STOK YÖNETİMİNDE ABC ANALİZİ: OTOMOTİV SANAYİSİNDE BİR ARAŞTIRMA

Year 2025, Volume: 8 Issue: 1, 315 - 322, 26.08.2025

Emine Elif Nebati , Selman Bal

Abstract

Stok yönetimi, tedarik zinciri içindeki belirsizlikleri, gecikmeleri azaltarak güvenilir bir tedarik zinciri oluşturmayı, geçmiş satış verilerine ve talep tahminlerine dayanarak gelecekteki talepleri daha doğru bir şekilde tahmin etmeyi sağlamaktadır. Böylece, stok seviyelerinin talebe uygun bir şekilde ayarlanmasına ve fazla veya eksik stoklardan kaynaklanan sorunların azaltılmasına yardımcı olmaktadır. Günümüzde, üretim süreçlerinde maliyeti minimize etmek ve düzenli stok kontrolü yapmak önemli bir unsurdur. Otomotiv sektöründe de üretimde sürekliliği sağlamak için gerekli olan parçaların ve malzemelerin zamanında ve doğru miktarda bulunması önemlidir. Bu çalışmanın amacı, ABC analizi ile stok portföyündeki malzemeleri kategorize ederek, stratejik hedeflere odaklanmak ve maliyeti minimize etmektir. Bu çalışma kapsamında, önerilen yöntemin otomotiv parçaları üreticisi olan bir firmada vaka analizi uygulamasına yer verilmiştir. A grubunda olan 4 numaralı ürünün en sık kontrol edilmesi gerektiği B grubunda olan 14 numaralı ürünün orta sıklıkta kontrol edilmesi gerektiği ve C grubunda olan 18 numaralı ürünün en az kontrol edilmesi gerektiği sonucu bulunmuştur. Bununla birlikte, düşük stok değerine sahip ürünleri az miktarda bulundurmak ve yüksek stok değerine sahip ürünleri az miktarda bulundurarak kontrol sıklığını sağlamak gibi iki temel amaç vurgulanmıştır

Keywords

Tedarik zinciri , Stok yönetimi , ABC analizi , Otomotiv sektörü.

ABC ANALYSIS IN INVENTORY MANAGEMENT: A STUDY IN THE AUTOMOTIVE INDUSTRY

Abstract

Inventory management reduces uncertainties and delays in the supply chain, creates a reliable supply chain, utilises past sales data and enables more accurate forecasting of future demands. Thus, it helps to adjust stock levels in accordance with demand. Nowadays, cost minimisation and regular inventory control is an important factor in production processes. Availability of the necessary parts and materials on time and in the right quantity is important to ensure continuity in production in the automotive industry The aim of the study is to focus on strategic objectives and minimise cost by categorising the materials in the inventory portfolio with ABC analysis. Within the scope of the study, a case study application in an automotive parts manufacturer company is given with the proposed method. Product 4 in group A should be checked most frequently, product 14 in group B should be checked moderately frequently, product 18 in group C should be checked least frequently.In addition, two main objectives are emphasised: to kep the products with low stock value in small quantities and to ensure the frequency of control by keeping the products with high stock value in small quantities.

Keywords

Supply chain , Inventory management , ABC analysis , Automotive industry

References

• Altınbaş, M. (2015). Stok yönetimi ve bir süt işleme tesisinde uygulama (YÖK Tez Merkezi, Doktora). Sakarya Üniversitesi.
• Beğik, M., Hamurcu, M., & Eren, T. (2017). Stok kontrolde ABC analizi ve analitik ağ süreci yönteminin ısı cihazları firmasında uygulanması. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 197-216.
• Bilgin, E., & Tanyılmaz, K. (2021). Multi-criteria ABC inventory classification using AHP: A case study. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 83-92.
• Böker, Z., & Çetin, O. (2020). Sağlık sektöründe ABC-VED AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak çok kriterli stok sınıflandırması. Öneri Dergisi, 15(53), 178-208.
• Çil Koçyiğit, S., & Doğan Çulha, E. (2020). Hastanelerde stok kontrol faaliyetlerinin ABC ve VED analizleriyle değerlendirilmesi: Bir özel hastane örneği. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20(60), 37-56.
• Durmuş, A. (2023). Hastanelerde envanter yönetimi: tıbbi sarf malzemeleri için ABC-VED-SDE matris analizi uygulaması, İşletme, 4(2), 353-372.
• Dursun, E., & Gürgen, E. (2020). Konteyner terminal stok yönetiminde ABC analizi ve bulanık sınıflandırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(46), 563-583.
• Hayatie, M. N., Putriana, A., & Anjaswari, G. (2022). Always better control method as controlling for medicine inventory in public health office. International Journal of Research in Vocational Studies, 2(2), 07-14.
• Gurumurthy, A., Nair, V. K., & Vinodh , S. (2020). Application of a hybrid selective inventory control technique in a hospital: A precursor for inventory reduction through lean thinking. The TQM Journal, 33(3), 568-595.
• Kampf, R., Lorincová, S., Hitka, M., & Caha, Z. (2016). Primjena ABC analize za inventar u automatiziranoj proizvodnji koristeći učinak uštede troškova. Nase More, 63(3), 120-125.
• Karthick, M., Karthikeyan, S., & Pravin, M. C. (2014). A model for managing and controlling the inventory of stores ıtems based on ABC analysis. Global Journal of Researches in Engineering: Industrial Engineering, 14(2), 1-6. Kılıç, A., Aygün, S., Aydın Keskin, G. and Baynal, K. A. (2014). Variant perspective to multi criteria ABC analysis problem: Fuzzy analytic hierarchy process-technique for order preference by similarity to ideal solution. Pamukkale University Journal of Engineering Sciences, 20(5), 179-188.
• Mehdizadeh, M. (2020). Integrating ABC analysis and rough set theory to control the inventories of distributor in the supply chain of auto spare parts. Computers & Industrial Engineering, 139, 105673.
• Ng, W. L. (2007). A simple classifier for multiple criteria ABC analysis. European Journal of Operational Research, 177(1), 344-353.
• Özdemir, Y. S. (2022). Stok yönetimi için ABC-küresel bulanık AHS-ELECTRE tabanlı melez grup karar verme yöntemi ve bir uygulama. Journal of Turkish Operations Management, 6(1), 928-942.
• Quesado, P., & Silva, R. (2021). Activity-based costing (ABC) and its implication for open innovation. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7(1), 41.
• Ravinder, H., & Misra, R. B. (2014). ABC analysis for inventory management: Bridging the gap between research and classroom. American Journal of Business Education, 7(3), 257–264.
• Tanwari, A., Lakhiar, A. Q., & Shaikh, G. Y. (2000). ABC analysis as a inventory control technique. Quaid-E-Awam University Research Journal of Engineering, Science And Technology, 1(1).
• Yalçınkaya, Ö., & Karadaş, Y. (2020). Bir otomotiv yedek parça şirketinde ABC analizi ve sipariş sürecinin simülasyonla modellenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 22(64), 287-300.