Esendal’ın Arabacı Ali Öyküsü ile Çamlıbel’in Han Duvarları Şiirinin Metinlerarasılık Yönünden Karşılaştırılması

Year 2019, Issue: 18, 115 - 138, 01.04.2019

İlker Aydın Özge İşci

Abstract

Metnin bağımsız bir yapı olmaması, her metnin bir etkileşimin sonucu oluşması, metinlerin kendinden önceki metinlerden etkilenmesi ya da kendinden sonraki metinleri etkilemesi akla metinlerarasılık kavramını getirmektedir. Metinlerarasılık kavramı iki metin arasında bir tür konuşma veya alışveriştir. Kavram genel anlamıyla bir yeniden yazma işlemi olarak da algılanabilir. Bir yazar başka bir yazarın metninden aldığı parçaları kendi metninin bağlamında kaynaştırarak yeniden yazar. Bu çalışmada Millî mücadele döneminden bir kesit sunan Esendal’ın Arabacı Ali öyküsü ile ‘Beş Hececiler’ olarak bilenen edebî grubun içinde yer alan Çamlıbel’in Han Duvarları şiiri, metinlerarası ilişkiler yönünden betimsel tarama modeli ile incelenip değerlendirilmiştir. Öykü kısa oluşu, yalın bir olay örgüsüne sahip olması, etkili dil kullanımı, tek ve yoğun bir etki uyandırması gibi özelliklerle şiire en yakın edebî türdür. Yapılan inceleme sonucunda öykünün ve şiirin metinlerarasılık yönünden zengin bir içeriğe sahip olduğu ve birbirleriyle bağlantılı konulara ve göndermelere yer verdiği tespit edilmiştir.

Keywords

Esendal, Çamlıbel, Arabacı Ali, Han Duvarları, metinlerarasılık.

Comparison of the Story Arabacı Ali by Esendal and the Poetry Han Duvarları by Çamlıbel in terms of Intertextuality

Abstract

It is a fact that the text is not an independent structure, each text is the result of an interaction and the texts are influenced by the texts before them, or they affect the texts after them. This interaction brings to mind the concept of intertextuality. The concept of intertextuality is a kind of conversation or information exchange between two texts. In general terms, the concept can be perceived as rewriting. A writer rewrites the pieces from the text of another writer by fusing them in the context of their own text. In this study, the poetry, Han Duvarları by Faruk Nafiz Çamlıbel, who is in the literary group known as ‘Beş Hececiler’ and the story Arabacı Ali by Memduh Şevket Esendal, which presents a section from the period of national struggle, was examined and evaluated with a descriptive survey model in terms of intertextual relations. The short story is the closest literary genre to the poetry with its features such as having a simple plot, effective use of language, and a single and intense effect. As a result of the study, it was detected that the story and poetry have rich content in terms of intertextuality and include related issues and references.

Keywords

Esendal, Çamlıbel, Arabacı Ali, Han Duvarları, intertextuality.

References

• Akbulut, G. (2009). Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Dünün Ferdâ’sından Günün Ferdâ’sına Bir Bakış. Turkish Studies, 4 (1-I), 735-759.
• Aktulum, K. (2007). Metinlerarası İlişkiler. İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık/Göstergelerarasılık, Ankara: Kangu- ru Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve De- mirel, F. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Ya- yıncılık.
• De Beaugrande, R. & Dressler, W. (1981). Introduction to Text Linguis- tics. London and New York: Longman.
• Gariper, K. (2016). “Han Duvarları” Şiiri ile “Binbirinci Gece” Şiirini Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Okuma Denemesi. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 7 (16), 95-103.
• Geçgel, H. (2014). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. Ankara: Anı Ya- yıncılık.
• Günay, D. (2017). Metin Bilgisi. (5. Basım). İstanbul: Papatya Yayıncılık.
• İndirkaş, Z. (t.y.). Türk Oturma Kültüründe “Bağdaş Geleneği” Üzeri- ne İkonografik Belirlemeler. e.t.10.12.2018
• http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/.pdf
• İvgin, H. (2014). Put ve Putperestlik’in Mitolojik Boyutu. Kültür Evreni Dergisi, 6, 89-100.
• Kaplan, M. (1990). Cumhuriyet Devri Türk Şiiri. Ankara: Kültür Bakan- lığı Yayınları.
• Köksal, K. ve Ünal, E. (2008). Metinlerarası Okumanın Okuduğunu Anlamaya Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (26), 154- 169.
• Kudret, C. (1987). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman. İstanbul: İnkılâp Kitapevi.
• Korkmaz, R., Özcan, T. (2016). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri. R. Korkmaz (Ed.), Yeni Türk Edebiyatı 1830-2000 içinde (ss. 237-327). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Külahlıoğlu İslam, A. (2016). Cumhuriyet Dönemi Türk Hikayesi. R. Korkmaz (Ed.), Yeni Türk Edebiyatı 1830-2000 içinde (ss. 341-373). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Şerefoğlu, Z. K. (2013). Atlansoy’un “Su Burcu”nda Metinlerarasılık. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 1, 307-344.
• Torusdağ, G. ve Aydın, İ. (2017). Metindilbilim ve Örnek Metin Çözüm- lemeleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Tüfekçi Can, D. (2014). Dilin Gelişimi: Genel Bir Bakış. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5 (4), 248-264.
• Türkdoğan, M. (2007). Rasim Özdenören’in “Kuyu” Öyküsünde Me- tinlerarası İlişkiler. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 35, 167-189.