XIX. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDAN XX. YÜZYILA KADAR KONYA’DA YAŞANAN ÇİÇEK SALGINI VE TELKÎH-İ CEDERÎ

Year 2021, Issue: 28, 217 - 235, 30.10.2021

Fulya Feyiz , Raziye Şanal

Abstract

Tarihsel süreçte pek çok dünya devletini derinden etkileyen salgın hastalıkların başında kolera, veba, frengi, sıtma ve çiçek gibi hastalıklar gelmektedir. Osmanlı Devleti de özellikle XIX. yüzyıldan itibaren diğer dünya devletleri gibi çiçek salgınlarına maruz kalmıştır. Devlet yaşadığı siyasi buhranlar, askeri kayıplar ve ekonomik bunalımlara rağmen salgın süresince yürüttüğü sağlık politikaları neticesinde bu süreci başarılı bir şekilde yürütmeye çalışmıştır. Çiçek hastalığı ile mücadele kapsamında en önemli tedavi yöntemi aşılama olmuştur.
Selçuklu Devleti’ne başkentlik yapan ve Orta Anadolu’nun önemli yol güzergâhı üzerinde bulunan Konya vilayeti çiçek hastalığından etkilenen merkezlerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Vilayet ve vilayete bağlı sancak, kaza ve nahiyelerde de çiçek vakalarına rastlanılmıştır. Devlet salgınlara karşı vilayete aşı memurları, boş ve dolu aşı tüpleri gibi sıhhi ekipmanlarla sağlık personeli göndererek destek olmaya çalışmıştır.
Bu çalışma; Osmanlı Devleti’nde yaşanan çiçek salgını vakalarının bir örneğini teşkil etmektedir. Çalışma Başkanlık Osmanlı Arşivi vesikaları, dönem kaynakları, vilayete ait salnameler ve çeşitli bilimsel araştırma-inceleme eserleri doğrultusunda kaleme alınmıştır.

Keywords

osmanlı devleti, konya, salgın

Supporting Institution

destekleyen kurum yoktur.

Project Number

proje değildir.

Thanks

Dergi Editörü ve Hakemlere teşekkür ederiz.

References

• Doktor Tevfik Rüştü. (1330). Çiçek Hastalığı. Nezaret-i Celile-i Dâhiliye. İstanbul.
• Doktor Kâmil. (1330). Çiçek Hastalığı. Sıhhat Kütüphanesi.
• Doktor Besim Ömer. (1892). Mebahis-i Tıbbiye ve Sıhhiye (Çiçek Hastalığı), Servet-i Fünun, 4(93), 137-135.
• Konya Vilayet Salnamesi. 1894, 1896, 1899, 1906, 1914.