M. Meyer (Eds.), Methods for critical discourse analysis (ss. 87–121). Sage.
• Rençberler, Ö. (2022). Yunanistan’ın I. Dünya Savaşı deneyimine postyapısalcı bir bakış: Söylem-Tarihsel Yaklaşım. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 12(23), 223-258. https://doi.org/10.33207/trkede.1023568
• Seo, H. (2014). Visual propaganda in the age of social media: An empirical analysis of Twitter images during the 2012 Israeli–Hamas conflict. Visual Communication Quarterly, 21(3), 150–161.
• Subay, Ö. Ö. (2020). Tek Parti Dönemi gazeteciliğinde faşizan söylem: Varlık Vergisi örneği [Doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü].
• Subay, Ö. Ö., Polat, F. ve Torun, E. D. (2023). Fascist discourses in the single-party period: The case of 1942 Wealth Tax in the Cumhuriyet newspaper. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 11(1), 180–199.
• Qualter, T. H. (1980). Propaganda teorisi ve propagandanın gelişimi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 35(1).
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2025). https://www.uab.gov.tr/haberler/sosyal-medya-kullanimi-artiyor
• Ünür, E. (2024). Siyasal pazarlama süreçlerinde dijital kampanyalar: 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 139-176.
• Van Dijk, T. A. (2015). Critical discourse analysis. In D. Tannen, H. E. Hamilton, & D. Schiffrin (Eds.), The handbook of discourse analysis (Cilt 1, ss. 466–487). Blackwell Publishers.
• Williams, C. B. ve Gulati, G. J. J. (2010). Communicating with constituents in 140 characters or less: Twitter and the diffusion of technology innovation in the United States Congress. Working Papers, Paper 43.
• Wodak, R. (2015). Critical discourse analysis, discourse-historical approach. In The international Encyclopedia of Language and Social interaction (First ed.). John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781118611463.wbielsi116
• Wodak, R., Nowak, P., Pelikan, J., Gruber, H., de Cillia, R. ve Mitten, R. (1990). “Wir sind alle unschuldige Täter!” Diskurshistorische Studien zum Nachkriegsantisemitismus. Suhrkamp.
• Woolley, S. C. (2022). Digital propaganda: The power of influencers. Journal of Democracy, 33(3), 115–129. https://doi.org/10.1353/jod.2022.0027