Ömer Seyfettin’in Hikâyelerinde Aile ve Toplumsal Cinsiyet

Year 2021, Issue: 25, 232 - 247, 29.01.2021

Mahmut Bektaş Yaşar Barut

Abstract

Edebiyatımıza getirmiş olduğu ilkler ile bilinen Ömer Seyfettin, eserleri, düşünceleri ve hikâye türüne getirmiş olduğu yenilikleriyle gerek kendi döneminde gerekse kendi döneminden sonraki sanatçıları etkilemesi bakımından önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, edebiyatımızın en önemli yazarlarından birisi olan Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde aile ve toplumsal cinsiyet unsurlarının nasıl vurgulandığı incelenerek toplumsal cinsiyet ve aile hakkındaki düşünceleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde aile yapıları, aile içinde kadın- erkek ve çocuk ilişkileri, aşk, evlilik ve boşanma ile ilgili düşünceler; din, eğitim, ekonomi, değerler gibi olguların işlevleri değerlendirilmiştir. Hikâyelerinde işlemiş olduğu toplumsal meseleler günümüze de ışık tutmaktadır. Ekonomik ve ahlaki bozukluklardan, bilinçsizce yapılan Batılaşma hayranlığından, halkın içine düştüğü ümitsizlikten kurtulmanın yolu olarak milli ve manevi değerlerle yüklü, bilgili, kültürlü, kendi ayakları üstünde durabilen, geçmişini bilen ve geleceğe ümitle bakabilen bir toplumdan geçtiğine inanmaktadır. Üzerinde durulan toplumsal cinsiyet kalıp yargıları ve toplumsal cinsiyet rolleri, hikâyenin yazılmasından yüz yıl geçmesine rağmen günümüzde de devam ettiği anlaşılmaktadır.

Keywords

Ömer Seyfettin, Toplumsal Cinsiyet, Aile, Kadın – Erkek

Family and Gender in Ömer Seyfettin's Stories

Abstract

Ömer Seyfettin, known for the firsts he brought to our literature, has an important place in terms of influencing artists both in his own era and after his own era with his works, thoughts and innovations that he brought to the type of story. In this study, how family and gender elements are emphasized in the stories of Ömer Seyfettin, one of the most important writers of our literature, was examined by qualitative research technique and his thoughts about gender and family were tried to be determined. In Ömer Seyfettin's stories, family structures, relationships among men, women and children the family, thoughts about love, marriage and divorce; functions of facts such as religion, education, economy, values were evaluated. Ömer Seyfettin believes that the way to get rid of economic and moral disorders, the despair that people fall into is through a society loaded with national and spiritual values, knowledgeable, cultured, able to stand on its own feet, knowing its past and looking forward to the future with hope. It is understood that gender stereotypes and gender roles, which are focused on, continue today

Keywords

Ömer Seyfettin, Gender, Family, Woman-man

References

• Alangu, T.(1968).Ömer Seyfettin ülkücü bir yazarın romanı, İstanbul: May
• Albez, C. (2009).Türk Milli Eğitim Sistemi’nin genel amaçları bağlamında Ömer Seyfettin’in eserlerindeki çocuk imgesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Aydemir, C. (2005). “Modern Türk hikâyeciliğinde Ömer Seyfettin etkisi”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S. 13, 54-61.
• Beyitoğlu,Y.K.(2018). “İdeal bir toplum yaratmak:Ömer Seyfettin’inhikâyelerinde toplumsal eleşiri”.Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi. C. 3, S. 1, 26-53.
• Canatan, K. ve Yıldırım, E. (2011).Aile sosyolojisi.İstanbul: Açılım Kitap.
• Çayçı, M. Ş. (2014).Toplumsal cinsiyet bağlamında kadın: cinsiyet ayrımcılığının kadın ağzı türkülerinde işlenişi. Yayınlanmamış yüksek lisan tezi,Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, İstanbul.
• Demir, A. (2007, Eylül). “Ömer Seyfettin’in hikâyelerinde milli kimlik inşa unsuru olarak mekân”. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmalar Kongresi. Ankara.
• Dökmen, Z.Y. (2009).Toplumsal cinsiyet, sosyal psikolojik açıklamalar.İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Eren,Z. (2015).Baba karnım acıktı anne bisikletim bozuldu. İngiliz ve Türk kadın. yazarlarınçocuk kitaplarında toplumsal cinsiyet.Ankara:Favori Yayınları
• Gözler, H. F. (1976). Ömer Seyfettin. İstanbul: Çağdaş Yayınevi.
• Köşgeroğlu, N. (2010).Kalın duvar ince zar. Toplumsal cinsiyet ekseninde kadın.Ankara:Alter
• Mert, N.(2014). Ömer Seyfettin islamcı, milliyetçi ve modernist bir yazar. İstanbul:Kaknüs
• Ogur, E. (2011).”Ömer Seyfettin’in tarihi konulu hikâyelerinde değerler”. Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. C.12, S.20, 91- 108.
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 1. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 2. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 3. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 4. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 5. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 6. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 7. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 8. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 9. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Seyfettin, Ö. (2014). Bütün Hikâyeleri 10. İstanbul: ABC Üç Harf .
• Türk Dil Kurumu, (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları