ALÜMİNYUM 6066 ALAŞIMININ SUNİ YAŞLANDIRMA İŞLEMİNİN UZMAN SİSTEM DESTEKLİ İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 521 - 529, 31.12.2022

Mehmet Yüksel , Eymen Akdeniz , Ümit Çelik , Mustafa Bozdemir

https://doi.org/10.46519/ij3dptdi.1160659

Öz

Günümüzde alüminyum malzemesi hafifliği ve işlenebilirliği gibi ana etkenler dâhilinde havacılık ve savunma sanayisi başta olmak üzere kritik alanlarda kullanılmaktadır. Bulunduğu seri özelliklerine göre ısıl işlem uygulanabilirliğinden dolayı malzemenin mukavemet değerini artırma çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmada ise Al 6066 alaşımının T6 ısıl işlem operasyonu altında farklı suni yaşlandırma süre ve sıcaklık değerlerinde sertlik değerleri ölçülmüş ve en uygun durum ele alınmıştır. Sıcaklık değeri olarak 160, 180, 200 ve 220 °C, süre olarak ise 2.45, 3.15, 3.45, 4.15 ve 4.45 saat kombinasyonları uygulanmıştır. Elde edilen deneysel sonuçlar geliştirilen bir uzman sistem programı içerisindeki veri tabanına yüklenmiştir. Bu sayede verilerin kullanımı, paylaşımı ve ara sonuç değerlerinin belirlenmesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Isıl işlem, suni yaşlandırma, Alüminyum 6066, Uzman sistem

Destekleyen Kurum

SİNERJİ SİLAH VE MÜHİMMAT A.Ş.

Proje Numarası

M40TP-T

Teşekkür

Yazarlar, katkılarından dolayı Sinerji Silah ve Mühimmat A.Ş’ye teşekkürü bir borç bilir.

EXPERT SYSTEM ASSISTED INVESTIGATION OF THE ARTIFICIAL AGING PROCESS OF ALUMINUM 6066 ALLOY

Öz

Nowadays, aluminum material is used in critical areas of manufacturing in terms of aviation and defense industries due to main properties such as lightness and machinability. Due to the heat treatment applicability according to the series properties, studies are carried out to increase the hardness value of aluminum material. In this study, hardness values of Al 6066 alloy under T6 heat treatment operation were measured at different artificial ageing time and temperature values and the most suitable situation was discussed. Combinations of 160, 180, 200, and 220°C as temperature and 2.45, 3.15, 3.45, 4.15 and 4.45 hours as time were applied. The experimental results obtained were uploaded to the database in an expert system program. In this way, the use and sharing of the data and the determination of the intermediate result values were made.

Anahtar Kelimeler

Heat treatment, artificial ageing, Aluminum 6066, expert system

Proje Numarası

M40TP-T

Kaynakça

• 1. Akdı S. ve Demirpolat H., "Alüminyum işlem alaşımlarında T651 ısıl işlemi uygulamaları ve etkilerinin araştırılması", 9.Uluslararası Alüminyum Sempozyumu, Sayfa 1-6, İstanbul, 2019.
• 2. TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası, "Alüminyum Raporu", TMMOB 24.Dönem Çalışma Raporu, Ankara, 1980.
• 3. Demir M., "Alüminyum 7075 dövme alaşımlarının dökülebilmesi ve T6 yaşlandırma ısıl işlemi ile mekanik özelliklerinin iyileştirilmesi", Yüksek Lisans tezi, Sakarya Uyg.Bil. Ünv., Sakarya, 2020.
• 4. Erdoğan M., Erçetin A.ve Güneş İ., "Investigation of the corrosion resistance of natural aged AA 6013 Aluminum alloy", Uluslararası Demir Çelik Sempozyumu, Sayfa 582, Karabük, 2015.
• 5. Alphonse M., Raja B., Vivek M., Raj S., Darshan S. ve Bharmal P., "Effect of heat treatment on mechanical properties of forged aluminium alloy AA2219", Materials Today: Proceedings, Vol. 44, Pages 3811-3815, 2021.
• 6. Lezaack M. ve Simar A., "Avoiding abnormal grain growth in thick 7XXX aluminium alloy friction stir welds during T6 post heat treatments", Materials Science & Engineering A, Vol. 807, 2021.
• 7. Weng Z., Xu X., Yang B., Gu K.,. Chen L and Wang J., "Cryogenic thermal conductivity of 7050 aluminum alloy subjected to different heat treatments", Cryogenics, Vol. 116, 2021.
• 8. Padap K., Yadav A., Kumar P. and Kumar N., "Effect of aging heat treatment and uniaxial compression on thermal behavior of 7075 aluminum alloy", Materials Today: Proceedings, Vol. 33, Issue 8, pp. 5442-5447, 2020.
• 9. Nandana S., Bhat U. and Manjunatha M., "Influence of retrogression and re-ageing heat treatment on the fatigue crack growth behavior of 7010 aluminum alloy", Procedia Structural Integrity, Volume 14, Pages 314-321, 2019.
• 10. Canyook R., Utakrut R., Wongnichakorn C., Fakpan K. and Kongiang S., "The effects of heat treatment on microstructure and mechanical properties of rheocasting ADC12 aluminum alloy", Materials Today: Proceedings, Vol. 5, Issue 3, Pages 9476-9482, 2018.
• 11. Pankade B., Khedekar S. and Gogte L., "The Influence of heat treatments on electrical conductivity and corrosion performance of AA 7075-T6 Aluminium alloy", Procedia Manufacturing, Vol. 20, Pages 53-58, 2018.
• 12. Yan L., Shen J., Lı Z. and Li J., "Effect of deformation temperature on microstructure and mechanical properties of 7055 aluminum alloy after heat treatment", Transactions of Nonferrous Metals Society of China, Vol. 23, Issue. 3, Pages 625-630, 2013.
• 13. Ranganatha R., Kumar A., Nandi V., Bhat R.ve Muralıdhara B., "Multi-stage heat treatment of aluminum alloy AA7049", Transactions of Nonferrous Metals Society of China, Vol. 23, Issue. 6, Pages 1570-1575, 2013.
• 14. Chen S., Chen K., Dong P., Ye S. and Huang L., "Effect of heat treatment on stress corrosion cracking, fracture toughness and strength of 7085 aluminum alloy", Transactions of Nonferrous Metals Society of China, Vol. 24, Issue 7, Pages 2320-2325, 2014.
• 15. Tan E., "The effect of hot-deformation on mechanical properties and age hardening characteristics of Al-Mg-Si based wrought aluminum alloys", Yüksek Lisans tezi, Ortadoğu Teknik Ünv., Ankara, 2006.