3B DİJİTAL SANATTA GERÇEKÜSTÜCÜLÜĞÜN YENİ DİJİTAL FORMLAR

Year 2026, Volume: 6 Issue: 1, 1 - 12

Burak Dervişoğlu

Abstract

Çalışma kapsamında, 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan Gerçeküstücülük (Sürrealizm) akımının estetik prensiplerinin, 21. yüzyılın üç boyutlu (3B) dijital sanat pratikleri aracılığıyla nasıl yeni formlara dönüştüğü incelenmektedir. Dijital teknolojilerin gelişimi, sanatçılara geleneksel yöntemlerle mümkün olmayan ifade olanakları sunarak Gerçeküstücülüğün temelini oluşturan rüya benzeri imgeler ve mantık dışı kompozisyonlar için yeni bir zemin hazırlamıştır. Araştırma, dijital sanatın sunduğu olanaklar içerisinde özellikle 3B dijital modelleme, hipergerçekçi görselleştirme (render) ve döngüsel animasyon tekniklerinin, Gerçeküstücü estetiği nasıl yeniden şekillendirdiğini analiz etmektedir. Bu bağlamda, "geometrik özgürlük" ve "dijital tekinsizlik" (digital uncanny) kavramları, tarihsel gerçeküstücülük ile olan bağlantıları üzerinden ele alınmaktadır. Beeple, Filip Hodas ve Andreas Wannerstedt gibi çağdaş 3B sanatçıların eserleri üzerinden yapılan karşılaştırmalı incelemeler, bu yeni dijital formların pratikteki yansımalarını somutlaştırmaktadır. Çalışmada, 3B dijital sanatın, gerçeküstücü mirası hipergerçekçi bir dille yeniden üreten özgün sanatsal ifade biçimlerini araştırmaktadır.

Keywords

Sanat , Tasarım , 3B , Gerçeküstücülük

NEW DIGITAL FORMS OF SURREALISM IN 3D DIGITAL ART

Abstract

This study examines how the aesthetic principles of Surrealism, which emerged in the early 20th century, have been transformed into new forms through 21st-century three-dimensional (3D) digital art practices. The development of digital technologies has offered artists expressive possibilities unavailable through traditional methods, paving the way for the dreamlike imagery, irrational compositions, and explorations of the unconscious that form the foundation of Surrealism. This research analyzes how technologies such as 3D digital modeling, hyperrealistic rendering, virtual reality (VR), augmented reality (AR), and artificial intelligence (AI) have reshaped Surrealist aesthetics. In this context, concepts such as "geometric freedom," "digital uncanny," and the creation of interactive spaces offered by digital art are examined through their connections to and differences from historical Surrealism. An examination of the works of contemporary 3D artists such as Beeple, Filip Hodas, and Andreas Wannerstedt illustrates the practical implications of these new digital forms. It is examined that 3D digital art not only technologically imitates the surrealist heritage but also reveals original forms of artistic expression that reproduce it with the tools and cultural codes of the digital age.

Keywords

Art , Design , 3D , Surrealism

References

• KAYNAKÇA 3durak. (2025, Haziran 29). 3D Yazıcıların Tarihi: Geçmişten Günümüze Teknolojik Evrim. 3durak: https://www.3durak.com/blogs/news/3d-yazicilarin-tarihi adresinden alındı
• Akademi Bitlo. (2023, Şubat 3). NFT Sanatçısı Beeple Kimdir? Beeple Neden Ünlü? . Akademi.bitlo: https://akademi.bitlo.com/makale/nft-sanatcisi-beeple-kimdir-beeple-neden-unlu adresinden alındı
• Alabay, N. (2025, Eylül 6). Dijital Sanat Nedir. Nurettinalabay: https://nurettinalabay.com.tr/dijital-sanat-nedir/ adresinden alındı
• Alkan, İ., & Oduncu, S. (2024). Yapay Zekâ’da Güncel Yaklaşımlar: Bir Tasarım Aracı Olarak Veri. YEDİ, Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 171-182.
• Anilkagit. (2021, Mayıs 31). Sürrealizm Akımı. Anilkagit: https://www.anilkagit.com/resimde-surrealizm-akimi/ adresinden alındı
• Arena. (2022, Mart 1). Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Farkları. Arena: https://www.arena.com.tr/kesfet/makaleler/sanal-gerceklik-ve-artirilmis-gerceklik-farklari adresinden alındı
• Atlas Üniversitesi. (2025, Haziran 27). Yapay Zeka Sanatı Yok Edecek mi, Tasarımı mı Dönüştürecek? Atlas: https://www.atlas.edu.tr/blog/yapay-zeka-sanati-yok-edecek-mi-tasarimi-mi-donusturecek adresinden alındı
• Aydin, A., & Fatih, K. (2018). 3B Baskı Teknolojisi Kullanılarak Hızlı Prototipleme Yapımı ve Nesnelerin Üretimi. 6th International Symposium on Innovative Technologies inEngineering and Science 09-11 November 2018 (s. 419-428). Antalya: Acadmic Platform.
• Aydoğan, D. (2021). Sanat Eseri̇ne Dayalı Sanal Gerçekli̇k Uygulamalarında Sanatçının Düş Dünyasına Yolculuk Vaadi̇. Akademi̇k Sanat Tasarım Ve Bi̇li̇m Dergi̇si̇, 69-78.
• Batu, U. (2025, Şubat 28). Yapay Zeka ile Geleceğin Sanatı Nasıl Olacak? . Oggusto: https://www.oggusto.com/sanat/yapay-zeka-ile-gelecegin-sanati adresinden alındı
• Beeple. (2020, Eylül 1). Everydays. Beeple-crap: https://www.beeple-crap.com/everydays?pgid=kdyix8la-the-first-emoji_57 adresinden alındı
• Bhattacharya, S. (2024). Digitalising Surrealism: A Pathway to New Humanities. Library Progress International Vol.44 No. 3, 25784-25786.
• Birlik, İ., & Uzun, İ. (2024). Sürreali̇st Fotoğrafin Özgün Yaraticiliği Üzeri̇ne. Baçini Sanat Dergisi, 30-43.
• Breton, A. (2009). Sürrealist Manifestolar. Altıkırkbeş Yayın.
• Catmull, E. (2016). Yaratıcılık A.Ş. Gerçek İlhamın Önünde Duran Görünmez Engelleri Aşmanın Yolları. CEO Plus.
• Dervişoğlu, B. (2020, Mayıs). Pixar şirketinin, canlandırma sinemasının dijitalleşme sürecinde 3 boyutlu bilgisayar grafiklerinin kullanılmasına etkisi. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Farmer, O. (2025) Beeple Digital Art: How Mike Winkelmann Revolutionized the Art World. Prominentpainting: https://prominentpainting.com/beeple-digital-art/ adresinden alındı
• Filiphodas. (2025). Home Page. Filiphodas: https://filiphodas.com/ adresinden alındı
• Gündüz, E. N., & Özener, O. Ö. (2024). Digital Surrealism: Video Game Space. Journal of Computational Design, 139-162.
• Hodas, F. (2025). Pop Culture Dystopia II. Filiphodas: https://filiphodas.com/project/pop-culture-dystopia-ii adresinden alındı
• Ümer, E. (2024). Dijital İmajın Estetiği Olarak Tekinsiz. YEDİ Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 241-252.
• Kratky, A. (2022). Poetic Automatisms: A Comparison of Surrealist Automatisms and Artificial Intelligence for Creative Expression. Poetic Automatisms (s. 359–378). Springer, Cham.
• MOMA. (2025). Salvador Dalí. MOMA: https://www.moma.org/collection/works/79018 adresinden alındı
• Nake, F. (2005). Computer Art. A Personal Recollection. Proceedings of the 5th Conference on Creativity & Cognition, (s. 54-62). London.
• Özdal, M. A. (2020). Dijital Sanatta Gerçekliğin Yeri. Uluslararası Sanat Tasarım ve Eğitim Dergisi, 11-21.
• Pixar. (2025, Nisan 4). Examples in Maya . Pixar: https://rmanwiki-26.pixar.com/space/RFM26/21037809/Examples+in+Maya adresinden alındı
• Plastik Magazine. (2025). Filip Hodas. Plastik Magazine: https://www.plastikmagazine.com/interview/filip-hodas adresinden alındı
• Südor, S. (2021). Di̇ji̇tal Sanatlarda 3d Model Oluşturma Tekni̇kleri̇ni̇n Kullanımı. İdil, 1757–1779.
• Sağlamti̇mur, Z. Ö. (2010). Dijital Sanat. Anadolu Üni̇versi̇tesi̇ Sosyal Bi̇li̇mler Dergi̇si, 213–238.
• Sedin, E., & Prakash, M. (2023, Ağustos 15). How Andreas Wannerstedt became a forerunner for ’oddly satisfying’ art. https://scandinavianmind.com/how-andreas-wannerstedt-became-a-forerunner-for-oddly-satisfying-art/ adresinden alındı
• Türk Telekom. (2024, Mayıs 3). Dijital Sanat ile Yeni Dünya Eserleri . Türk Telekom: https://www.turktelekom.com.tr/blog/tum-blog-yazilari/dijital-sanat-ile-yeni-dunya-eserleri adresinden alındı
• Tablohane. (2025). Sürrealizm Akımının İncileri: En Ünlü Sürrealist Tablolar . Tablohane: https://www.tablohane.com/blog/surrealizm-akiminin-incileri-en-unlu-surrealist-tablolar-1215 adresinden alındı
• Tang, Y., & Misri, I. B. (2025). Exploring surrealist approaches in digital media art for enhancing graphic and visual communication design. Journal of Humanities Music and Dance , 1-14.
• Uplifers. (2025, Haziran 3). Sürrealizm: Biliçaltı, Rüyalar ve Gerçeküstü Sanatın İzinde. Uplifers: https://www.uplifers.com/surrealizm-bilincalti-ruyalar-ve-gercekustu-sanatin-izinde/ adresinden alındı
• Wannerstedt, A. (2024, Kasım 18). Falling Face. Vimeo: https://vimeo.com/1030664528?fl=pl&fe=vl adresinden alındı
• Wannerstedt, A. (2025). Home Page. Andreas Wannerstedt: https://andreaswannerstedt.se/ adresinden alındı
• Yüksel, İ., & Yüksel, O. A. (2024). Sanatta Yapay Zeka Devri̇mi̇: Yaratıcılığın Yeni̇ Boyutları. Sanat&Tasarım Dergisi, 261-285.
• Yuan, H., Liao, Y., & Shang, Y. (2025). An Interactive Application Study of AI Image Generation System Based on Stable Diffusion Under the Visual Logic of Surrealism . 2025 5th International Conference on Artificial Intelligence, Big Data and Algorithms (CAIBDA). Beijing: IEEE.