Yatırımcı Davranışında Bilişsel Önyargılar ve Hevristikler

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 16, 57 - 70, 06.07.2022

Toprak Ferdi Karakuş

https://doi.org/10.54709/iisbf.1135271

Öz

Özellikle son elli yıl içerisinde, davranışsal finans alanı genel olarak finans literatüründe son derece önem kazanmıştır. Finansal piyasaları doğrudan etkilemesi sebebiyle, bireysel yatırımcıların finansal anlamda karar ve davranış mekanizmalarını şekillendiren faktörlerin incelenmesi oldukça önemli hale gelmiştir. Geleneksel finansal yaklaşımdan farklı olarak, davranışsal finans alanı yatırımcıların irrasyonel olduğunu varsaymaktadır. Bu davranışsal finans yaklaşımının getirilmesi ile, bireylerin finansal yatırım kararlarında nasıl ve ne şekilde rasyonel olmaktan uzaklaştıkları anlaşılmaya çalışılmıştır. Yatırımcıların irrasyonel davranışlarının bazıları bilişsel önyargılar ve hevristikler başlıkları altında şekillenmiştir. Bu çalışmada, yatırımcı davranışları bilişsel önyargılar ve hevristikler başlıkları altında ve kavramsal çerçevede incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Davranışsal Finans, Yatırımcı Davranışı, Bilişsel Önyargılar, Hevristikler.

Kaynakça

• Barak, O. (2008). Assessment of the excessive reaction anomaly and behavioral finance models in ISE. Gazi Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences.
• Barberis, N., Shleifer, A., & Vishny, R. (1998). A Model of Investor Sentiment. Journal of Financial Economics, 49(3), 307–343. https://doi.org/10.1016/s0304-405x(98)00027-0
• Barberis, N., & Thaler, R. (2003). A Survey of Behavioral Finance. In G. Constantinides, M. Harris, & R. Stulz (Eds.), Handbook of the Economics of Finance (pp. 1065–1074). https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1574010203010276
• Baron, R. A., & Ward, T. B. (2004). Baron_et_al-2004-Entrepreneurship_Theory_and_Practice. 553–573.
• Bazerman, M. H. (1984). The Relevance of Kahneman and Tversky’s Concept of Framing to Organizational Behavior. Journal of Management, 10(3), 333–343. https://doi.org/10.1177/014920638401000307
• Benartzi, S., & Thaler, R. (2007). Heuristics and Biases in Retirement Savings Behavior. Journal of Economic Perspectives, 21(3), 81–104.
• Bonar, J. (1926). “The Theory of Moral Sentiments,” By Adam Smith, 1759. Philosophy, 1(3), 333–353. https://doi.org/10.1017/S0031819100023536
• Camerer, C. F., Loewenstein, G., & Prelec, D. (2004). Neuroeconomics: Why economics needs brains. Scandinavian Journal of Economics, 106(3), 555–579. https://doi.org/10.1111/j.0347-0520.2004.00377.x
• Camerer, C., Teck, H., & Chong, K. (2003). Models of thinking, learning, and teaching in games. American Economic Review, 93(2), 192–195. https://doi.org/10.1257/000282803321947038
• Coval, J. D., & Moskowitz, T. J. (1999). Home Bias at Home: Local Equity Preference in Domestic Portfolios. Journal of Finance, 54(6), 2045–2073. https://doi.org/10.1111/0022-1082.00181
• Coval, J. D., & Shumway, T. (2001). Expected option returns. Journal of Finance, 56(3), 983–1009. https://doi.org/10.1111/0022-1082.00352
• Daniel, K., Hirshleifer, D., & Subrahmanyam, A. (1998). Investor psychology and security market under- and overreactions. Journal of Finance, 53(6), 1839–1885. https://doi.org/10.1111/0022-1082.00077
• Döm, S. (2003). Yatırımcı Psikolojisi. Değişim Yayınları.
• Ede, M. (2007). DAVRANIŞSAL FİNANS VE BİREYSEL YATIRIMCI DAVRANIŞLARI ÜZERİNE AMPİRİK BİR UYGULAMA. MARMARA ÜNİVERSİTESİ.
• Edwards, K. D. (1996). Prospect theory: A literature review. International Review of Financial Analysis, 5(1), 19–38. https://doi.org/10.1016/S1057-5219(96)90004-6
• El Sehity, T., Haumer, H., Helmenstein, C., Kirchler, E., & Maciejovsky, B. (2005). Hindsight Bias and Individual Risk Attitude within the Context of Experimental Asset Markets. SSRN Electronic Journal, November 2014, 37–41. https://doi.org/10.2139/ssrn.311826
• Farrell, J., & Rabin, M. (1996). Cheap Talk. Journal of Economic Perspectives, 10(3), 103–118. https://doi.org/10.1257/jep.10.3.103
• Freudenburg, W. R., & Rursch, J. A. (1994). The Risks of “Putting the Numbers in Context”: A Cautionary Tale. Risk Analysis, 14(6), 949–958. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.1994.tb00064.x
• Gervais, S., Heaton, J. B., & Odean, T. (2000). Capital budgeting in the presence of managerial overconfidence and optimism. University of Pennsylvania.
• Kahneman, D., & Riepe, M. W. (1998). Aspects of Investor Psychology. The Journal of Portfolio Management.
• Kapucu, H., & Emektar, B. (2009). Pay senedi piyasasında yatırımcı davranışını belirleyen güdülerin saptanmasına yönelik ampirik bir analiz ( ĐMKB örneği ). 35(2007), 197–231.
• Keller, C., Siegrist, M., & Gutscher, H. (2006). The role of the affect and availability heuristics in risk communication. Risk Analysis, 26(3), 631–639. https://doi.org/10.1111/j.1539-6924.2006.00773.x
• Kent, H., & John, R. (2002). Psychological Biases of Investors. Financial Services Review, 11(2), 97–116.
• Mahoney, M. J. (1977). Publication prejudices: An experimental study of confirmatory bias in the peer review system. Cognitive Therapy and Research, 1(2), 161–175. https://doi.org/10.1007/BF01173636
• Morvan, C., & Jenkins, B. (2017). Judgment under uncertainty: Heuristics and biases. Judgment Under Uncertainty: Heuristics and Biases, 185(4157), 1–92. https://doi.org/10.4324/9781912282562
• Rappaport, A., & Mauboussin, M. J. (2001). Pitfalls to Avoid. Supplement to Expectations Investing, 1–7.
• Ricciardi, V., & Baker, H. K. (2015). How Biases Affect Investor Behaviour. European Financial Management, March 2014.
• Rupinder Kaur Gill , Rubeena Bajwa, R. K. G. , R. B. (2018). Study on Behavioral Finance, Behavioral Biases, and Investment Decisions. International Journal of Accounting and Financial Management Research, 8(3), 1–14. https://doi.org/10.24247/ijafmraug20181
• Shiller, R. J. (2010). Journal of Psychology and Financial Markets Measuring Bubble Expectations and Investor Confidence Measuring Bubble Expectations and Investor Confidence. July 2012, 37–41. https://doi.org/10.1207/S15327760JPFM0101
• Tekin, B. (2018). Bilişsel Önyargı ve Hevristik Bağlamında Finansın İnsani Boyutu Olarak “Davranışsal Finans”: Bir Literatür İncelemesi ve Derleme Çalışması. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 1(2), 35–62. https://doi.org/10.35235/uicd.462794
• Tomak, S. (2011). Girişimcilik ve Bilişsel Yanlılık. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(1), 72–95. http://acikerisim.lib.comu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/COMU/356/serpil_tomak_makale.pdf?sequence=1
• Tversky, A., & Kahneman, D. (1973). Availability: A heuristic for judging frequency and probability. Cognitive Psychology, 5(2), 207–232. https://doi.org/10.1016/0010-0285(73)90033-9
• Usul, H., & Küçüksille, E. (2013). Bilişsel Önyargılar ve Yatırımcı Kararlarına Etkileri. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 24–35. file:///C:/Users/Ayse/Documents/Citavi%0A6/Projects/PHD%0ATHESIS/Citavi%0AAttachments/Usul,%0AKüçüksille%0A2013%0A-%0ABilişsel%0AÖnyargılar%0Ave%0AYatırımcı%0AKararlarına.pdf%0ATS%0ABibTeX
• Wilke, A., & Mata, R. (2012). Cognitive Bias. Encyclopedia of Human Behavior, 531–535.