GÜVENLİK VE TEKNİK İSTİHBARATTA YAPAY ZEKA

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 169 - 183, 26.08.2025

Cafer Uluç , Can Eyüpoğlu

https://doi.org/10.56809/icujtas.1638325

Abstract

Bilinmezden duyulan korku ve endişeyle birlikte—Aristoteles’in Metafizik adlı eserindeki giriş sözünde de yazdığı üzere—insan, doğası gereği bilmek ister. Güvenlik bakış açısıyla yaklaşıldığında, merak etmekten doğan bu bilme isteği, eldeki verileri toplamayı ve bu verilerden fayda üretmek için anlamlı çıktılar üretmeyi hedefler. Bu ifade ile genel bir tanımı yapılan istihbarat, çağın teknolojileriyle bütünleşerek uygulayıcısının elini güçlendirmektedir. Yapay zeka, yaşamın her alanında kendine yer bulmaktadır: eğitimden tarıma, sağlıktan trafiğe, finanstan afet yönetimine, uzay bilimlerinden siber güvenliğe, kriminalden toplum mühendisliğine, insansız hava/kara/deniz araçlarından sosyal medya platformlarına değin etkin düzeyde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın odağında yapay zekanın güvenlik ve istihbarat faaliyetleri bulunmaktadır. Anımsanmalıdır ki, istihbaratın doğası gereği, bu makaledeki konular açık kaynaklara ve akademik yayınlara yansıyan veri ve bilgiler doğrultusunda ele alınmıştır.

Keywords

Teknik İstihbarat , Yapay Zeka , İstihbarat , Ulusal Güvenlik , Siber Güvenlik

ARTIFICIAL INTELLIGENCE IN SECURITY AND TECHNICAL INTELLIGENCE

Abstract

Along with the fear and anxiety of the unknown—as Aristotle writes in his introduction to his Metaphysics—human beings, by nature, want to know. When approached from a security perspective, this desire to know, which arises from curiosity, aims to collect the available data and produce meaningful outputs to produce benefits from this data. Intelligence, which has a general definition with this statement, strengthens the hand of its practitioner by integrating with the technologies of the age. Artificial intelligence finds its place in every aspect of life: from education to agriculture, from health to traffic, from finance to disaster management, from space sciences to cyber security, from criminal to social engineering, and from unmanned aerial/land/sea vehicles to social media platforms. The focus of this study is on the security and intelligence activities of artificial intelligence. It should be noted that, due to the nature of intelligence, the topics in this article are addressed in line with the data and information reflected in open sources and academic publications.

Keywords

Technical Intelligence , Artificial Intelligence , Intelligence , National Security , Cyber Security

References

• Ak, T. (2021). Yapay Zekâ Teknolojileri, Güvenlik ve Kolluk Kuvvetinin Suç Önleme Faaliyetleri. SDE Akademi Dergisi, 1(1), 120-140.
• Altınpınar, M. (2018). Sınırsız Güvenlik. Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 20(1), 73-86.
• Ay, B., & Namlı, E. (2017). Görüntü İşleme Tabanlı İHA ve Uydu Sistemleri Hibrit Yapay Zeka Modeliyle Kaçak Yapıların Tespiti. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 3(2), 114-129.
• Chamola, V., Agarwal, A., Gupta, N., Kotesh , P., Naren , N., & Guizani , M. (2021). A Comprehensive Review of Unmanned Aerial Vehicle Attacks and Neutralization Techniques. Ad Hoc Networks, 111(1), 1-26.
• Darıcılı, A. B. (2020). Yapay Zekâ Yönetiminin Uluslararası Güvenliğe Etkileri. Savunma Bilimleri Dergisi, 19(1), 49-72.
• Darıcılı, A. B. (2024). Türkiye ve Dünyadan İstihbarat Operasyonları. İstanbul: Kronik Kitap.
• Demircioğlu, İ. H., Özcan, A., Çençen, N., & Yiğit, Y. (2021). Türk İstihbarat Tarihi. Yeditepe Yayınevi.
• Dilber, İ., & Çetin, A. (2021). Adli Bilişim İncelenme Süreçlerinde Yapay Zeka Kullanımı: VGG16 ile Görüntü Sınıflandırma . Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9(5), 1695-1706.
• İrdem, İ., & Çobanoğlu, S. (2021). Yapay Zekânın İç Güvenlik Yönetimi Üzerine Yansımaları: Siber Güvenlik. Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, 3(2) 175-202.
• Karasoy, H. A. (2022). Yeni Nesil Savaş ve Siber İstihbarat. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 11(1), 223-240.
• Kocabaş, Ş., & Öztemel, E. (1998). Harp Oyunlarında Yapay Zeka Uygulamaları. Modelleme ve Simülasyon Konferansı. Ankara.
• Oruç, M. A. (2019). İstihbarat ve Yapay Zekâ İlişkisi. International Social Sciences Studies Journal, 5(41), 4224-4234 .
• Özdemir, E., & Kahya, M. (2021). İstihbarat ve Güvenlik Çalışmalarında Sosyal Bilimlerin Yeri ve Önemi. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 2. Uluslararası Güvenlik Kongre Özel Sayısı, 1-14.
• Şahiner, M. K., Ayhan, E., & Önder, M. (2021). Yeni Sınır Güvenliği Anlayışında Yapay Zekâ Yönetişimi: Fırsatlar ve Tehditler. Ulisa: Uluslararası Çalışmalar Dergisi , 5(2), 83-95.
• Şeker, E. (2020). Yapay Zeka Tekniklerinin / Uygulamalarının Siber Savunmada Kullanımı. Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi , 6(2), 108-115.
• Şen, Y. F., & Yurtoğlu, D. (2020). Teknoloji ve Güvenlik İlişkisi Bağlamında Yapay Zekânın İstihbarat Analizindeki Önemi. Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 22(1), 24-48.
• Şengöz, M. (2021). Yapay Zekâ Tabanlı Sistemlerden Üretilen Teknolojilerin Askeri Harekâtın Sevk ve İdaresinde Kullanılmasına Yönelik Bir Değerlendirme. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(4), 2159-2174.
• Villi, O., & Yakar, M. (2022). İnsansız Hava Araçlarının Kullanım Alanları ve Sensör Tipleri. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 4(2), 73-100.
• Yanarışık, O. (2020). İç Güvenlik ve Siber Güvenlik. İç Güvenlik Yönetimi ve Polis (s. 303-323) Ankara: Polis Akademisi.
• Yetgin, M. A., & Baştuğ, M. (2021). Devletlerin Değişen Güvenlik Algısında İnsansız Hava Araçları. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 3(2), 55-64.
• Yılmaz, B. A. (2020). Siber Terörizm ve Değişen İstihbarat Anlayışı. Anadolu Strateji Dergisi, 2(1), 65-82.
• Минобороны России. (2023). Сводка Министерства обороны Российской Федерации о ходе проведения специальной военной операции на территории Украины. 3.2.2025 tarihinde https://t.me/s/mod_russia/23130 adresinden alındı.
• Türe, S., & Topuz, S. (2020). Yapay Zekâ ve Askeri Uygulamalar. 9.1.2025 tarihinde https://www.milsoft.com.tr/wp-content/uploads/2020/08/Yapay-Zeka-ve-Askeri-Uygulamalar_v2.2.pdf adresinden alındı.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2021). Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi 2021-2025. 16.1.2025 tarihinde https://cbddo.gov.tr/SharedFolderServer/Genel/File/TR-UlusalYZStratejisi2021-2025.pdf adresinden alındı.
• STM ThinkTech. (2018). Yapay Zeka ve Silahlı Kuvvetlere Etkileri. Ankara: STM. 8.1.2025 tarihinde https://thinktech.stm.com.tr/tr/yapay-zeka-ve-silahli-kuvvetlere-etkileri adresinden alındı.
• GeoSpy. (2025). Unlock the Power of AI Image Intelligence. 9.2.2025 tarihinde https://geospy.ai adresinden alındı.
• Hoskins, P., & Imran, R.-J. (2025). Nvidia Shares Sink as Chinese AI App Spooks Markets. 8.2.2025 tarihinde https://www.bbc.com/news/articles/c0qw7z2v1pgo adresinden alındı.
• OpenAI. (2023). GPT-4 Technical Report. 15.1.2025 tarihinde https://doi.org/10.48550/arXiv.2303.08774 adresinden alındı.
• DeepSeek-AI. (2025). DeepSeek LLM: Scaling Open-Source Language Models with Longtermism. 8.2.2025 tarihinde https://doi.org/10.48550/arXiv.2401.02954 adresinden alındı.