TÜRKİYE’DE HEMŞİRELİKTE PROFESYONELLİK HAKKINDA YAPILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Year 2021, Volume: 4 Issue: 1, 105 - 117, 30.05.2021

Filiz Coşkun Aytolan Yıldırım

https://doi.org/10.52538/iduhes.931637

Abstract

Bu çalışmada Türkiye’de hemşirelikte profesyonellik hakkında yapılan doktora ve yüksek lisans tezlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tanımlayıcı tipteki çalışmanın verileri, Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi’ne kayıtlı tezlerden elde edilmiştir. YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde detaylı arama sayfasında tez adı kısmında “profesyonel” anahtar kelimesi ve konu bölümünde “hemşirelik” seçilerek taranan lisansüstü tezler araştırmanın evrenini (n=85) oluşturmuştur. Araştırmacılar tarafından belirlenen dahil etme ve dışlanma kriterleri sonucunda; 4 doktora, 46 yüksek lisans tezi çalışma kapsamına alınmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Türkiye’de hemşirelik alanında profesyonelleşme hakkında yapılan tezler 2005-2020 yılları arasındadır ve % 66’sı 2015 yılı sonrasında yapılmıştır. Tezlerin %54’ünün tanımlayıcı tipte, doktora tezlerinin ise %50’sinin deneysel tipte olduğu ve araştırmaların hepsinin nicel araştırma tipinde yapıldığı tespit edilmiştir. Tezlerin örneklem gruplarına bakıldığında, örneklemlerin %86’sının hemşirelerden oluştuğu görülmüştür. Niceliksel veriler kadar nitel verilerin de analiz edildiği tezlerin yapılması ve bu alanda az sayıda olan doktora tezlerinin planlanması önerilmektedir. Bu tezlerden elde edilen bilgilerin hemşirelik mesleğinin profesyonelleşmesıne katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Keywords

HEMŞİRELİK, PROFESYONEL, LİSANSÜSTÜ TEZ

References

• Adıgüzel, O., Tanriverdi, H., & Özkan, D. S. (2011). Mesleki Profesyonellik ve Bir Meslek Mensupları Olarak Hemşireler Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(2), 235-260.
• Ak, V. (2010). Hemşirelikte profesyonellik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı 261-263.
• Altıok, H. Ö., & Üstün, B. (2014). Profesyonellik: kavram analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(2), 151-155.
• Bekleviç, A. Ç. (2019). Cerrahi Kliniklerde Çalişan Hemşirelerİn Profesyonel Değerlerinin Bakim Davranişlarina Etkisi: Zonguldak İl’i Örneği. (Yüksek Lisans Tezİ), Zonguldak Bülent Ecevİt Ünİversİtesİ, Zonguldak. Birim, Ö. H. (2020). Hemşirelerde Profesyonel Benlik Kavramı İle Hastaların Ve Hemşirelerin Bireyselleştirilmiş Bakım Algılarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Björkström, M. E., Athlin, E. E., & Johansson, I. S. (2008). Nurses’ development of professional self–from being a nursing student in a baccalaureate programme to an experienced nurse. Journal of clinical nursing, 17(10), 1380-1391.
• Çaynak, S., & Keser, İ. (2021). Türkiye’de Engelliliğe İlişkin Sağlık Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Farklı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(1), 118-123.
• Dağcı, M., Baydur, G., Kaynak, K., Minigü, L., & Polat, Ş. (2019). Türkiye’de 1991-2019 Yılları Arasında Yapılan Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Lisansüstü Tezleri. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi 2(3), 159-169.
• Erdoğan, S., Nahcivan, N., & Esin, M. N. (2014). Hemşirelikte araştırma: süreç, ugulama ve kritik: Nobel Tıp Kitabevi.
• Ergöl, Ş. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde hemşirelik eğitimi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(3), 152-155.
• Fantahun, A., Demessie, A., Gebrekirstos, K., Zemene, A., & Yetayeh, G. (2014). A cross sectional study on factors influencing professionalism in nursing among nurses in Mekelle Public Hospitals, North Ethiopia, 2012. BMC nursing, 13(1), 1-7.
• Fatemi, N. L., Moonaghi, H. K., & Heydari, A. (2018). Exploration of nurses’ perception about professionalism in home care nursing in Iran: a qualitative study. Electronic physician, 10(5), 6803-6811.
• Flexner, A. (2001). Is social work a profession? Research on social work practice, 11(2), 152-165.
• Gönç, T. (2015). Türkiye'de hemşirelik mesleğinin profesyonelleşmesi sürecinde gelişmeler ve zorluklar: Sosyolojik bir değerlendirme. Is, Guc: The Journal of Industrial Relations Human Resources, 17(4), 113-146.
• Hendekçi, A. (2020). Hemşirelerde Profesyonel Benlik Kavramı İle Hastaların ve Hemşirelerin Bireyselleştirilmiş Bakım Algılarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans tezi), Ordu Üniversitesi, Ordu.
• Hilal, S., & Ayhan, D. (2020). Şİzofrenİ İle İlgİlİ Hemşİrelİk Lİsansüstü Tezlerİnİn Özellİklerİ. Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi 2(1), 12-25.
• https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Ulusal Tez Merkezi, Erişim tarihi: 19.04.2021
• Karadağ, A., Hisar, F., & Elbaş, N. Ö. (2007). The level of professionalism among nurses in Turkey. Journal of Nursing Scholarship, 39(4), 371-374.
• Karadağ, G., & Uçan, Ö. (2006). Hemşirelik eğitimi ve kalite. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(3), 42-51. Karagözoğlu, Ş. (2005). Bilimsel bir disiplin olarak hemşirelik. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 6-14.
• Kocaman, G. (2005). Türkiye’de hemşirelik eğitim sorunları ve çözüm arayışları. 12 Mayıs 2005 Dünya Hemşireler Günü Özel Baskı (Genişletilmiş 2004 Baskısı). In. ANKARA: Yayın.
• Korkmaz, R. (2018). Hemşirelerde Profesyonel Benlik Kavramı İle Hastaların ve Hemşirelerin Bireyselleştirilmiş Bakım Algılarının İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Miller, B. K., Adams, D., & Beck, L. (1993). A behavioral inventory for professionalism in nursing. Journal of Professional Nursing, 9(5), 290-295.
• Poorchangizi, B., Farokhzadian, J., Abbaszadeh, A., Mirzaee, M., & Borhani, F. (2017). The importance of professional values from clinical nurses’ perspective in hospitals of a medical university in Iran. BMC Medical Ethics, 18(1), 20.
• Sabancioğulları, S., & Doğan, S. (2012). Profesyonel kimlik gelişimi ve hemşirelik. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(4), 275-282. Saliye, A., Öztürk, A., Nurten, K., Uygur, E., & Cengiz, A. (2010). Hemşirelik uygulamalarında araştırma sonuçlarının kullanımında engeller. Florence Nightingale Journal of Nursing, 18(3), 144-155.
• Saraçoğlu, E. (2010). Hemşirelerin Mesleki Otonomi Ve Profesyonel Uygulamalarına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Sümbüloğlu, V., Özcanarslan, F., & Gürhan, N. (1987). Ortaokul ve lise son sınıf kız öğrencilerine göre kadınlar için ideal meslek olarak hemşirelik. Türk Hemşireler Dergisi, 4(37), 36-41.
• Tarhan, G., Kılıç, D., & Yıldız, E. (2016). Hemşirelerin mesleğe yönelik tutumları ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tip Dergisi, 58(4), 411.
• Ünsal, A., & Sökmen, S. (2011). Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu dergisinin makale ve yazar özellikleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4), 10-16.
• Yelekçi, E. (2018). Lisansüstü Eğitim Alan Ve Almayan Hemşirelerin Profesyonel Değerlerinin Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans tezi), Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Manisa.
• Yıldırım, A. (2007). Hemşirelikte Meslekleşme Süreci ve Etkileyen Faktöreler. 4. Uluslararası 11. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı. In (Vol. 11). İstanbul.