PORTER'İN REKABET MODELİNİN İSTANBUL'DAKİ ZİNCİR OTEL İŞLETMELERİNDE İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 83 - 98, 17.12.2019

Binali Kılıç , Tuna Uslu

Öz

İşletmelerin içinde bulundukları çevreye göre kendisini
konumlandırarak rekabet üstünlüğünü nasıl elde edeceklerine ilişkin stratejik
yaklaşımlardan biri endüstri temelli yaklaşımdır. Endüstri temelli yaklaşımın
en önemli savunucusu ise Porter’dır. Bu çalışmanın amacı, Porter’ın üretim ve
imalat işletmelerinin rekabet üstünlüğü için geliştirmiş olduğu model ve
jenerik stratejilerin hizmet işletmeleri üzerinde geçerliliğini araştırmaktır.
Bu nedenle, stratejik yönetim bakış açısı çerçevesinde İstanbul’daki yerli ve
yabancı marka zincir otel işletmelerin yöneticileri rekabet üstünlüğü ve
rekabet stratejilerini belirlerken otelcilik sektöründe Porter’in rekabette beş
güç modeli ve üç jenerik stratejilerden hangilerini önceliklendirdikleri
araştırılmıştır. Çalışmadaki üst düzey yöneticiler; koordinatör, genel müdür,
genel müdür yardımcısı ve satış ve pazarlama müdürleridir. Araştırma evreni,
İstanbul’daki yerli ve yabancı marka zincir otel işletmelerinden oluşmaktadır.
İstanbul’daki yerli ve yabancı marka zincir otellerin toplam tesis sayısı 239
adettir. Bu otellerden örneklem olarak seçilen 152 adet tesisin üst düzey
yöneticilerinden anket tekniği ile elde edilen veriler, SPSS 22.0 istatistiksel
veri analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Faktör analizi sonucunda
elde edilen verilere göre, yerli ve yabancı marka zincir oteller rekabette
önceliklendirdikleri ve kendilerini endüstride konumlandırdıkları alt faktörler
şunlardır: Rakiplerin tehdidi,
farklılaşarak odaklanma, müşteri ve
tedarikçilerin pazarlık gücü ve maliyet liderliğidir.

Anahtar Kelimeler

Endüstri Temelli Yaklaşım, Rekabet Stratejisi, Yerli ve Yabancı Marka Zincir Oteller

ANALYSIS OF THE PORTER’S COMPETITION MODEL IN HOTEL CHAIN BUSINESSES IN ISTANBUL

Öz

ABSTRACT

One of the
strategic approaches of the businesses as to the way of gaining competitive
advantage by placing themselves according to the environment they are in is the
industry-based approach. The most important defender of the industry-based
approach is Porter. The purpose of this study is to research the effectiveness
of the model and the generic strategies that Porter had developed for the
competitive advantage of the production and manufacturing businesses on service
businesses. For this reason, within the scope of strategic management
viewpoint, which of Porter’s three generic strategies and five forces in
competition are prioritized in lodging industry when the managers of the
managers of local and foreign chained brand hotels in Istanbul determine the
competitive advantage and competition strategies have been researched. Senior
managers in the research are; coordinators, general directors, vice general
directors and sales and marketing directors. Research area is composed of the
local and foreign chained brand hotel businesses in Istanbul. The total number
of the premises of the local and foreign chained brand hotels in Istanbul is
239. The data obtained through the survey method from the managers of 152
premises which were elected as samples were analyzed by using data analysis program.
According to the data obtained as a result of factor analysis, the sub-factors
that the local and foreign chained brand hotels prioritize and place themselves
in are: Threats of the competitors, focusing by differentiating, bargaining
force of the customers and suppliers, and cost leadership.

Key Words: Industry Based Approach, Competition Strategy, Local
and Foreign Chained Brand Hotels

Kaynakça

• Araza A. ve A. Gonca. (2016). Yönetimde Yeni Paradigmalar. 1.Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Bakoğlu, R. (2010). Çağdaş Stratejik Yönetim.1. Baskı. İstanbul, Beta Yayınları.
• Bordean, O., A. Borza, M. Plescan ve C. Mitra. (2010). The impact of generic strategies on hotel’s performance. In An Enterprise Odyssey. International Conference Proceedings, University of Zagreb, Faculty of Economics and Business. May, 1548-1560.
• Cantürk, N. ve H. Çiçek. (2016). İşletmelerde Fırsat ve Kaynak Tabanlı Yaklaşımların Rekabet Stratejisi Tercihleri İle İlişkisi: Burdur Mermer İşletmelerinde Bir Araştırma. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 7.13, 95-121.
• Chan, P. (2014). A Framework Linking Positioning Strategy and Resource-Based View: Women - Frendly Hotels. Web Journal Of Chinese Management Review. 17.2. 1-22.
• Dursun, M. (2016). Butik Otel Sektörü ve Rekabet Analizi: Daphnis Otel Örneği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi. 6.2, 162-182.
• Enz, C. A. (2010). Hospitality Strategic Management. 2. Edition. New Jersey, John Wiley & Sons, Inc.
• Erol, Y ve A. R. İnce. (2012). Rekabette Pozisyon Okulu Düşüncesi ve Kaynak Tabanlı Görüşün Karşılaştırılması. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 13.1, 97-114
• Göral, R. (2014). Turizm İşletmelerinde Stratejik Yönetim. 1. Basım. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kaplan, R. S. ve D. P. Norton. (2010). Strateji Haritaları. Gayrimaddi Varlıkları Maddi Sonuçlara Dönüştürmek. Ş. Öztürk (çev.), 3. Baskı. İstanbul: Alfa Basım. (orijinal basım tarihi 2004).
• Karacaoğlu, K. (2006). Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Endüstri Temelli ve Kaynak Temelli Bakış Açısı: Kayseri’de Faaliyet Gösteren İmalat Sanayi İşletmeleri İçin Bir Model Önerisi (doktora tezi). Adres: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Karagöz, Y. (2016). İstatiksel Analizler. 1. Basım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
• Kurtlu, A, Çakır, Ş. (2019). Konaklama İşletmelerinde Maliyet Minimizasyonu Sağlamada Kaizen Maliyetlemenin Rolü. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 93-110. Retrieved from http://dergipark.org.tr/saktad/issue/44928/547878
• Langviniene, N. ve I. Daunoraviciute. (2015). Factors influencing the success of business model in the hospitality service industry. Procedia Social and Behavioral Sciences. 213. 902-910.
• Luecke, R. (2015). Strateji. T. Parlak (çev.), 3.Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Birinci Basım 2008).
• Okumuş, F., L. Altınay ve P. K. Chathoth. (2010). Strategic Management for Hospitality and Tourism. 1. Basım. Oxford: Elsevier Ltd.
• Papatya, N. (2007). Sürdürülebilir Rekabetçi Üstünlük Sağlamada Stratejik Yönetim ve Pazarlama Odağı, Kaynak Tabanlı Görüş, Kavramsal ve Kurumsal Yaklaşım. 2. Baskı. Anakara, Asil Yayın Dağıtım.
• Peker, A , Özdemir, Ş , Kerse, G , Arsu, T . (2016). Porter’in Jenerik Rekabet Stratejileri ve Performans İlişkisi; Aksaray İli Organize Sanayi Bölgesi Örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (5), 11-22. Retrieved from http://dergipark.org.tr/mjss/issue/40508/485488
• Pulaj, E.ve V. Kume. (2013). The competitive analysis-the apropriate instrument towards a successful development. 1. Annual International Interdisciplinary Conference. 22-24 April 2013, 65-70.
• Türkay, O. ve G. Mirzayeva. (2016). Rekabet Stratejilerinin Değerlendirilmesi: Bakü’deki Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi. 1.1, 74 - 83.
• Ural, A. ve İ. Kılıç. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. 4.Basım. Ankara: Detay Yayıncılık
• Ülgen, H. ve S. K. Mirze. (2007). İşletmelerde Stratejik Yönetim. 4. Basım. Arıkan Basım Yayım Dağıtım
• Whitla, P., P. G. P. Walters. ve H. Davies. (2007). Global strategies in the international hotel industry. Hospitality Management. 26. 777-792.
• Wit. B. D. ve R. Meyer. (2010). Strategy Synthesis. Resolving Strategy Paradoxes To Create Competitive Advantage. Cengage Learning. Yaşlıoğlu, M. M. (2016). Rekabet Üstünlüğü ve Strateji. 1. Baskı. Beta Yayıncılık.
• İNTERNET KAYNAKLARIhttps://www.airbnb.com.tr/about/about-us, Erişim tarihi:11 Ocak 2017