Salât Kavramanın Semantik Analizi

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 1, 173 - 212, 30.06.2018

Cahit Karaalp

Öz

Salât kavramı, çokanlamlı/lafzı müşterek bir
kelime olup vahiy sürecinde ıstılahi anlamını kazanarak kavramlaşmış ve
Türkçe’de namaz ibadetine
indirgenerek anlam daralmasına uğramıştır. Salât
kelimesinin ezdad ve müteradif olduğu da ifade edilmiştir. Ancak bize göre salât kavramı ezdad ve müteradif bir lafız
değildir. Salât kavramının, cahiliye
döneminde Arapçaya Ehl’i-Kitâp’tan geçtiği ve o dönemdeki Arapların bunu
İbranice’deki anlamıyla (dua) kullandıkları görülmektedir. Arapların başka
dillerden alıp Arapçalaştırdıkları salât
kavramının sözlüklerdeki anlamları kronolojik olarak şu şekilde sıralanabilir:
“Sırtın ortası; uyluk kemikleri, uyluk kemiklerinin hareket ettirilmesi; yarış
atlarından ikinci olanın birincinin uyluğunun hizasında durması; saygı için
eğilip bükülmek; duâ, rahmet, bereket, istiğfâr, keramet, tezkiye, güzel anma,
tesbih, kıraat, din, ibadethane, destek.”  

Anahtar Kelimeler

Salât, Çokanlamlılık, Namaz, Semantik

Kaynakça

• KAYNAKÇAAbdulali Salim Mukerrem, Kelimetü’l-İslamiyye fi Hakli’l-Kur’ân, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1996.Abdulbaki, Muhammed Fuad, el-Mu’cemu’l-Müfehres li Elfâzı’l-Kur’âni’l-Kerîm, Dâru’l-Hadîs, Kâhire, 2007.Abdurrezzâk bin Hemmâm es- San’ânî (ö. 211/826), el-Musannef, thk. Habiburrahmân el-A’zamî, Meclisu’l-İlmî, Beyrut, 1972.Ahmet bin Hanbel, Ebû Abdullâh (ö. 241/855), Müsnedü Ahmed bin Hanbel, Beytü’l-Efkari’d-Devliyye, Lübnân, 2004.Ateş, Süleyman, Kur’ân Öncesi Arap Tolumunda Dini Düşünce ve İbadet, Kur’ân’ın Anlaşılmasına Katkısı Açısından Kur’ân Öncesi Mekke Toplumu –Sempozyum, 1-3 Temmuz 2011(8. Tefsîr Akademisyenleri Buluşması), İstanbul, 2011._______ Namaz md., Kur’ân Ansiklopedisi, İstanbul, trs.Azimli, Mehmet, Cahiliyye’yi Farklı Okumak, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2015.Balcı, İsrafil, Hz. Peygamber ve Namaz, Ankara Okulu Yay., Ank. 2017.Beğavî, Ebû Muhammed el- Huseyn bin Mes’ûd el-Ferrâ (ö. 516/1122), Meâlimu’t-Tenzîl/TefsÎru’l-Beğavî, I-VI, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2016.Bilgin, Abdülcelil, Kur’an’ı Tanımak, Araştırma Yay., Ank., 2018.Buhârî, Ebû Abdullâh Muhammed bin İsmâîl el-Cu’fî (ö. 256/870), Sahîhu’l-Buhârî, thk. Muhammed Nizâr Temîm-Heysem Nizâr Temîm, Dâru’l-Erkâm, Beyrut, trs.Bulaç, Ali, Kur’ân Dersleri (Dirasatu’l-Kur’ân) Meâl-Tefsîr, I-VII, Çıra Yay., İstanbul, 2016.Cevad Ali, Cahiliye’den İslam’a İbadet Tarihi, çev. Muammer Bayraktutar, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2015.Cevâlîki, Ebi Mansur Mevhüb bin Ahmed Bin Muhammed bin el-Hazârî (ö.540/1145), el-Muarrab, thk. Abdurrahim, Daru’l-Kalem, Dimaşk, 1990.Cevherî, İsmâîl bin Hammâd (ö. 400/1009), Mu’cem es- Sıhâh, thk. Halîl Me’mun Şeyhâ, Dâru’l- Ma’rife, Beyrût, 2008.Cürcânî, Seyyid Şerîf Ebu’l- Hasen Alî bin Muhammed (ö. 816/1413), et- Ta’rifât, thk. Muhammed Bâsil Uyûnu’s-Sûd, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Lübnân, 2013 05442718849.Çalışkan, İsmail, Tefsîr Usulü, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2017.Çelik, Hüseyin, Kur’ân’ın Mekke Toplumunda Var Olan Bir Takım Yanlış İnanç, İbadet ve Davranışları Islah Etmesi, Kur’ân Nuzûlünün Mekke Dönemi-Sempozyum, 29 Haziran-01 Temmuz 2012, Çorum Belediyesi Kültür Yayınları, Çorum, 2013. Damâğânî, Ebû Abdullâh Huseyn bin Muhamed (ö. 478/1085), el-Vücûh ve’n-Nezâir li Elfâzi Kitâbillehi’l-Azîz, thk. Arabî Abdulhamîd Alî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2010.Demirci, Muhsin, Konulu Tefsîre Giriş, İFAV, İstanbul, 2013.Ebi Temmâm Habîb bin Evs et-Tâî(Ö. 231/845), Divanu’l Hamase, ravi: Ebi Mansur Mevhüb bin Ahmed Bin Muhammed bin el-Hazârî el-Cevâlîki, (ö. 540/1145), thk. Ahmed Hasen Basec, Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye, Beyrut, 1998.Ebû Bekr İbnu’l-Arabî, Muhammed bin Abdullâh bin Muhammed el-Meâfirî (ö. 543/1148), Ahkâmu’l-Kur’ân, I-IV, thk. Rizâ Farec el-Hamâmî, Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut, 2003._______el-Emedü’l-Aksâ fî Şerhi Esmâillâhi’l-Hüsnâ ve Sifâtihi’l-Ulâ, I-II, thk. Abdullâh et-Tevrâti-Ahmed Arrubî, Dâru’l-Hadis el Kittânî, Beyrut, 2015.Ebu’l-Bekâ, Eyyûb bin Mûsâ el-Huseynî (ö. 1095/1684), el-Külliyât, thk. Adnân Dervîş, Muhammed el-Mısrî, Müesseseti’r-Risâle, Beyrut, 2012.Ebû Davûd, Süleymân bin el-Eş’as el-Ezdî es-Sicistânî(ö. 275/888), Sünenü Ebî Davûd, Dâru’l-Erkâm, Beyrut, 1999. Ebû Hasen Nureddîn Muhammed bin Abdulhâdî es-Sindî(ö. 1138/1726), Haşiyetu müsnedi’l-İmâm Ahmed bin Hanbel, I-XVII, thk. Nureddin Tâlib, Vezâratu’l-Evkâf, Beyrut, 2008.Ebû Hâtim er-Râzî, Ahmet bin Hamdân (ö. 322/933), Kitâbu’z-Zînê, I-II, thk. Saîd el-Ğânimî, Menşûrâti’l-Cemel, Beyrut, 2015. Ebû Hayyân, Muhammed bin Yusuf bin Alî el-Endelüsî (ö. 745/1344), Tefsîru’l-Bahru’l-Mûhît, I-IX, thk. Şeyh Âdil Ahmed Abdulmevcud, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2010.Ebû Hilâl el-Askerî, Hasen bin Abdullâh (ö. 400/1009), el-Vücûh ve’n-Nezâir fi’l-Kur’âni’l-Kerîm, thk., Ahmed es-Seyyid, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Lübnan, 2010Ebû Ubeyde Ma’mer bin el-Müsennâ et-Teymî (ö. 209/824), Mecâzu’l-Kur’ân, I-II, thk. Muhammed Fuad Sezgin, Mektebetü Hanci, Kahire, trs. Ebû Ya’lâ, Ahmed bin Ali bin Musennâ et-Teymî (ö. 307/919), Müsnedü Ebû Ya’lâ el-Mevsîlî, I-XIV thk. Huseyn Selim Esed, Dâru’s-Sekâfeti’l-Arabiyye, Dimaşk, 1992.Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır (ö. 1361/1942), Hak Dini Kur’ân Dili, I-X, Eser Neşriyat, basım yeri yok, 1971. Emani binti Abdulaziz bin Abdillah Davud, Eseru’d- Delali li’l-Müfessirin fi Mu’cemi’l Arabi, Camiatu Ümmi’l-Kura, Külliyyetu Luğati’l–Arabiyye, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi) Suudi Arabistan, 2002.Erdoğan, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri, Ensar Yay., İstanbul, 2016.Etik, Arif, Farsça-Türkçe Lûgat, Salah Bilici Kitabevi, İstanbul, 1968.Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed (ö. 370/980), Mu’cemu Tehzîbu’l-Luğâ, I-IV, thk. Riyâz Zekî Kâsım, Dâru’l- Ma’rife, Beyrut, 2001.Fahruddîn er-Râzî, Muhammed bin Ömer bin Hasen bin Huseyn bin Alî et-Teymî (ö. 606/1210), Mefâtîhu’l-Ğayb/Tefsîru’l-Kebîr, I-XXIII, thk. İbrahîm Şemsuddîn, Ahmed Şemsuddîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2013.Fârâbî, Ebû İbrâhîm İshâk bin İbrâhîm(ö. 350/960), Dîvânu’l-Edeb, thk. Dr. Ahmed Muhtâr Ömer-Dr. İbrâhîm Enîs, Mektebetu Lübnân, Beyrut, 2004.Ferâhî, Abdulhamîd (ö. 1349/1930), Nizâmu’l-Kur’ân ve Te’vili’l-Furkâni bi’l-Furkân, I-II, Haz. Dr. Ubeydullâh el-Ferâhî, Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmi, , Tunus, 2012.______ Müfredat’ül-Kur’ân, thk. Dr. Muhammed el-Islahi, Beyrut, 2002.Ferâhîdî, Ebû Abdurrahmân Halîl b. Ahmed (ö. 175/791), Kitâbu’l-Ayn, Mektebetü Lübnân thk. Dr. Davud Sellum vd. Beyrut, 2004.Ferrâ, Ebi Zekeriyyâ Yahyâ bin Ziyâd Abdullah (ö. 207/822), Meâni’l-Kur’ân, I-III, thk., İbrahim Şemsuddîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2002.Feyyûmî, Ahmed bin Muhammed bin Alî Ebu’l-Abbâs el-Hamevî (ö.770/1368), el-Misbâhu’l-Munîr fî Ğarîbi’ş-Şerhi’l-Kebîr, thk., Eymen Abdurrezzâk eş-Şevvê, Daru’l-Menhel, Dimeşk, 2016.Firuzâbâdî, Mecdüddîn Muhammed bin Ya’kub (ö. 817/1415), el-Kâmusu’l- Muhît, thk. Halil Me’mun Şeyhâ, Dâru’l- Ma’rife, Beyrut, 2011.________ es-Silatu ve’l-Buşer fi’s-Salâti ale Hayri’l-Beşer, thk. Yusuf Alî Bedevî, Dâru’s-Semah, Dimaşk, 2008.________Besâiru Zevi’t-Temyîz fî Letâifi’l-Kitâbi’l-Azîz, I-VI, thk. Muhammed Alî Neccâr, Mektebetü’l-İlmiyye, Beyrut, trs.________Tenvîru’l-Mikbâs fi Tefsîri İbn Abbâs, Dâru İhyai Turasi’l-Arabî, Beyrut, 2002.Gezgin, Galip, Tefsîrde Semantik Metot, Rağbet Yay., İstanbul, 2015.Gözeler, Esra, Sami Dini Geleneğinde Salât, Savm, ve Zekât Kavramlarının Semantik İncelemesi, Ankara Üniversitesi SBE, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Mehmet Paçacı, Ankara, 2005.Gümüş, Sadreddin; Kur’ân’da Namazın Asr-ı Saadet’teki Yorumu ile Zaman İçinde Meydana Gelen Değişiklikler ve Sapmalar, Sosyal ve Ferdi İşlevleri Açısından Namaz ve Cami, Tartışmalı İlmi Toplantı,18-19 Ekim 2009, İstanbul, 2009.Güneş, Abdulbaki, Kur’ân’da Bütünlük Mucizesi, Etkileşim Yay., İstanbul, 2014.Gürbüz, Faruk, Tercüme Problemleri ve Meâller, İnsan Yay., İstanbul, 2004.Hakim et-Tirmizi(ö. 320/932), Tahsîlu Nezâiri’l-Kur’ân, thk. Hüsna Nasr, basım yeri yok, 1969.Haris Esed el-Muhâsibî el Basrî (ö. 243/857), Helal Rızık ve Namazın Anlaşılması, çev. Muhammed Coşkun, İlkharf Yay., İstanbul, 2012.Hârûn bin Mûsâ(ö. 170/786), el-Vücûh ve’n-Nezâir fi’l-Kur’âni’l-Kerîm, thk. Dr. Hâtem Sâlih el-Zâmin, Vezâratu’s-Sekâfetü ve’l-A’lâm, Bağdâd, 1988.Hâzin, Alâuddîn Alî bin Muhammed bin İbrahîm el-Bağdâdî (ö. 741/1340), Lübâbü’t-Te’vîl fî Meânî’t-Tenzîl/Tefsîru’l-Hâzîn, I-IV, thk. Abdusselâm Muhammed Alî Şâhîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2014.Huseyin Yusuf Musa-Abdulfettah es- Saidi, el-İfsah fi Fıkhi’l- Luğa, Daru’l- Fikri’l-Arabi, Kahire, 2010.İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdulhak bin Ğâlib bin Abdurrahmân el-Endelüsî (ö. 546/1151), el-Muharraru’l-Vecîz fî Tefsîr’l-Kitâbi’l-Azîz, I-VI, thk. Abdusselâm Abduşşâfî Muhammed, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2016.İbn Bâdis, Abdulhamid(ö. 1359/1940), es-Salâtu ale’n-Nebî, thk. Ebu Abdurrahman Mahmûd, Mektebetü İbn Bâdis, Cezair, 2006.İbnu’l-Cevzî, Ebû’l-Ferâc Cemalüddîn Abdurrahmân bin Alî bin Muhammed (ö. 597/ 1201), Zâdu’l-Mesîr fî İlmi’t-Tefsîr, Dâru İbn Hazm, Beyrut, 2015._________Fünûnü’l-Efnân fî Uyûn Ulûmi’l-Kur’ân, thk. Hasen Ziyaeddin I’tr, Dâru’l-Beşâiri’l-İslâmiyye, Beyrut, 1987.________Nüzhetü’l-A’yüni’n-Nevâzır fi ilmi’l-Vücûh ve’n-Nezâir, thk. Muhammed Osmân, Mektebetu’s-Sekâfeti’d-Diniyye, Kâhire, 2014. İbn Cinni, Ebu’l-Feth Osmân(ö. 392/1002), el-Muhtesebu fî Tebyîni Vücûhi Şevâzzi’l-Kirââti ve’l-İzâhi Anhâ, I-II, thk., Alî Necdî Nâsif, Abdulhalim en-Neccâr, Abdulfettâh İsmâil, Vezâratu’l-Evkâf, Kahire, 1994.İbn Dureyd, Ebû Bekr Muhammmed b. Hasan el-Ezdî (ö. 321/933), Cemheratu’l-Luğâ, I-III, thk. İbrahîm Şemsuddîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2005.İbnu’l- Enbârî, Ebû Bekr Muhammed bin el-Kâsım (ö. 328/940), el-Ezdâd, thk. Şirbînî Şerîd, Dâru’l-Hadîs, Kâhire, 2009._______ ez-Zâhir fi Meâni Kelimâti’n-Nâs, I-II, thk., Hâtem Sâlih ez-Zâmin, Müesseseti’r-Risâle, Beyrut, 1992.İbnu’l-Esîr, Mecdüddîn Ebû’s-Saâde el-Mubârek bin Muhammed el-Cezerî (ö. 606/1210), en-Nihâye fî Ğarîbi’l-Hadîsi ve’l-Eser, I-V, thk. Tâhir Ahmed Zavî, Mahmûd Muhammed et-Tanahî, Mektebetü’l-İskenderiyye, trs.İbn Fâris, Ebu’l Huseyn Ahmed bin Zekeriyyâ(ö. 395/1005), Mekâyîsu’l-Luğâ, thk. Enes Muhammed eş-Şâmî, Dâru’l-Hadîs, Kâhire, 2008. ________Mücmelü’l –Luğâ , thk., Züheyr Abdulmuhsin Sultân, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 1986.________ Mütehayyeru’l-Elfâz, thk. Hilâl Nâcî, Matbaatu’l-Maarif, Bağdâd, 1970.İbn Fâris el-Luğavî, Ebû’l-Huseyn Ahmed er-Razî (ö.395/1004), es-Sâhibiyyu fî Fıkhi’l-Lûğâti’l-Arabiyyeti ve Mesâilihê ve Süneni’l-Arab fî Kelâmihê, thk. Dr. Ömer Farûk Tabbâ’, 3. Bsk., Dâru Mektebetü’l-Meârif, Beyrut, 2013.________Efrâdu Kelimâti’l-Kur’âni’l-Azîz, thk. Hâtim Salih ed-Dâmin, Dâru’l-Beşâir, Dimaşk, 2002.İbn Hacer el-Askalânî, Ahmed bin Alî(ö. 852/1448), Fethu’l-Bârî bî Şerhî Sahîhi’l-Buhârî, I-XIII, thk. Abdulazîz bin Abdullâh bin Bâz-Muhammed Fuâd Abdulbakî, Dâru’l-Hadîs, Kâhire, 2004. ________Cüz’ün fîhî’l-Kelâm ale Hadisi İnne Evle’n-Nâsi bî Ekseruhum aleyye salâten, Cezâir, 2009.İbn Hacer el-Heytemi, Şihâbuddîn Ahmed bin Muhammed bin Alî (ö. 974/), ed-Durru’l-Manzûd fi’s-Salâti ve’s-Selâmi ale Sahibi’l-Makâmi’l-Mahmûd, thk. Abdulkadîr Mukrî- Muhammed Şâdî Mustafa, Dâru’l-Minhâc, Beyrut, 2005. İbn Hişâm el-Lahmî, Ebû Abdullah Muhammed bin Ahmed el-Endelüsî (ö. 577/ 1181), el-Medhal ilâ Takvîmu’l-Lisân ve Ta’limu’l-Beyân, thk. Me’mun bin Muhyiddîn el-Cennân, Daru’l-Kütübi’-İlmiyye, Beyrut, 1995.İbn Huzeyme, Ebû Bekr Muhammed bin İshâk es-Selmî en-Nisâbûrî (ö. 311/923) Sahihu İbn’İ-Huzeyme, I-II, thk. Dr. Muhammed Mustafa el-A’zamî, el-Mektebu’l-İslâmî, Beyrut, 1980.İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdullâh Şemsuddîn Muhammed bin Ebû Bekr (ö. 751/1350), Dav’ul Munîr ale’t-Tefsîr, I-VI, thk. Alî Ahmed Muhammed es-Sâlih, Mektebetü Dâru’s-Selâm, Riyad, trs.______Celâu’l-İfhâm fî Fazli’s-Salâti ve’s-Selâmi ala Muhammmedin Hayru’l-Enâm, thk. Şuayb el-Arnavût, Abdulkadir el-Arnavût, Dâru’l-Urube, Küveyt, 1987.________Bedâiu’l-Fevâid, thk., Ali bin Muhammed İmrân, Dâru Alemi’l-Fevaid, Beyrut, trs.İbn Kesîr, İmâduddîn Ebû’l-Fidâ İsmail bin Ömer el-Kureşî (ö. 774/1373), Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, I-IV, Dâru’l-Hadîs, Kahire, 1993.İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullâh bin Müslim ed-Dineverî (ö. 276/889 ), Edebu’l-Kâtib, thk. Alî Muhammed Zeynû, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 2012. __________Te’vilu Müşkili’l-Kur’’ân, thk. Sa’d bin Necdet ömer, Müesseseti’r-Risâle, Beyrut, 2015. İbn Kutluboğâ, Nureddîn Kasım(ö. 879/1474), Ğarîbu’l-Kur’ân, thk. Abdulmu’min Ebû’l-Ayneyn Alî Hufeyş, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2012.İbn Mâce, Ebû Abdullâh Muhammed bin Yezîd el-Kazvînî (ö. 275/888), Sünenü İbn Mâce, I-II, thk. Halîl Me’mûn Şihâ, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, 1998. İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed bin Mukerrem el-Ifrikî el-Mısrî(ö. 711/1311), Lisânu’l-Arab, I-II, thk. Yusuf Bekai vd., Müesseseti’l-A’lem li’l-Matbuât, Beyrut, 2005.İbn Sîde, Ebû’l- Hasen Alî bin İsmâîl el-Luğavî, el-Endelüsî (ö. 458/1066), el-Muhkem ve’l- Muhit el-A’zam, I-III, thk. Abdulfettâh es-Seyyid Selim- Huseyn Birkân, Ma’hed Mahtutati’l-Arabiyye, Kahire, 2011.________el-Muhassas, I-XVII, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, trs.İbn Sikkît, Ya’kub bin İshâk (ö. 244/858) , Kitâbu Tehzîbu’l – Elfâz, thk. Dr. Fahruddîn Kibeve, Mektebetu Lübnân, Beyrut, 2005.İbnu’ş-Şecerî, Hibetullâh bin Alî Ebû’s-Saâdât el-Alevî el-Hasenî (ö. 542/1148), Mâ İttefeka Lafzuhü ve İhtelafe Ma’nâhu, thk., Atiyye Rızk, Neşerâtu’l-İslamiyye, Beyrut, 1992 İbrâhîm Mustafâ vd., Mu’cemu’l-Vasît, Çağrı Yayınları., İstanbul, 1996.İsfahani, Ebi Musa Muhammed bin Ebi Bekr bin Ebi İsa el-Medeni ( Ö. 581/1185), Mecmu’ul –Muğis fi Ğaribi’l-Kur’ani ve’l-Hadis, I-III, thk. Abdülkerim el-Azbavi, Daru’l-Medeni, Cidde, 1986.İsmâîl bin İshâk el-Kâdî (ö. 282/895 ), Fadlu’s-Salât ale’n-Nebî, thk. Abdulhak et-Türkmânî, Rimâdî li’n-Neşr, Suudi Arabistan, 1996.İzutsu, Toshıhıko, Kur’ân’da Allâh ve İnsan, çev. M. Kürşat Atalar, Pınar Yay., İstanbul, 2014.John Penrice, Kur’ân Sözlüğü, çev. Ömer Aydın, İşaret Yay., İstanbul, 2010Kadi İyâz, Ebü’l-Fazl İyâz b. Mûsâ b. İyâz el-Yahsubî (ö. 544/1149), es-Salâtu ale’n-Nebî, thk. Muhammed Osman el-Huşat, Muhtar el-İslâmî, Kahire, trs.Kanar, Mehmet, Büyük Türkçe-Farsça Sözlük, Şirin Yay., Tahran, trs.Kasım bin Abdullah el-Konevi, Enîsu’l-Fukahâ’ fi Ta’rifâti’l-Elfâzi’l-Mütedavileti beyne’l-Fukaha’, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2004.Kasım bin Sellâm, Ebû Ubeyde el-Herevî (ö. 224/839), el-Ğarîbu’l-Musannef, thk. Dr. Ramazân Abduttevvâb-Dr. Salâhaddîn el-Hâdî, Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Diniyye, Kâhire, 1989.Kastalânî, Ebû’l-Abbas Ahmed bin Muhammed bin Ebî Bekr (ö. 923/1517), Mesâliku’l-Hunefâ ilâ Meşâriu’l-Salâti ale’l-Mustafâ, thk., Huseyn Muhammed Alî Şükrî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Lübnan, 2005, s. 43-45.Kitabı Mukaddes, Kitabı Mukaddes Şirketi, İstanbul, 1993.Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed bin Ahmed el-Ensârî (ö. 671/1273), el-Câmi’ lî Ahkâmi’l-Kur’ân, I-XII, thk. Muhammed İbrahim el-Hafnevî-Mahmûd Hâmîd Osmân, Dâru’l-Hadîs, Kahire, 2002. Mahmud Abdurrahman Abdulmun’im, Mu’cemu’l-Mustalihâti ve elfâzi’l-Fıkhiyyeti, I-III, Dâru’l-Fazile, Kahire, 1999.Malik bin Enes, Ebû Abdullâh bin Mâlik bin Ebî Âmir(ö. 179/795 ), el-Muvatta’, thk. Ebû Üsâme Selim bin İyd el-Hilâlî, Mecmûatu’l-Furkân, Dubâi, 2003.Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd (ö. 333/944), Tevilâtü Ehli’s-Sünne/Te’vilâtu’l-Kur’ân, I-X, thk. Dr. Mecdi Basillum, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2005.Maverdî, Ebû’l- Hasen Alî bin Muhammed (ö. 450/1058), en-Nuket ve’l-Ûyûn/Tefsîru’l-Maverdî, I-VI, thk. Seyyid Abdulmaksud bin Abdurrahîm, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, trs.Meymun bin Kays, Divanu el A’şa el Kebir, trs., byy.Muhammed Amîm el-İhsân, et-Ta’rifât el-Fıkhiyye, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2003.Muhammed bin Ali bin İlân es-Sâdîkî(ö. 1057/1647), Kitâbu’l-Mukarreb fî Ma’rifeti ma fi’l-Kur’ani mine’l-Muarrab, thk. Muhammed bin Salih el Berrâk, Dâru İbn Cevzi, Beyrut, 2008.Muhammed es-Seyyid Ali Belâsi, el-Muarrab fi’l-Kur’ani’l-Kerîm, Camiatu’d-Da’veti’l-İslâmiyyeti el-Alemiyye, Bingâzi, 2001.Mukâtil bin Süleymân bin Beşîr (ö. 150/767), el-Eşbâh ve’n-Nezâir fi’l-Kur’âni’l-Kerîm, thk. Abdullâh Şehhâte, Dâru Ğarîb, Kâhire, 2001.Mustafavî, Hasan, et-Tahkik fî Kelimâti’l-Kur’âni’l-Kerîm, I-XIV, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2009.Mutarrizî, Ebu’l-Feth Nasiruddîn ( ö. 610/1213), el-Muğrib fî Tertîb’l-Mu’rib, thk. Mahmûd Fâhûrî, Abdulhamîd Muhtâr, Mektebetü Lübnân, Beyrut, 1999.Mücahid bin Cebr (ö. 102/720), Tefsîru İmâm Mucâhid bin Cebr, thk. Muhammed Abdusselâm Ebu’n-Nîl, Dâru’l-Fikri’l-İslâmi el Hadisiyye, byy. 1989. _____Tefsîru Mucâhid, thk. Ebû Muhammed el-Esyûtî, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2005.Müslim bin Haccâc, Ebû Huseyn el-Kuşeyrî(ö. 261/875) Sahîhu Müslim, thk. Ahmed Zehve- Ahmed İnaye, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut, 2004.Nahr bin Abdirrahman bin Süleyman er-Rumi, es-Salât fi’l-Kur’an Mefhumuhe ve Fıkhuhe, Riyad, 1409.Nedevi, Ebu’l-Hasen, Dört Rükün, çev. Yusuf Karaca, Risale Yay., İstanbul, 2016.Nehhâs, Ebû Ca’fer Ahmed bin Muhammed bin İsmail (ö. 338/950), Meâni’l-Kur’ân, I-II, thk. Yahya Murad, Dâru’l-Hâdis, Kahire, 2004. Nekerî, Abdunnebî bin Abdurresul el-Ahmed; Düstûru’l-Ulemâ/Câmiu’l-Ulûm, I-IV, thk. Hasan Han, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2000.Nesâî, Ebû Abdurrahmân Ahmed İbn Şuayb bin Alî (ö. 303/915), Sünenü’n-Nesâî, thk. Muhammed Nasiruddin Elbanî, Mektebetu’l Mearif, Riyad, trs.Nevevî, Muhyiddîn Ebû Zekeriyyâ Yahyâ bin Şeref(ö. 676/1277), Sahîhu Müslim bi Şerhi’n-Nevevî, I-IX, thk. İmâd Âmir vd., Dâru’l-Hadîs, Kâhire, 2001. _______Tehzîbu’l-Esmâi ve’l-Luğât, I-IV, thk. İmâd Âmir vd. Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, trs.Nisâburî, Ebu Abdurrahmân İsmaîl bin Ahmed el-Mukri el-Hîrî (Ö. 430/1039), Vücûhu’l-Kur’âni’l-Kerîm, thk. Fatime Yusuf Haymi, Bsk. Dâru Seka, Dimeşk, 1996.Özsoy, Ömer - Güler, İlhami, Konularına Göre Kur’ân (Sistematik Kur’ân Fihristi), 19. Bsk., Fecr Yay., Ankara, 2015.Paçacı, Mehmet, Tefsir’de Semantik ve Hermenötik, İslami İlimlerde Metodoloji/Usûl Mes’elesi I, Ensar Yay., İstanbul, 2005.Rağıb el-İsfehânî Ebu’l-Kâsım Huseyn bin Muhammed (ö. 502/1108), el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, thk. Muhammed Halil Ayteni, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, 2001.Sağânî, Hasen bin Muhammed bin Hasen (ö.650/1252), Kitâbu’l-Ezdâd, (“Selâsetü Kütübin fi’l-Ezdâd” kitabının içinde), Nşr. August Haffner, Matbaatu’l-Kesulikiyye, Beyrut, 1912.Sa’lebî, Ebû İshâk Ahmed bin Muhammed bin İbrahîm (ö. 427/1035), el-Keşf ve’l-Beyân fi Tefsîri’l-Kur’ân/Tefsîru’s-Sa’lebî, I-VI, thk. Seyyid Kesrevî Hasen, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2004.Sehâvî, Muhammed bin Abdurrahmân(ö. 906/ 1500), el-Kavlu’l-Bedi’ fi’s-Salâti ale’l-Habîbi’ş-Şefi’, thk. Muhammed Avvame, Müessesetü’r-Reyyan, Medine, 2002.Semînü’l-Halebî, Şihabuddîn Ebu’l-Abbâs bin Yusuf bin Muhammed (ö. 756/1355), Umdetu’l- Huffâz fî Tefsîri Eşrefi’l-Elfâz, I-IV, thk. Muhammed Bâsil Uyûnu’s-Sûd, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1996.Soysaldı, H. Mehmet, Kur’ân’da Salât Kavramının Semantik Analizi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, S. 1, Ekim 2010- Mart 2011.________ İslam Öncesi Mekke Toplumlarında Namaz, Zekât, Oruç ve Hac uygulamaları (Tebliğ), Kur’ân’ın Anlaşılmasına Katkısı Açısından Kur’ân Öncesi Mekke Toplumu –Sempozyum, 1-3 Temmuz 2011(8. Tefsîr Akademisyenleri Buluşması), İstanbul, 2011.Suyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân bin Ebû Bekr bin Muhammed (ö. 911/1505), Mu’tereku’l Akrân fî i’câzi’l-Kur’ân, I-III, thk. Ahmed Şemseddîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1988. ________ el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, I-II, thk. Mustafâ Deyb el-Bûğâ, Dâru İbn Kesîr, Beyrut, 2002.________ el-Mühezzebu fi mâ Vakaa fi’l-Kur’âni mine’l-Muarreb, thk. Ebû Abdila’la Halid bin Muhammed, el-Fârûku’l- Hadîseti li’t-Tibâati ve’n-Neşr, Kâhire, 2005.Şâtıbî, Ebû İshâk, İbrahim bin Mûsa bin Muhammed el-Ğırnâtî (ö. 790/1388), el-Muvâfakât/İslâmi İlimler Metodolojisi, I-IV, çev. Prof. Dr. Mehmet Erdoğan, İz Yay., İstanbul, 2015.Şihâbuddîn Ahmed bin Muhammed bin Ömer el-Hafâcî(ö. 1069/1659), Şifau’l-Ğalîl fî mâ fî’l-Kelâmi’l-Arab mine’d-Dahîl, thk. Dr. Muhammed Keşşâş, Dâru’l-Kütübi’l İlmiyye, Beyrut, 1998.Şimşek, Mehmet Ali, Arap Dilinde Çokanlamlılık ve Karine İlişkisi, Basılmamış Doktora Tezi, Danışman: Doç. Dr. İsmail Hakkı Sezer, Selçuk Üniv., SBE, Konya, 2000.Şimşek, M. Sait, Hayat Kaynağı Kur’ân Tefsîri, I-V, Beyan Yay, İstanbul, 2012.Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed bin Cerîr (ö. 310/923), Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, I-XV, Dâru İbn Hazm, Beyrut, 2013. Tahanevi, Muhammed Ali bin Ali bin Muhammed (ö. 1158/1745), Keşşafu Istılahatu’l-Funun, I-IV, thk. Ahmed Hasan Basec, 3. Bsk., Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 2013.Tâhir bin Âşûr, Muhammed (ö. 1393/1973), Tefsîru’t-Tahrîr ve’t-Tenvîr, I-XII, Dâru Suhnûn li’n-Neşr ve’t-tevzi’, Tûnus, trs.Tâlekânî, es-Sâhib ibn Abbâd (ö. 385/995), el Muhît fi’l-Luğâ, I-III, thk. Muhammed Osmân, Dâru’l Kütübi’l-İlmiyye, Lübnân, 2010.Temmam Muhammed es- Seyyid, Elfaz ve Terakib ve Delalat Cedide fi Siyaki’l-Kur’ân, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Ûde Halil Ebû Ûde, Camiatu Şarki’l- Evsat, Kısmu’l- Luğati’l-Arabiyye, Külliyetü’l-Edâb, 2010.Tirmîzî, Ebû İsâ Muhammed bin İsâ bin Sevre(ö. 297/909), Sünenü’t-Tirmîzî, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, 2002. Tûsî, Ebû Ca’fer Muhammed bin el-Hasen (ö. 460/1067), et-Tibyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, I-X, thk. Ahmed Habîb Kasîr el-Âmîlî, Müessesetü’l-A’lemî li’l-Matbuât, Beyrut, 2013. Ûde Halîl Ebû Ûde, et-Tatavvuru’d-Delâli Beyne Luğati’ş- Şi’ri’l- Câhilî ve Luğati’l-Kur’âni’l-Kerîm, 2. Bsk. Dâru Ammâr, Ammân, 2013. Uğur, Hakan, Tevrat’ın Kur’ân’a Arzı, 1. Bsk., Emin Yayınları, Bursa, 2011. ________Eski Ahitteki “Duâ” Kavramının Kur’ân’daki “Salât” Kavramıyla İlişkisi, Çukurova Üniv. İFD, C. 8, S. 2, Temmuz-Aralık 2008, Adana, 2008.Vâhidî, Ebû’l- Hasen Alî bin Ahmed bin Muhammed (ö. 468/1075), Esbâbu Nüzûli’l-Kur’ân, thk. Kemâl Besyûnî Zeğlûl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1991. Yahyâ bin Sellâm et- Teymî el- Basrî(ö. 200/815), et-Tesârîf Tefsîru’l-Kur’âni Mimmâ İştabehet Esmâuhu ve Tasarrafet Meânîhi, thk. Hind Selbî, Müessesetü Âli’l-Beyt, Ammân, 2007.Yaşaroğlu, M. Kamil, Namaz, DİA, Ankara, 2006.Yezîdî, İbrâhim bin Ebû Muhammed Yahyâ (ö. 225/840), Mâ İttefeka Lafzuhu ve İhtelafe Ma’nâhu, thk. Abdurrahmân bin Süleymân el-Useymîn, Mekke, 1987. Zebidî, Muhammed Murtazâ el-Huseynî (ö. 1205/1790), Tâcu’l-Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs, I-XXXX, thk. Abdussabur Şahîn, Turâsi’l-Arabî, Kuveyt, 2001.Zemahşerî, Ebû’l-Kâsım Cârullah Mahmûd bin Ömer bin Muhammed (ö. 538/1144), el-Keşşâf an Hakâiki Ğavâmizi’t-Tenzîl ve Uyûnu’l-Ekâvîl fî Vucûhu’t-Te’vîl, I-IV, thk. Muhammed Abdusselâm Şâhîn, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1995.________Esâsu’l-Belâğa, Dâru’n-Nefâis, Dimeşk, 2009.Zeynuddîn er-Râzî, Ebû Abdullâh Muhammed bin Ebû Bekr bin Abdulkâdir (ö. 666/1267), Tefsîru Ğarîbi’l-Kur’ân’l-Azîm, thk. Hüseyin Elmalı, Ankara, 1997.________Muhtâru’s-Sıhâh, 1.Bsk., Dâru’l-Hadîs, Kâhire, 2000.