TÜRK MÜZİĞİNDE MEŞK SİSTEMİ

Yıl 2021, , 277 - 283, 26.07.2021

Yılmaz Kahyaoglu

https://doi.org/10.22252/ijca.942571

Öz

Bu çalışmada Türk müziğinde 16. Yüzyıldan beri nesilden nesile bir aktarım yöntemi olarak gelmiş olan Meşk sistemi konusu ele alınmış olup, betimsel araştırma yöntemlerinden tarama (Survey) tekniği ile yürütülmüştür. Türk müziğinde Meşk sistemi tekrar ve taklit üzerine kuruludur ve usta çırak ilişkili bir öğrenme ve öğretme yöntemidir. Müzik eseri ya bölüm ya da bir bütün olarak öğrenciye hoca tarafından defalarca tekrar ettirilir, böylelikle eser de öğrencinin hafızasına yerleşmiş olur. Bu yüzden meşk alacak öğrencinin müzik hafızasının çok iyi olması önem taşır. Meşk yalnızca Türk müziğinde sözlü eserler için değil, aynı zamanda da saz müziğinde de geçerli bir öğrenme ve öğretme yöntemidir. Meşk etmek, bir hoca ve bir öğrenci ile beraber bütün özellikleriyle eser geçmektir. Bu sistemde hedef repertuarları meşk zincirinin diğer halkalarına intikalini, aktarımını sağlamaktır. Meşk sistemi eskisi gibi olmasa da günümüzde hem Türk Müziğinde hem de az da olsa Batı müziğinde kullanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk müziği, meşk Sistemi, tavır, üslup.

MEŞK SYSTEM İN TURKİSH MUSİC

Öz

In this study, a system called "Meşk '' is addressed and exercised by the survey technique within descriptive research methods where it is a way of convection from generation to generation in Turkish music from the 16th century till modern day. The "Meşk" system in Turkish music is formed within the concepts of repetition and imitation and it is a teaching and learning procedure that belongs to the master-apprentice relationship. The music composition is rehearsed to the apprentice as a whole or a part of a piece by the master. By this way the composition is stored in the memory of the apprentice. This is why theapprentice's music memory should be substantial in the Meşk system. This "Meşk" system is not only belongs to theoral compositions in music but also belongs to the instrumental compositions through teaching and learning. As an act, to do "Meşk"is the reading of the composition between master and apprentice. In this system, the main purpose is to transfer therepertoire to the next generations. Meşk system is not very common in modern day however in both Turkish music and also Western music is in use.

Anahtar Kelimeler

Turkish Music, Meşk System, Style, Genre.

Kaynakça

• AYAS, Güneş(2014). Musiki İnkılabının Sosyolojisi, “ Klasik Türk Müziği Geleneğinde Süreklilik ve Değişim” 1. Baskı, İstanbul: Doğu kitap Evi.
• AYAS, Güneş(2018), Alaeddin Yavaşca, 2. Baskı, “Alaeddin Yavaşca ve Meşk Ahlakı: Yaşayan bir geleneğin Sosyolojik Analizi” Ankara: Kültür bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
• BEHAR, Cem (2002), Zaman Gazetesi, “Aşk ve Meşk’
• BEHAR, Cem(1998), “Aşk olmayınca Meşk Olmaz”, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• BEHAR, Cem,(1992), Zaman, Mekan,Müzik, Klasik Türk Musikisinde Eğitim (Meşk), İcra ve Aktarım, İstanbul: Afa Yayınları.
• BEŞİROĞLU, Ş.Şehvar (1998), “Türk Musikisi çalgı Eğitiminde Metod Kavramı”, 5. İstanbul Türk Müziği Günleri, Türk Müziğinde Eğitim Sempozyumu, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• BEŞİROĞLU, Ş.Şehvar (1997), “Türk Musikisinde Üslup ve Tavır Açısından Meşk”, IV. İstanbul Türk Müziği Günleri, Türk Müziğinde Eğitim Sempozyumu, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• CEVHER, M. Hakan(2015), Gelenekten Geleceğe Türk Musikisinin Üretim, Aktarma ve Öğretim sorunları, Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Çalıştay
• ETİLİ, Can(2001), “Cumhuriyetten Günümüze Türkü Söylemede Kullanılan Yöntemler”, Müzikte 2000 Sempozyumu, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• FEYZİOĞLU, Nesrin(2018), Alaeddin Yavaşca, 2. Baskı, “Devlet Sanatçısı Prof. Dr. Alaeddin Yavaşca’da Gelenek Ve Estetik” Ankara: Kültür bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
• GEDİKLİ, Necati (1997), “Geleneksel Musikilerimizde Kuram-edim ilişkisi ve Yöntem Sorunu”, IV. İstanbul Türk Müziği Günleri, Türk Müziğinde Eğitim Sempozyumu, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
• GERÇEK, İ.Hakkı (2008), Geleneksel Türk Sanat Müziğinde Meşk Sisteminden Notalı Eğitim Sistemine Geçişle ilgili Bazı Düşünceler, A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı38, Erzurum.
• KARAKAYA, İsmail (2009), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (Edt:Abdurrahman Tanrıöven), Ankara: Anı Yayıncılık.
• KARASAR, Niyazi (2005), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Nobel Yayınları.
• KARATAŞ, Ö.Sadık (2009), Klâsik Türk Mûsikîsi İcrâ ve Besteciliği’nde Usta-Çırak Geleneği, İzmir Ulusal Müzik Sempozyumu, İzmir: 2010.
• ÖZTUNA, Yılmaz (1952), Musiki Mecmuası, “Türk Musikisi Lügatı”, No,48, İstanbul: Hüsnütabiat Basımevi.
• ÖZTUNA, Yılmaz(1990), Büyük Türk Müziği Ansiklopedisi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• PEKİN, Ersu(1999), Osmanlı Dünyasındaki Musikiye Bir daha Bakmak, Toplumbilim, sayı 9, 1999, İstanbul.
• TAHRALI, Mustafa(2018), Alaeddin Yavaşca, 2. Baskı, “Türk Musikisinde Kompozisyon ve Beste Biçimleri” Ankara: Kültür bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü.
• TANRIKORUR, Cinuçen(1994), Türkiye de Türk Müziği Eğitimi, Konsevatuarlar VE Korolar, Dergah.
• TANRIKORUR, Cinuçen(2016), Osmanlı Dönemi Türk Musikisi, 4, Baskı, İstanbul, Dergah Yayınları.