Tevbe Sûresinin 122. Âyetinin Tefsiri Üzerine Bazı Mülâhazalar

Year 2020, Issue: 24, 317 - 340, 01.10.2020

Zeynel Abidin Aydın

Abstract

Tevbe sûresinin 122. âyeti, hakkındaki rivayetlerin çokluğu ve teâruzundan dolayı sahâbe devrinden itibaren tartışmalara konu olmuş bir vahiy dilimidir. Ülkemizde kaleme alınan meallerden birkaç tanesine bakılması bu farklılıkların görülmesi için yeterlidir. İhtilafın en önemli kaynağının âyet içerisinde iki defa geçen ‘ne-fe-ra’ fiiline verilen anlamlar olduğu görülmektedir. ‘Ne-fe-ra’ fiiline verilen manalara göre âyetin içeriği şekillenmekte ve farklılaşmaktadır. Ancak âyetin tek bir manasının olduğu ve müminlere bir şey söylediği var sayıldığında bu tartışmalar içerisinden doğru anlamın tespit edilmesi önem arz etmektedir. Makalemizde erken dönem tefsirlerinden başlanılmak üzere nakledilen rivâyetlerin âyetin bağlamıyla uyumlu olup olmadığı analiz edilecek ve doğru manaya ulaşılmaya çalışılacaktır.

Keywords

Sembol, metafor, felsefe, İhvân-ı Safa, metafizik.

Some Thoughts on the Tafsir of 122nd Verse of Surat al-Tawba

Abstract

The 122nd verse of the Surat al-Tawba is a revelation that has been the subject of controversy since the time of the Companions due to the multitude of narrations and the contradiction. Looking at a few of the translations written in our country is enough to see these differences. It is seen that the most important source of the conflict is the meanings given to the verb ‘na-fa-ra’, which is mentioned twice in the verse. The content of the verse is shaped and differentiated according to the meanings given to the verb ‘na-fa-ra’. However, assuming the verse has a single meaning and saying something to believers, it is important to determine the correct meaning from these discussions. In our study, we will analyze whether the narrations are compatible with the context of the verse starting from the early tafsirs and try to reach the correct meaning.

Keywords

Tafsir, Qur’an, Surat al-Tawba, science expedition, war expedition.

References

• Abduh, Muhammed, ve Muhammed Reşîd Rıza. Tefsîru’l-menâr (Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm). 2. bs. 12 c. Kahire: Dâru’l-Menâr, 1947.
• Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mes’ûd. Meâlimü’t-tenzîl. 8 c. Riyad: Dâru Tayyibe, 1409.
• Bursevî, İsmâil Hakkı. Tefsîru rûhi’l-beyân, t.y.
• Derveze, Muhammed İzzet. et-Tefsîru’l-hadîs. 2. bs. 10 c. Beyrut: Dâru’l- Garbi’l-İslâmî, 2000.
• Ebû Hayyân el-Endelüsî, Muhammed b. Yûsuf. el-Bahru’l-muhît. 8 c. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2010.
• Ebüssuûd, Muhammed. İrşâdü’l-akli’s-selîm ilâ mezâya’l-Kitâbi’l-Kerîm. 5 c. Riyad: Mektebetu’r-Riyâd el-Hadîse, t.y.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı meal-tefsir. Çeviren Cahit Koytak ve Ahmet Ertürk. 2. bs. İstanbul: İşaret Yayınları, 1997.
• Ferrâ’, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd. Meʿâni’l-Ḳurʾân. 2. bs. 3 c. Bey- rut: Âlemü’l-Kütüb, 1983.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir. Tefsîru’t-tahrîr ve’t-tenvîr. 30 c. Tunus: ed-Dâru’t-Tûnusiyye li’n-Neşr, 1984.
• İbn Ebî Hâtim, Abdurrahmân b. Muhammed. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Mekke: Mektebetü Nezzâr Mustafa el-Bâz, 1417.
• İbn Fâris, Ebü’l-Hüseyn Ahmed. Muʿcemü mekāyîsi’l-luga. 6 c. Beyrut: Dâru’l-Fikr, t.y.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmâîl. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. 15 c. Kahire: Mü- essesetü Kurtuba, 2000.
• Karaman, Hayrettin, Mustafa Çağrıcı, İbrahim Kâfi Dönmez, ve Sad- rettin Gümüş. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5. bs. 5 c. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2014.
• Kâsimî, Muhammed Cemalüddîn. Mehâsinü’t-te’vîl. Şâm: Dâru İhyâi’l- Kütübi’l-Arabiyye, 1957.
• Kurtubî, Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmiʿ li-ahkâmi’l-Kurʾân. 24 c. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle, 2006.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed. Te’vîlâtü ehli’s-sünne. 5 c. Beyrut: Müessesetu’r-Risâle Nâşirûn, 2004.
• Mukâtil b. Süleymân, Ebü’l-Hasen. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. 4 c. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Âmme li’l-Kitâb, 1979.
• Nehhâs, Ebû Ca’fer Ahmed b. Muhammed b İsmâil. Me’âni’l-Kur’âni’l- Kerîm. 6 c. Mektebetü Mişkâti’l-İslâmiyye, t.y.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Medârikü’t- tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. 7 c. Beyrut: Dâru’n-Nefâis, 2005.
• Paret, Rudi. Kur’an Üzerine Makaleler. Çeviren Ömer Özsoy. Ankara: Bilgi Vakfı Yayınları, 1995.
• Râgıb el-İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal. el-Müfredât fî garîbi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 1418.
• Râzî, Fahrüddîn Muhammed. Mefâtîhu’l-gayb. 32 c. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
• Semerkandî, Ebü’l-Leys Nasr b. Muhammed b. İbrâhim. Bahru’l-ulûm. 2 c. Mektebetü Mişkâti’l-İslâmiyye, t.y.
• Suyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. ed-Dürru’l-mensûr fi’t- tefsîr bi’l-me’sûr. 17 c. Kahire: Merkez li’l-Buhûs ve’d-Dirâsâti’l- Arabiyye ve’l-İslâmiyye, 2003.
• Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed. Fethu’l-kadîr. 5 c. Beyrut: Dâru’n-Neşr, t.y.
• Şeyhzâde, Muhyiddîn. Hâşiyetü Muhyiddîn Şeyhzâde alâ tefsîri’l-Kâdî el- Beyzâvî. 8 c. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1999.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’ân. 13 c. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1984.
• Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed. el-Vecîz fî tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz. 8 c. Mektebetü Mişkâti’l-İslâmiyye, t.y.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer. el-Keşşâf ʿan hakāʾikı gavâmizi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-ekāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. 6 c. Riyad: Mek- tebetü’l-Ubeykân, 1998.