Hisse senetlerinin fiyat belirlenmesinde kullanılan iskonto oranı makroekonomik değişkenlerin bir fonksiyonudur. Enerji fiyatlarının ekonomik aktiviteler üzerindeki etkisi vasıtasıyla dolaylı etkisi ve işletmelerin temel maliyet girdisi olması nedeniyle de doğrudan etkisinin hisse senetleri fiyatları üzerinde bir etkiye sebep olması beklenmektedir. Bu çalışmada 2011-2020 yılları arasında enerji fiyatlarının seçilmiş borsa endeksleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bu etki araştırılırken Johensen-Juselius eş bütünleşme testi, Granger nedensellik testi ve VAR modeline dayalı varyans ayrıştırma modeli kullanılmıştır. Yapılan analizlerde J-J eş bütünleşme testi sonucunda kurulan modellerde uzun dönemli ilişki, Granger nedensellik analizinde ise sadece doğalgazdan BIST-ELEKTRİK’e doğru ve petrolden BIST-ELEKTRİK’ e doğru nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Varyans ayrıştırma modelinde ise petrol ve doğalgazın etkisi BIST-100, BIST-ELEKTRİK ve BIST-SINAİ endekslerinde önemsenmeyecek kadar az; BIST-TÜM endeksinde 30 günlük dönemin sonunda ise %93,9 oranında kendi şoklarından etkilenirken, % 4,78 oranında petrolden kaynaklı yaşanan şoktan etkilenmekte ve % 1,23 oranında doğalgazdan kaynaklı yaşanan şoktan etkilenmektedir. Özetle borsa endekslerinin enerji fiyatlarından etkilendiği ancak bu etkinin çok küçük olduğu tespit edilmiştir. Borsa endekslerinde diğer makroekonomik değişkenlerin daha etkili olduğu düşünülmektedir.
.
.
.
The discount rate used in determining the price of stocks is a function of macroeconomic variables. It is expected that the indirect effect of energy prices through its effect on economic activities and its direct effect, as it is the main cost input of enterprises, will cause an effect on stock prices. In this study, the effect of energy prices on selected stock market indices between 2011 and 2020 was investigated. While investigating this effect, Johensen-Juselius cointegration test, Granger causality test and variance decomposition model based on VAR model were used. In the analyzes made, a long-term relationship was found in the models established as a result of the J-J cointegration test, while in the Granger causality analysis, only the causality relationship from natural gas to BIST-ELECTRIC and from petroleum to BIST-ELECTRIC was determined. In the variance decomposition model, the effect of oil and natural gas is negligible in the BIST-100, BIST-ELEKTRIC and BIST-SINAI indices; At the end of the 30-day period in the BIST-TUM index, 93.9% is affected by its own shocks, 4.78% is affected by the shock caused by petroleum and 1.23% is affected by the shock caused by natural gas. In summary, it has been determined that stock market indices are affected by energy prices, but this effect is very small. It is thought that other macroeconomic variables are more effective in stock market indices.
.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Project Number | . |
Publication Date | December 20, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 |