Öz: Bu makale, hidâyet kavramının Kelam ilmi çerçevesinde kazandığı farklı anlamları incelemektedir. Hidâyet, Kelam ilminin önemli kavramlarından biridir ve insan fiilleri konusu ile yakın bir irtibat içerisindedir. Klasik Kelam kaynaklarında hidâyet kavramının anlam çerçevesine ilişkin kaydedilen açıklamalar, hidâyetin en temelde kulun irâdesi ile Allah’ın ilim ve kudreti sonucunda kulda meydana gelen bir durum olduğuna işaret etmektedir. Ne var ki, hidâyetin bir kulda nasıl gerçekleştiği ve kulun eylemlerinin, bu eylemlerine yön veren iradesinin hidayetin oluş sürecine nasıl ve ne şekilde dahil olduğu meselesi Kelam ekolleri arasında bir tartışma konusu olmuştur. Bu bağlamda her bir Kelâmî mezhep kendi görüş ve düşüncesi çerçevesinde hidâyet kavramına yorum getirmiştir. Mu’tezile hidâyeti mecazi anlamda “bir rehberlik” olarak yorumlarken Ehl-i Sünnet imamlarından Eş'arî ve Mâturidî onu hem rehberlik hem de bir yaratma olarak tanımlamıştır. Bu çalışma, kavramın Kelam ilmi çerçevesinde gelişen anlam alanlarını ve anılan mezheplerin kavrama ilişkin yorumlarını ana hatlarıyla ortaya koymayı hedeflemektedir.
This article examines the different meanings of the concept of guidance hidayah in Kalam. Guidance is one of the important concepts in Kalam and is in close contact with the subject of human acts. The explanations related to the meaning of the concept of guidance in classical Kalam sources indicate that guidance is a situation that occurs in the servant as a result of the will of the servant and the knowledge and power of Allah. However, the issue of how the guidance takes place in a servant and how the actions of the servant and his/her will that guides these actions are included in the process of guidance has been a matter of debate among the schools of Kalam. In this context, each Kalam sects commented on the concept of guidance within the framework of their own views and thoughts. While Mu'tazili interpreted guidance as a metaphorical guide, Ash'ari and Mâturidi, among the imams of Ahl al-Sunnah, defined it as both a guidance and a creation. This study aims to reveal the developing meaning areas of the concept within the framework of Kalam and the interpretation of the aforementioned sects regarding the concept.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | January 29, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Issue: 25 |