AN ASSESTMENT OF TURKEY AND IRAN’S POLICIES INTENDED FOR ARAB SPRING

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 46 - 57, 15.01.2019

Hüseyin Aksu , Muhammet Cemal Şahinoğlu , Mehmet Nazım Uygur

Öz

The wave of uprising, which began in Tunisia in
2010 as a reaction against administration and spread to the Middle East and
North Africa countries, forced the regional actors to redefine their foreign
policies. This uprising wave and demand for change are called as Arab Spring.
In the framework of the conditions of the Arab Spring, Power was overthrown, as
a result of demonstrations in Tunisia and Egypt and foreign intervention
alongside the demonstrations in Libya. As in the case of Syria, in some places,
civil wars, which lasted for years and still remain unsolved, have been
revealed. The desire to be the dominant power in the region and subsequent
shifts and the process of conversion carefully, Turkey and Iran were intended
to be a model country for the countries that experienced the Arab Spring. The
tensions between the two countries, which were trying to be effective, were
observed due to the overlap of their national and international interest. In
this framework, this work primarily aims to give general information about the
Arab Spring and discuss the politics of Turkey and Iran across the region
states and each other.

Anahtar Kelimeler

Middle East and North Africa, The Arab Spring, Turkey, Iran

TÜRKİYE VE İRAN’IN ARAP BAHARI’NA YÖNELİK POLİTİKALARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

2010 yılında Tunus’ta yönetime karşı tepki
olarak başlayan ve kısa sürede Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerine yayılan
ayaklanma dalgası, bölgesel aktörlerin dış politikalarını yeniden
tanımlamalarını gerektirmiştir.  Bu
ayaklanma dalgası ve değişim talepleri Arap Baharı olarak adlandırılmıştır.
Arap Baharı’nın ortaya koyduğu koşullar çerçevesinde bazı ülkelerde büyük çaplı
gösteriler gerçekleşmiş; Tunus, Mısır gibi bazı ülkelerde gösteriler sonucu,
Libya’da ise gösterilerle birlikte dış müdahale sonucu iktidarlar devrilmiştir.
Suriye örneğinde olduğu gibi ise bazı yerlerde de yıllarca süren ve hala
çözümsüzlüğünü koruyan iç savaşlar ortaya çıkarmıştır. Bölgenin başat gücü
olmayı arzulayan ve yaşanan değişim ve dönüşüm sürecini dikkatle izleyen
Türkiye ve İran, Arap Baharı’nın yaşandığı ülkeler için kimi zaman bir model
ülke olarak gösterilmiştir. İki ülke de Arap Baharı’nın çıkarlarına uygun bir
şekilde biçimlenmesini istemişlerdir. Etkin olmaya çalışan iki ülkenin
karşılıklı ilişkilerinde ulusal ve uluslararası çıkar çakışmalarından dolayı
kimi zaman gerilimler de gözlenmiştir. Bu çerçevede çalışma, Arap Baharı ve
gelişim sürecine dair bilgiler verdikten sonra Türkiye ve İran’ın Arap
Baharı’na yaklaşımı ve beklentileri, Arap Baharı’ndan etkilenen ülkelere ve
birbirlerine yönelik politikalarını ele almayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Orta Doğu ve Kuzey Afrika, Arap Baharı, Türkiye, İran

Kaynakça

• Akbıyık, Nihat, & Öztürk, Musa, (2012), “Sivil Toplum ve Sosyal Medya Perspektifinde “Arap Baharı” ve “Wall Strett’i İşgal Et” Eylemleri”, II. Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II, ss. 1003-1027, Malatya.
• Aktaş, Murat, (2016), Arap Baharı ve Demokrasi, II. Uluslararası Ortadoğu Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, ss. 147-159, 4-7 Mayıs, Kırıkkale.
• Balcı, Ali, (2017), Türkiye Dış Politikası İlkeler, Aktörler ve Uygulamalar, ALFA, İstanbul.
• Djalili, Mohammed Reza, & Thierry Kellner,(2013), "Arap Baharı" Karşısında İran ve Türkiye, Çev: Hande Güreli, Bilge Kültür Sanat, İstanbul.
• Dodge, Toby, (2012), After the Arab Spring: power shift in the Middle East?: from the ‘Arab Awakening’ to the Arab Spring; the post-colonial state in the Middle East, DEAS reports, SR011, LSE IDEAS, London School of Economics and Political Science, London.
• Eldin, Kamal, & Salih, Osman, (2013), The Roots and Causes of the 2011 Arab Uprisings, Arab Studies Quarterly, 35, (2), pp. 184-206.
• Gözen, Ramazan, (2016), Arap Baharı Girdabında Eski Ve Yeni Ortadoğu Dinamikleri, II. Uluslararası Ortadoğu Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, ss. 135-147, 4-7 Mayıs, Kırıkkale.
• İnaç, Hüsamettin, (2011), Arap Baharı Sürecinde Arap Kimliğinin Dönüşümü, Middle East Yearbook/Ortadoğu Yıllığı, Editör: Kemal İnat, Fuat Aydın, Muhittin Ataman, ss. 487-499, Açılım Kitap, İstanbul.
• Löfgren, Hans, & El-Said, Moataz, (2001), Food Subsidies in Egypt: Reform Options, Distribution and Welfare. Food Policy, 26(1), 65-83.
• Mushtaq, Abdul, Qadir, & Afzal, Muhammad, (2017), Arab Spring: Its Causes And Consequences, JPUHS, 30(1), pp. 1-10
• Okyar, Onur, (2015), İran ve Arap Baharı: Çift Taraflı Aynadaki Asimetri mi? Uluslararası İlişkiler, 12(45), 61-82.
• Orhan, Dersan, Duygu, (2013). Ortadoğu’nun Krizi Arap Baharı ve Demokrasinin Geleceği, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1-2), ss.17-29.
• Paksoy, Sadettin, Paksoy, H. Mustafa, & Alancıoğlu, Erdal, (2013), Küreselleşmenin Sosyo-Politik Etkileri: Arap Baharı, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 46(46), 170-182.
• Ramadan, Tarıq, (2012), The Arab Awakening Islam and the New Middle East, Penguin, Books, London.
• Şulul, Cevher, (2015), Arap Devrimlerinin Geleceği, Sobider, 2(4), s. 117-129.
• Uygur, Hakkı, (2012), İran ve Arap Baharı, SETA Analiz (52), Mart, Ankara.
• Uzun, Özüm, S, (2013), The "Arab Spring” and Its Effect on Turkish-Iranian Relations. Ortadoğu Etütleri, 4(2), 145-164.
• Zengin, Gürkan, (2013), Kavga, Arap Baharı'nda Türk Dış Politikası, İnkılâp, İstanbul.