Franchising Uygulamasının Başarısını Etkileyen Faktörler: Mersin İlinde Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 11, 25 - 50, 02.01.2020

Zeynep Kurt , Haluk Korkmazyürek

Öz

Bu çalışma,“Franchising
Uygulamasının Başarısını Etkileyen Faktörler: Mersin İlinde Bir Araştırma”
başlıklı yüksek lisans tezinin bir özeti olarak hazırlanmıştır (Kurt, 2016).
Çalışmanın amacı, stratejik işbirliği türlerinden franchising sistemini ve
sistemin başarısını etkileyen faktörleri incelemektir. Stratejik işbirlikleri,
işletmelerin birlikte hareket etmek suretiyle rekabetle baş edebilmelerinin
aracıdır ve çoğu sektör için artık gereklilik halini almıştır. Günümüz iş
hayatında bu yöntemlerin en sık ve yaygın uygulanan şekli franchise
anlaşmalarıdır ve bu sebeple araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışmanın
birinci bölümünde stratejik işbirlikleri, ikinci bölümünde franchising sistemi
ile ilgili literatür incelenmiş, üçüncü bölümde yapılan
literatür araştırması sonucunda başarıyı etkilediği düşünülen; eğitim,
uzmanlık, finansal destek, denetim/kontrol ve motivasyon/iş memnuniyeti
faktörlerinin ve alt boyutlarının franchising sisteminin başarısını ne derece
etkileyebileceği yapılan analizlerle tespit edilmeye çalışılmıştır.
Araştırmanın evrenini 2015 yılı kasım ayında Mersin ilinde faaliyet gösteren
çeşitli sektörlerden (giyim, gıda, eğitim) toplam 44 franchise alıcısı
oluşturmaktadır. Katılımcılara 25 sorudan oluşan bir anket yöneltilmiş,
cevapların değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler, güvenirlilik
analizi, frekans analizi, t-testi, anova (varyans analizi) istatistik
yöntemleri kullanılmıştır. Bulgulara göre, franchisinglerin başarı ve
etkinliğinin arttırılmasında eğitim, deneyim ve finansal koşulların asıl
faktörler olduğu, motivasyonun destekleyici faktör olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Stratejik işbirlikleri, Franchising sistemi, Başarı Faktörleri

Kaynakça

• Akın, M. (1995), “Kitlesel Üretim Sonucu Ortaya Çıkan Yeni Bir Daðıtım ve Pazarlama Yöntemi: Franchising”, Verimlilik Dergisi, Sayı: 3, s: 67-82.
• Akkaya C. (2007), “Technology Based Strategic Alliances: A Turkish Perspective”.
• Arslan K. (2006), “Kobilerde Yönetim ve Pazarlama Aracı Olarak Franchising”, İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları.
• Combs vd. (2004), “A Strategic Groups Approach To The Franchising-Performance Relationship”.
• Gutterman, A.S. (1995), “The Law of Domestic and International Strategic Alliance: A Survey For Corporate Management”.
• Dinçer Ö. (2003), “Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası”, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Hill, C. (2002), “International Business: Competing in The Global Market place”, Boston: McGraw-Hill.
• Hopkinson Gillian C.; Hogarth-Scott, Sandra, (1999), “Franchise Relationship Quality: Micro-Economic Explanations” , European Journal of Marketing, vol. 33 issue 9/10, s: 827- 844.
• Knight, Richard. M., (1986), “Franchising From The Franchisor And Franchisee Points Of View”, Journal of Small Business Management, s: 8-15.
• Kurt, Z., (2016), “Franchising Uygulamasının Başarısını Etkileyen Faktörler: Mersin İlinde Bir Araştırma”, (yüksek lisans tezi), Toros Üniversitesi, Mersin.
• LIN, Jing (2006), “An analysis of strategic alliance formation from resource-based view”, Seminar in Business Strategy and International Business, Helsinki University of Technology, s:1–22.
• Morrison, Kimberley A., (1996), “An Empirical Test of a Model of Franchisee Job satisfaction”, Journal of Small Business Management, s: 27-41.
• Panaroma Dergisi, (1993), “Ünlü Markalarla İş Yapma Zamanı”, Sayı:11
• Shane, Scott - C.Spell, (1998), “Factors for New Franchise Success”, Sloan Management Review, Vol.39, (3), s: 43-50.
• SEFER, Ferah, (1997), “Franchising İşlemleri ve Vergilendirilmesi”, Vergi Sorunları Dergisi, Ağustos, Sayı: 107
• TDK (Türk Dil Kurumu). (2002), “Yabancı Kelimelere Karşılıklar”, (2. Baskı).
• Ufrad Türkiye Rehberi, (1988).
• Ulaş D. (1999), “Franchising Sistemi”, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ülgen H. ve Mirze, K. (2007), “İşletmelerde Stratejik Yönetim”, İstanbul: Arıkan Basım Yayın.
• Whittemore, M. (1984), “The great franchise boom, Nation’s Business”, September, pp: 20-24.
• Zimmerer, Thomas W.: Norman M.Scarborough, (1988), “Small Business Fundamentals”, Merrill Publishing Company, Colombus.