ULUSLARARASI KORUMA VE GEÇİCİ KORUMA REJİMİNDE GEÇİCİLİK UNSURU: “GEÇİCİ” OLAN NEDİR?

Yıl 2024, , 79 - 122, 08.01.2025

Ayşe Dicle Ergin , Yiğit Kader

https://doi.org/10.69958/ihy.1602332

Öz

Uluslararası koruma kapsamına 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşme’de (1951 Cenevre Sözleşmesi) yapılan mülteci tanımına uyan veya bu tanıma uymasa bile ulusal korumadan faydalanamadığı için uluslararası koruma ihtiyacı içerisinde bulunan kişiler girmektedir. 1951 Sözleşmesi’ndeki tanıma uyan kişilere koruma, mülteci statüsü üzerinden sağlanırken, tanıma girmediği halde uluslararası korumayı hakeden kişilere koruma, ikincil koruma statüsü gibi, tamamlayıcı koruma statüleri üzerinden verilmektedir. Bu durumda, ayrıca bir geçici koruma rejiminin varlığı, geçici koruma kapsamındaki kişilere sağlanan korumanın niteliği bakımından bazı yanlış anlaşılmalara sebep olabilmektedir. Bu makale, uluslararası korumanın geçici bir idari mekanizma üzerinden sağlanıyor olmasının bazı hak ve hizmetlerin sağlanması konusunda esneklik getirebilse de, devletlerin geri gönderme yasağı kapsamındaki yükümlülüklerini değiştirmediğini teorik tartışmalar ve seçilmiş mahkeme kararlarının incelenmesi yoluyla ortaya koymaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası koruma, geçici koruma, 1951 Cenevre Sözleşmesi, geri gönderme yasağı, non-refoulement ilkesi, gönüllü geri dönüş

Temporariness in International Protection and Temporary Protection Regime: What is “temporary”?

Öz

The scope of international protection includes individuals who meet the refugee definition envisaged in the 1951 Geneva Convention Relating to the Status of Refugees (1951 Geneva Convention) or, even if they do not meet this definition, are in need of international protection due to being unable to benefit from national protection. While protection is provided through refugee status for those meeting the 1951 Geneva Convention’s definition, individuals who do not meet the definition but are entitled to international protection receive it under complementary protection statuses, such as subsidiary protection. In this context, the existence of a separate temporary protection regime may lead to certain misunderstandings regarding the nature of the protection provided to individuals under temporary protection. This article seeks to demonstrate, through theoretical discussions and an examination of selected court decisions, that while the provision of international protection through a temporary administrative mechanism may introduce flexibility in delivering certain rights and services, it does not alter states’ obligations under the principle of non-refoulement.

Anahtar Kelimeler

International protection, temporary protection, 1951 Geneva Convention, prohibition of refoulement, the principle of non-refoulement, voluntary return.

Kaynakça

• BMMYK: “Framework for Durable Solutions for Refugees and Persons of Concern”, 2003. (https://www.refworld.org/docid/4124b6a04.html, Erişim: 15.12.2024).
• BMMYK: “Guidelines on Temporary Protection or Stay Arrangements”, 2014. (www.refworld.org/docid/52fba2404.html, Erişim: 15.12.2024).
• BMMYK: “Guidelines on Temporary Protection or Stay Arrangements”, 2014 (https://www.refworld.org/docid/52fba2404.html, Erişim: 28.8.2021).
• BMMYK: “Handbook for Repatriation and Reintegration Activities”, 2004. (https://www.unhcr.org/media/handbook-repatriation-and-reintegration-activities-complete-handbook, Erişim: 15.12.2024).
• BMMYK: “Handbook on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status and Guidelines on International Protection Under the 1951 Convention and the 1967 Protocol Relating to the Status of Refugees”, 2019 (https://www.refworld.org/docid/5cb474b27.html, Erişim: 10.12.2024).
• BMMYK: “Master Glossary of Terms” (www.unhcr.org/glossary, Erişim: 10.12.2024).
• BMMYK: “Prima Facie Approach to Recognition of Refugee Status” (https://emergency.unhcr.org/protection/legal-framework/prima-facie-approach-recognition-refugee-status, Erişim: 15.12.2024).
• BMMYK: “Refugees and Asylum Seekers in Turkey” (www.unhcr.org/tr/en/refugees-and-asylum-seekers-in-turkey, Erişim: 15.12.2024).
• BMMYK: “UNHCR Global Trends 2014” (www.unhcr.org/statistics/country/556725e69/unhcr-global-trends-2014.html, Erişim:15.12.2024).
• Ekşi, Nuray: Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku, 5.Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul, 2018.
• European Court of Human Rights (AİHM): “Guide on the Case-Law of the European Convention on Human Rights – Immigration”, (https://ks.echr.coe.int/documents/d/echr-ks/guide_immigration_eng, Erişim: 15.12.2024).
• Goodwin-Gill, Guy S: “The International Law of Refugee Protection”, Elena Fiddian-Qasmiyeh ve diğerleri (der.), The Oxford Handbook of Refugee and Forced Migration Studies, Oxford University Press, Oxford, 2014.(https://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199652433.001.0001/oxfordhb-9780199652433-e-021, Erişim: 15.12.2024).
• Goodwin-Gill, Guy S./McAdam, Jane: The Refugee in International Law, 3. Baskı, Oxford University Press, Oxford, 2007.
• Göç İdaresi Başkanlığı: “Geçici Koruma - Göç İdaresi Başkanlığı İstatistikleri” (www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638, Erişim: 10.12.2024).
• Hathaway, James C.: The Rights of Refugees under International Law, 2. Baskı, Cambridge University Press, Cambridge, 2021.
• İneli Ciğer, Meltem: “Silahlı Çatışma Durumlarında Ayrım Gözetmeyen Şiddet Hareketlerinden Kaçan Kişilerin Avrupa Birliği Hukuku ve Türk Hukukunda İkincil Korunması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 20 S. 1, 2018, s. 199–237.
• İneli Ciğer, Meltem: Temporary Protection in Law and Practice, Brill | Nijhoff, , Leiden, 2017. (https://doi.org/10.1163/9789004327535, Erişim: 15.12.2024).
• McAdam, Jane: Complementary Protection in International Refugee Law, 1. Baskı, Oxford University Press, Oxford, 2007.
• OHCHR: “Technical Note on the Principle of Non-Refoulement under International Human Rights Law”, 2018. (https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Issues/Migration/GlobalCompactMigration/ThePrincipleNon-RefoulementUnderInternationalHumanRightsLaw.pdf, Erişim:10.12.2024).
• Özel, Sibel: “Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Statüsü”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.XVII, S. 2, 2020, s. 709-734.
• Öztürk, Neva Övünç: “Temporary protection practice in Türkiye and in the EU: A flexible, pragmatic solution or a Janus-faced image for the access to international protection?”, International Migration”, C.60, S.5, 2022, s.276-279.
• Öztürk, Neva Övünç: “Geçici Korumanın Uluslararası Koruma Rejimine Uyumu Üzerine Bir İnceleme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 66, S. 1, 2017, s.201-264.
• Öztürk, Neva Övünç: Mültecinin Hukuki Statüsünün Belirlenmesi, 1. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2015. Salomon, Stefan: “Constructing Equality in EU Asylum Law”, International Journal of Refugee Law, C. 33, S. 4, 2021, s.608–644.
• Turk, Volker: “UNHCR’s Supervisory Responsibility”, New Issues in Refugee Research, Working Paper No. 67, Cenevre, 2002.
• United Nations: “Global Compact on Refugees”, 2018. (https://www.unhcr.org/5c658aed4.pdf, Erişim: 15.12.2024).